Tineke de Vries: 'Straks komen we nutriënten tekort voor onze gewassen'

De Vries reageert op de impact van de derogatiebeschikking, het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn en het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Ze maakt zich vooral voor de lange termijn zorgen over de beschikbaarheid van nutriënten voor de gewasteelten.

Uitgangspunt moet zijn dat gewastelers altijd een goede boterham kunnen verdienen

Tineke de Vries, voorzitter LTO-vakgroep Akkerbouw en Vollegrondsgroente

'Bij verlies van derogatie en een meer grondgebonden veehouderij is er in eerste instantie misschien meer mest beschikbaar. Maar als de veestapel moet krimpen en kunstmestgebruik wordt verder beperkt, dan zie ik een serieus knelpunt ontstaan', stelt De Vries.

Welke gevolgen hebben de nieuwe regels voor de samenwerking met veehouders?

'Met aangescherpte regels zoals de 1 oktobereis en meer rustgewassen gecombineerd met de voorwaarden voor blijvend grasland, rotatie-eisen en aanleg van bufferstroken wordt grondruil een lastige puzzel en kunnen we kringlooplandbouw op onze buik schrijven.'

Wat is de impact van de aangekondigde maatregelen voor gewastelers?

'Alleen al aan verplichte bufferstroken verliezen we 4 procent van ons areaal. Bouwplannen gaan volledig op de kop en telers moeten vanwege de ruimere rotatie en maatregelen voor meer biodiversiteit en klimaatadaptatie overstappen op extensieve gewassen.

'Agrifirm berekende dat dit duizenden euro's per bedrijf kost. Exact is het lastig te berekenen omdat veel nog onduidelijk is. Verderop in de keten is er zorg bij verwerkers vanwege de gevolgen voor de grondstofvoorziening.'

Wat doet extensivering met het verdienmodel van telers?

'Extensiveren kan technisch prima met eiwitgewassen en biobased gewassen. Maar het uitgangspunt moet altijd zijn dat telers een goede boterham kunnen verdienen. Wij vragen daarom garanties voor langjarig goede verdienmodellen. Dat geldt ook voor de groene en blauwe diensten in onze bedrijfsvoering. Een graansaldo is dan niet voldoende.'

In hoeverre houdt de praktijk zich bezig met de nieuwe beleidsplannen?

'We merken dat er bij telers op zand- en lössgronden onrust is over de aangekondigde maatregelen. Op klei leeft het minder en wachten ondernemers op wat op hen afkomt.

'De informatievoorziening vanuit de overheid schiet tekort. Aan de invulling van het nieuwe GLB wordt tot het laatste moment geknutseld. De simulatietool is nog niet klaar. Over het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn is nauwelijks meer dan wat basisinformatie naar buiten gebracht. Vooral belangenbehartigers communiceren nu over de beleidsplannen. Vanwege de onduidelijkheid en de start van een nieuw teeltseizoen is ons voorstel voor een overgangsjaar niet meer dan terecht.'

De maatregelen zijn vooral generiek. Wat doet dat met de wens voor meer maatwerkaanpak?

'We hopen op ruimte om onze voorstellen voor maatwerkaanpak verder uit te werken. De sectoren hebben veel pilots uitgevoerd en dat heeft genoeg instrumenten opgeleverd om emissies op bedrijfsniveau terug te dringen.

'De overheid stelt dat juridische borging lastig is. Onze oplossing is vooral veel meten en monitoren op bedrijven en percelen. Dan tonen we meteen aan dat bufferstroken slechts minimaal effect hebben op de waterkwaliteit.'

Wat staat belangenbehartigers nu te doen?

'Naast pleiten voor een overgangsjaar blijven we de politiek benaderen met ideeën voor maatwerk. De nieuwe landbouwminister moeten we goede plannen meegeven, waarmee hij kan onderhandelen in Brussel. Samen met BO Akkerbouw stellen we een Toekomstperspectief Akkerbouw op. Het is goed om als sector zelf dit perspectief te ontwikkelen en daar vervolgens de overheid in mee te nemen.'