19-jarige ondernemer ziet toekomst in fruitteeltbedrijf

'Ik wilde altijd al in de fruitteelt werken', zegt Reijer de Vree uit het Gelderse Dodewaard. 'Je bent veel buiten, in de natuur, en ziet wat je doet. Het groeit, het leeft.' Sinds juni 2022 is de fruittelerszoon toegetreden tot de maatschap van zijn ouders Thomas en Gerrie de Vree, nadat hij was geslaagd voor zijn opleiding Teelt en Techniek aan Yuverta in Geldermalsen.

De fruitkwekerij is in 1953 opgericht door opa De Vree, in eerste instantie als loonbedrijf voor het verzorgen van beregening en drainage. Nadat hij grond had aangekocht, kon hij kiezen tussen boom- en fruitteelt. Het is dat laatste geworden.
In de loop der jaren breidde het areaal zich uit, onder andere door de aankoop van buurpercelen, en namen De Vree's vader en diens broer de kwekerij over. In 2012 splitsten ze de onderneming en gingen ieder huns weegs. De Vree's ouders veranderden de naam van hun bedrijf in Vree Fruit.

Appels en peren

Op de kwekerij van 22 hectare in Dodewaard groeien op 7,5 hectare appels van het ras Wellant en op 14,5 hectare peren, 13 hectare Conference en 1,5 hectare Migo. 'Dat ras hebben we zeven jaar geleden aangeplant op de plaats waar eerder appelbomen stonden', zegt De Vree. 'Het is een conceptras, waarvan de prijs stabieler is dan van bekendere rassen.'

De fruitteler legt uit dat de Migo een gladde peer is die lang goed blijft en daarom geschikt is voor verre bestemmingen. 'Het lastige is dat er door de rui van de boom snel te veel peren afvallen, maar tot nu toe lukt het ons goed om ze net voor die tijd te oogsten.'

Extra hulp tijdens oogst

De perenoogst begint rond 27 augustus en duurt ongeveer drie weken, waarna de appels volgen. De hele oogstperiode duurt zo'n acht weken. De fruittelers streven ernaar om in die tijd 25 mensen beschikbaar te hebben voor de oogst. Ze hebben een min of meer vaste ploeg van acht Poolse uitzendkrachten. Daarnaast komen veel ouderen uit de omgeving van de kwekerij hele of halve dagen fruit plukken.

Dit jaar komen ook twee leden van het Oekraïense gezin dat de familie De Vree huisvest helpen bij de oogst. 'Via onze kerkgemeente vangen we een oma, moeder en vijf kinderen, die hier naar school gaan, op. Ze hebben eigen slaapkamers en kunnen gebruikmaken van onze voormalige kantine, waarin een koelkast staat en kookgelegenheid is. We vinden nette huisvesting belangrijk, ook voor onze uitzendkrachten, maar we vragen hun wel om zich te houden aan bepaalde huisregels, bijvoorbeeld rond het gebruik van alcoholische dranken', licht de ondernemer toe.

Gecertificeerd

De winter is de meest rustige periode op het Gelderse familiebedrijf. 'Dan zijn we bezig met het onderhoud van onze machines, snoeien en bemesten met vooral champost', zegt De Vree. 'Verder zijn we druk met de administratie en de koeling, waarin we 1.000.000 kilo fruit op kunnen slaan.' De kwekerij is Global GAP-, Grasp-, Tesco- en PlanetProof-gecertificeerd.

De fruitteler heeft een drone, waarvoor een zaterdagkracht die in de IT werkt programma's schrijft om vast te leggen als er iets mankeert aan een boom. 'Op de smartphone kun je precies zien waar je moet zijn in de boomgaard om het probleem op te lossen.' Ook is er een proef op de kwekerij gedaan voor het maken van taakkaarten die aangeven welke wortels het hardst zijn gegroeid en het eerst moeten worden gesnoeid.

Beregenen bij nachtvorst

In het voorjaar doet zich af en toe nachtvorst voor, waarvoor de kwekers de bomen met warm water beregenen. De Vree legt uit dat zich daardoor ijs om de knoppen vormt dat niet kouder wordt dan 0 graden Celsius en de bloesem beschermt. Dit jaar heeft de kwekerij geen schade door nachtvorst ondervonden.

Andere activiteiten in het voorjaar zijn onder andere spannen van draden, dunnen, aanbinden en spuiten met gewasbeschermingsmiddelen. Dat is vooral nodig om de perenbladvlo tegen te gaan, die elk jaar weer opduikt. Om die te bestrijden, gebruiken de kwekers Movento, maar dat middel wordt mogelijk in de toekomst verboden.

