Interne logistiek is FloraHolland blok aan het been

Het is vrijdag 16 september. Om zes uur die ochtend staan klanten in binnen- en buitenland, veilingmeesters en logistiek personeel klaar om bloemen en planten te kopen, te verkopen en te transporteren. Een ruime meerderheid van kopers krijgt echter geen contact met Kopen Op Afstand (KOA), de techniek die wordt gebruikt voor het digitaal veilen. Omdat een groot deel van de koopkracht ontbreekt, kan FloraHolland niet beginnen met veilen. Dat zou tot een verstoorde prijsvorming leiden en niet eerlijk zijn tegenover de kopers die niet kunnen inloggen.

De problemen blijken te maken hebben met de authenticatie, het proces waarbij wordt nagegaan of gebruikers zijn wie ze beweren te zijn. Het duurt zo'n 4,5 uur voordat de IT-specialisten van de bloemenveiling het mankement verhelpen. In de tussentijd kan iedereen weinig anders doen dan wachten, met de vraag in het hoofd of er nog geveild gaat worden en hoe laat dit dan begint? Uiteindelijk is het om half elf zo ver.

Kantoorpersoneel springt bij

De veiling zet het kantoorpersoneel in de drie exportlocaties – Aalsmeer, Naaldwijk en Rijnsburg – in om na het lange oponthoud de bloemen en planten zo rap mogelijk, maar wel veel later dan gebruikelijk, in de boxen van de kopers te krijgen. Steven van Schilfgaarde, algemeen directeur van FloraHolland, slaat bijvoorbeeld zelf in Naaldwijk aan het orderpicken.

'Een zwarte dag voor de veiling', bestempelt Van Schilfgaarde deze vrijdag. De boosheid en frustratie onder kopers en kwekers was na het incident groot. 'En terecht', stelt de algemeen directeur. 'Ze rekenen op ons. Het gaat hier om een kernactiviteit van het bedrijf.'

Logistieke tekortkomingen

Het voorval staat niet op zich en kan dienen als een dieptepunt in een langere reeks van logistieke tekortkomingen bij FloraHolland. Die doen zich vooral voor sinds de piekperiode in het voorjaar, met uitzondering van de relatief kalme zomerperiode. Het lukt de veiling niet om sierteeltproducten tijdig bij de kopers af te leveren.

Eindtijden – wanneer bloemen en planten op zijn laatst bij de kopers moeten zijn – worden niet gehaald, en doorlooptijden – de maximale tijdsduur tussen veilen en bezorgen bij de klant – ver overschreden.

Op drukke dagen duurt het afleveren ongeveer 1,5 uur langer dan de veiling gewoon was. Op rustige dagen is de tijdoverschrijding kleiner. Maandagen en vrijdagen zijn voor de veiling piekdagen.

Belangrijkste oorzaak is het gebrek aan personeel, zegt Leendert-Jan Plaisier, die bij FloraHolland de interne logistiek onder zijn hoede heeft. Op de drie hoofdvestigingen komt het bedrijf dagelijks 150 mensen tekort.

Veel verloop, minder ervaring

Maar dat is niet de enige reden. Er spelen meer zaken. Zo heeft de veiling door verloop relatief veel onervaren krachten in dienst die nog maar kort met het logistieke bijltje hakken. Zij maken fouten, onder andere bij het orderpicken door een onjuist aantal fusten te kiezen, of verkeerd fust te pakken als een kweker meerdere partijen op een kar aanvoert. Zulke vergissing, die de laatste tijd veel vaker voorkomen, hebben vertragingen in het logistieke proces tot gevolg.

Andere IT-defecten dan die op 16 september zijn ook debet aan aan de problemen. Op de vestigingen in Naaldwijk en Rijnsburg heeft FloraHolland een nieuw IT-systeem in gebruik genomen. 'Deze overstap heeft een aantal keren tot storingen geleid', noemt Plaisier.

Volgens hem heeft FloraHolland de problemen in deze twee vestigingen redelijk snel kunnen oplossen. Haperingen in de apparatuur waardoor logistiek personeel minder snel hun werk kon doen, lijken met het doorvoeren van updates te zijn verholpen.

Meer aanvoer bij klok

Een ander fenomeen dat de logistieke prestaties van FloraHolland beïnvloedt, is de huidige energiecrisis. Die zorgt grosso modo voor grotere klokaanvoer waardoor er meer druk ligt op de interne logistiek.

In de regel vinden kwekers en kopers het lastig om zich in onzekere tijden ver vooruit vast te leggen op volumes en prijzen. Plaisier merkt op dat sinds de energiecrisis minder bloemen en planten via de retail worden verkocht.

Verkoop aan deze marktpartij is doorgaans direct. Nu komt deze stroom weer voor de klok. De FloraHolland-man schat in dat het huidige klokaanbod 15 procent groter is dan vorig jaar.

De energiecrisis heeft daarnaast zijn weerslag op teelten. Kwekers hebben om kosten te besparen dit voorjaar hun kassen koud of kouder gezet, waardoor bloemen en planten later worden geoogst dan normaal en het aanbod grillig is. 'In de komende maanden zal dat opnieuw gebeuren', verwacht Plaisier.

Geen kortetermijnoplossing

Door de krapte op de arbeidsmarkt heeft de veiling op korte termijn geen oplossing voor de achterblijvende dienstverlening. FloraHolland heeft niet de illusie de open plaatsen, die op Aalsmeer en Naaldwijk het talrijkst zijn, snel te kunnen vullen.

Te laat leveren aan kopers heeft gevolgen voor de planning van de klanten van FloraHolland. Deadlines in het verdere logistieke kanaal worden niet gehaald. Vrachtwagenchauffeurs komen bijvoorbeeld in de knoop met hun rijtijden, boten worden niet gehaald en afnemers kunnen niet naar behoren worden bediend. Dit brengt extra kosten met zich mee.

Matthijs Mesken, directeur van de Vereniging van Groothandelaren in Bloemkwekerijprodukten (de koepelorganisatie van sierteelthandelaren), wil om die reden begin oktober in gesprek met FloraHolland hoe dit te compenseren.

Naar aanleiding van de KOA-storing op 16 september heeft FloraHolland eenmalig een tegemoetkoming aangeboden aan kwekers en kopers.