Coöperatie Bevordering Afzet Vleeskalkoenen bestaat 25 jaar

'Eigenlijk zijn wij een voorloper van de Unie van Pluimvee Producenten', zegt Thijs van Meijl, de kersverse voorzitter van de coöperatieve vereniging Bevordering Afzet Vleeskalkoenen (BAV). 'Voor de Nederlandse kalkoenhouders werkt de gezamenlijke afzet al 25 jaar naar volle tevredenheid. De BAV is een bloeiende producentenvereniging.'

De BAV werd in 1997 opgericht naar voorbeeld van producentenverenigingen in Duitsland. 'Daar is een gezamenlijke afzet van agrarische producten normaal, zowel in de veehouderij als de akkerbouw', weet René Arts, coördinator bij de BAV en kalkoenhouder in het Limburgse Ysselsteyn. 'Gezamenlijk kunnen we dingen aanpakken en snel regelen. Misschien soms niet helemaal naar wens van ieder lid, maar dat is de realiteit van het leven. De verbondenheid tussen de leden is groot.'

Goede toekomst

De vraag naar kalkoenvlees is goed, vooral vanuit Duitsland. Dat land heeft voor kalkoenvlees een zelfvoorzieningsgraad van 80 procent. Met de focus op goede technische resultaten, diergezondheid en gestructureerde afzet ziet Van Meijl dan ook een goede toekomst in de kalkoensector.

De kalkoenhouder uit het Limburgse Weert nam in juli het voorzittersstokje over van Jo Evers uit het Limburgse Roggel die twintig jaar voorzitter van de BAV was. Het 25-jarig bestaan van de coöperatie is vanwege corona nog niet gevierd. Het feest staat nog dit jaar op de agenda.

Afzet bevorderen

De BAV staat volgens de voorzitter voor de bevordering van de afzet van vleeskalkoenen en kalkoenvlees in de breedste zin van het woord: afzetcontracten afsluiten, planning, administratie, afrekeningen en coördinatie van kwaliteits- en gezondheidsprogramma's. 'En we zijn QS Bündler, tussenpersoon voor het Duitse kwaliteitssysteem.'

De BAV regelt ook de krediet- en calamiteitenverzekering zoals voor vogelgriep, hitte-uitval en blackhead. Arts als coördinator en zijn vrouw Mariëlle als secretaris regelen hiervoor de dagelijkse gang van zaken.

Aantal kalkoenhouders daalt

Veertien leden-kalkoenhouders hebben de BAV in 1997 opgericht om gezamenlijk de afzet te organiseren. 'In 2003 waren er nog 125 kalkoenhouders, één kalkoenbroederij, vijftien slachterijen in Duitsland en één slachterij in Boxmeer', blikt Arts terug. Nu zijn er nog maar enkele slachterijen in Duitsland waar alle Nederlandse kalkoenen worden geslacht sinds Plukon in het Brabantse Boxmeer in 2005 sloot.

Ook het aantal kalkoenhouders is fors gedaald na de vogelgriep in 2003, door stoppers of de omschakeling naar een andere diersoort. In Nederland zijn nu nog 25 kalkoenbedrijven met samen 500.000 kalkoenplaatsen. Gemiddeld draait een kalkoenhouder 2,8 rondes per jaar. Hanen groeien in 21 weken naar 20 kilo en hennen in zestien weken naar 10 kilo.

Jubileum

Dat de BAV ook werkt zonder Nederlandse broederij en slachterij blijkt wel uit het 25-jarig jubileum. 'We hebben nu 23 Nederlandse en vier Belgische leden. Als BAV draaien we jaarlijks ongeveer een omzet van 40 miljoen euro. De leden dragen 1 cent per kilo af voor de organisatie', licht Arts toe.

Als coördinator maakt Arts de afspraken met de Duitse slachterijen Sprehe en Firma Heidemark. Elke kalkoenhouder ondertekent een afnamecontract met de slachterij.

Onderhandelingen met slachterijen

Van Meijl: 'Samen met vijf Duitse coöperaties voeren we onderhandelingen met de slachterijen. We krijgen uitbetaald volgens marktprijs. Bij prijsaanpassingen volgt overleg. Zaak is dan om goed op de hoogte te zijn om met de juiste argumenten te onderhandelen. Een van mijn uitdagingen is een sterkere onderhandelingspartner te worden door meer marktkennis op te doen.'

Voordat Van Meijl in 2001 samen met zijn vriendin het kalkoenbedrijf van zijn ouders overnam, werkte hij als werktuigbouwkundige bij aan de pluimveesector gelieerde bedrijven Marel en Vencomatic. 'We hebben onze banen opgezegd en het bedrijf met 14.000 haan- en 13.000 henplaatsen overgenomen. De mix van fysiek bezig zijn, techniek, bedrijfsmanagement past ons. Wel moet je ertegen kunnen dat het een kapitaalintensieve sector is.'

Beter Leven

Nieuwe afzetkanalen zoeken past ook bij de coöperatie. Voor de afzet van 1 ster Beter Leven-kalkoenen werkt ze samen met Esbro. De in Duitsland geslachte kalkoenen worden in Nederland verwerkt.

Arts is een van de vier kalkoenbedrijven met 1 ster Beter Leven-kalkoenen. 'Voor het keurmerk moeten we het ras Caringa Cartier opzetten. Dat is een moeilijker ras met slechter beenwerk', weet hij. 'De problemen waar we twintig jaar geleden met reguliere kalkoenen te maken hadden, komen terug. De Dierenbescherming zou daar eens naar moeten kijken. We blijven in overleg, maar dat gaat moeizaam.'

Nederlandse supermarkten

Een ander onderwerp is de afzet naar Nederlandse supermarkten. Van Meijl: 'Ze hebben de mond vol van lokale producten, maar supermarkten vinden die Nederlandse kalkoen willen verkopen gaat moeizaam.'

In de kalkoenhouderij zijn goede rendementen te halen. 'Wel zien we via de technische administratie grote verschillen. Ik zie het als een uitdaging om het rendement van onze leden te verhogen. Met oog voor efficiëntie, diergezondheid en goede technische resultaten kunnen we het verdienmodel voor de Nederlandse kalkoenhouders verhogen. Daar ga ik voor', zegt de voorzitter.