Veel melkveehouders kopen ruwvoer aan en houden jongvee op stro

Omdat hij zijn zandgrond niet kan beregenen, komt melkveehouder Eddy ter Keurs uit het Overijsselse Weerselo dit jaar twee sneden tekort. Hij melkt honderd koeien die gemiddeld 9.700 kilo melk geven. Voor zijn koeien heeft hij gelukkig genoeg gras van mooie kwaliteit. Hij maakte een lasagnekuil van de eerste, tweede en derde snede en kan daar tot mei mee vooruit. Hij kocht ook mais aan. ‘Gelukkig is het melkgeld hoog.’

Ter Keurs zal dit jaar 5 tot 10 procent meer mais voeren. Zijn koeien krijgen zoveel mogelijk ruwvoer, een hoogproductiekoe krijgt maximaal 12 kilo brok per dag.

In Oost-Nederland loopt het ruwvoertekort op enkele melkveebedrijven op tot wel 50 procent, zegt mekveespecialist Martin Keuper van ForFarmers. ‘Er is door veehouders veel ruwvoer en bijproducten aangekocht.’ De aankoop van het extra voer schat hij op 15 tot 18 cent per kilo droge stof.

‘Een ruwvoertekort? Hier in Zuid-oost Brabant en Limburg valt het gelukkig mee’, zegt adviseur Jan van Middelaar van PPP Agro Advies. ‘Maar er zal zeker ruwvoer moeten worden aangekocht.’ De koeien hier hebben niets te klagen, want de eerste drie sneden waren doorgaans prima, het gros bevat meer dan 900 VEM. ‘Meestal trekt de kwaliteit van de zomerkuilen de totale kwaliteit naar beneden, maar veel zomergras was er nu niet.’

Met name voor het jongvee en de droge koeien moet voer worden aangesleept. De karige grassneden die de afgelopen weken zijn geoogst gaan meestal naar het jongvee. Daarnaast kopen velen stro of graszaadhooi bij. ‘Mais gaat volop naar de koeien, dat wil je vanwege de kans op vervetting niet aan je jongvee voeren. Al gebeurt dit nog best vaak’, signaleert Van Middelaar.

Van flinke hoeveelheden bijproducten is de adviseur geen groot fan. Koeien zijn herkauwers en moeten het vooral hebben van ruwvoer, is zijn opvatting. ‘Ik zeg ook altijd tegen klanten: de beste raad is voorraad.’

Dure bijproducten

Bovendien zijn bijproducten vaak prijzig, is Van Middelaars mening. ‘Alleen aanvullend op een volle pens met ruwvoer kunnen bijproducten interessant zijn. Maar koop je het om ruwvoer te vervangen, dan heb je te maken met het verdringingseffect. De koe neemt in totaal wel meer op, maar vooral van de duurdere producten. Per saldo heb je daar dus niets aan.’

Die bijproducten zorgen misschien wel voor meer melk in de tank, maar volgens de adviseur kom je daardoor ook snel in een hogere fosfaatklasse terecht. ‘Bij elke stijging van 250 kilo melk, gaat de fosfaatexcretie omhoog. En dat gaat snel, 70 kilo fosfaat is één fosfaatklasse bij honderd koeien. Het staat gelijk aan anderhalve melkkoe die je minder mag houden. Op koppelniveau is het dan maar de vraag of die extra kilo’s melk uiteindelijk rendabel zijn.’

Uitblinkende graskuilen

Niet vaak was de graskwaliteit zo goed als dit jaar, zegt verkoopleider Dirk van den Heuvel van ABZ De Samenwerking. De graskuil blinkt vooral uit in het suikergehalte en de goede verteerbaarheid. ‘Maar dat heeft ook een schaduwzijde’, relativeert de verkoopleider. ‘Pas op, want koeien kunnen het gras te snel verteren. En door die slechte benutting gaan voedingsstoffen verloren.’

Met een mestzeef onderzoeken de adviseurs van ABZ De Samenwerking de vertering op het bedrijf. Is die niet optimaal en herkauwen koeien onvoldoende, dan adviseren ze om stro, hooi of luzerne toe te voegen. Indien koeien bij een niet optimale vertering wel goed herkauwen, is juist bierbostel, tarwegries of sojahullen gewenst.

De voerprijzen zijn flink gestegen en volgens Van den Heuvel blijven die voorlopig hoog. Voor bijvoorbeeld mais wordt 85 tot 90 euro per ton betaald. Toch is hij ervan overtuigd dat je, zeker bij een ruwvoerkrapte, er goed aan doet de melkkoeien optimaal te voeren. ‘Je houdt ze aan de melk en kunt profiteren van de hoge melkprijs waarmee je een goed saldo creëert.’

Ruwvoerbalansen

Op veel bedrijven met weinig ruwvoer zijn ruwvoerbalansen gemaakt, een planning tot mei/juni is aan te raden. Van den Heuvel: ‘Wat heb ik liggen, wanneer voer ik dat en wat heb ik nog nodig? Bedenk waar je ruwvoer het beste tot zijn recht komt. Kuilgras van 950 VEM geef je niet aan je jongvee.’

Die dieren doen het volgens Van den Heuvel prima op graszaad- of beheershooi met een bijpassende hoeveelheid jongveebrok. Een andere optie is om droge koeien op stro te zetten met een aanvullend brok ernaast. ‘Op drogestofbasis kun je denken aan half stro en half brok.’