Groene middelen

Resistente rassen zijn daarvoor op termijn mogelijk een uitkomst, maar die moeten dan wel bij consumenten in de smaak vallen. Aangezien appelbomen twintig en perenbomen wel veertig jaar meegaan, gaan de kwekers met nieuwe aanplant niet over één nacht ijs. Bij voorkeur werken ze met groene middelen, hoewel De Vree zich soms afvraagt of deze beter zijn voor het milieu. 'Vaak moet je met zo'n middel vaker spuiten om de plaag af te laten nemen en telkens met een dieseltrekker door de boomgaard rijden.'

De afname van het aantal toegestane chemische middelen ziet de fruitteler liever als een uitdaging dan als een probleem, al zet hij wel vraagtekens bij een mogelijk op stapel staand verbod op bepaalde gewasbeschermingsmiddelen. Captan is volgens hem bijvoorbeeld minder schadelijk dan keukenzout. 'Dat het gebruik van middelen in 2030 met 95 procent moet zijn gereduceerd, betekent dat er nog veel moet gebeuren. Het druist tegen ons geweten in om middelen te gebruiken die niet mogen.'

Schoffelmachine

Tegen onkruid doet het bedrijf tot de langste dag ook een aantal bespuitingen. Daarna verwijderen de kwekers het onkruid met de schoffelmachine die ze twee jaar geleden hebben aangeschaft. Ook daarbij plaatst De Vree kanttekeningen: 'Het grootste nadeel vind ik dat het je veel meer tijd kost, maar bovendien woel je de grond met een schoffelmachine om, wat nadelen heeft voor het bodemleven. Een winstpunt is wel dat je veel minder gewasbeschermingsmiddel hoeft te gebruiken: we kunnen nu met 1 liter toe waar we vroeger 5 liter gebruikten.'

Van de droogte heeft de kwekerij tot nu toe weinig last. Met fertigatie, druppelbevloeiing en beregening zorgen de fruittelers dat iedere boom voldoende water krijgt. Beregenen doen ze bij perenbomen bij voorkeur tijdens een regenbui, omdat er dan weinig water verdampt, en bij appelbomen als het erg warm wordt, om te voorkomen dat de appels verbranden.

'Het fruit groeit elke week 3 tot 5 millimeter en omdat het nu bijna rijp is, groeien de vruchten hard. Aan het eind van het groeiseizoen verdubbelen de appels en peren in een paar weken in gewicht', legt De Vree uit.

Goede opbrengst

In 2021 heeft de Gelderse kwekerij een topjaar gehad met een oogst van 1,2 miljoen kilo appels en peren. Dit jaar verwacht de ondernemer dat dat ongeveer 1 miljoen kilo zal zijn, wat ook nog een goede opbrengst betekent. Voor de afzet zijn de telers aangesloten bij Fruitmasters in Geldermalsen, die de appels en peren ook voor hen sorteert en verpakt. 'Dat biedt voor ons zowel veiligheid als rust', vindt De Vree.

'Tot voor kort deed mijn vader alles alleen en daarom was het fijn dat de appels en peren hier na de oogst werden opgehaald. In het verleden deden we het sorteren zelf. Wie weet gaan we dat in de toekomst wel weer oppakken of gaan we er loonwerk bij doen', zegt de jonge ondernemer.

Uitbreiden

De nabije toekomst heeft de jonge ondernemer nog niet helder voor ogen. 'De eerste maanden in de maatschap waren erg druk. Mijn vader is 56 jaar en we zullen zeker nog wel tien jaar samen het bedrijf leiden. Hij is nu echt de leidinggevende, maar ik heb wel de kans om mijn eigen mening te geven. En wie weet ga ik straks samen met mijn jongste broer van 12 jaar aan de slag, die ook interesse heeft om in de zaak te komen.' Op de lange termijn wil hij de kwekerij met nog een paar hectare uitbreiden.

Ook wil De Vree steeds meer biologisch gaan werken, hoewel hij denkt dat er bij consumenten een omslag nodig is, omdat die dan meer vlekjes en putjes in de appels en peren moet accepteren. 'Ik wil ook blijven innoveren en meer gaan doen met drones, maar daarin hoeven we niet voorop te lopen. Hoe dan ook wil ik graag boer blijven. Met alle negatieve berichten in het nieuws kun je daar wel somber over worden, maar ik blijf liever positief denken.'