Stikstofplan baart paardenhouders zorgen

In een tijdens dit webinar gehouden pol gaf 61 procent van de volgers aan zich zorgen te maken, 11 procent maakt zich zelfs ernstige zorgen. FNRS-directeur Haike Blaauw komt dit ook onder de leden van zijn organisatie tegen en weet dat LTO veel signalen van paardenhouders ontvangt.

Blaauw vreest dat de gevolgen groot zijn voor de hele sector: 'Als er straks geen ruimte is voor maneges, pensionstallen of sport- en instructiestallen, hoeven er ook minder paarden te worden gefokt en gaan we minder paarden verkopen. De sport zal kleiner worden, iedereen wordt hierdoor geraakt.'

Blaauw ziet dat de plannen leiden tot onzekerheid: 'Er zijn mensen die hun bedrijven willen overdragen op hun kinderen of weidegang toepassen voor de beweging van hun paarden. Het is niet alleen onduidelijk wat de gevolgen van de wetgeving zijn voor die overdracht, ook wordt gesproken over een vergunning voor weidegang. Dit zou eveneens grote gevolgen kunnen hebben voor het paard en de ondernemer.'

Net als onder andere ondernemers is er dus onder paardenhouders veel onrust. De onrust ontstond nadat op 10 juni de startnotitie Nationaal Programma Landelijk gebied (NPLG) werd opgesteld, met daarbij het bewuste kaartje, dat enorm confronterend was voor de agrarische sector.

Mark Heijmans, themacoördinator binnen LTO Nederland: 'Het NPLG bestaat uit de blokken natuur, water en klimaat. Het geeft een doorkijk naar 2050. Stikstof is een onderdeel van het blokje natuur. In oktober komt er een brief over klimaat en water. In de zomer van 2023 moeten provincies voor alle blokken de gebiedsplannen hebben uitgewerkt. Voor iedereen goed om te volgen. Wellicht zit je nu met stikstof goed, maar dat wil niet zeggen dat je ook goed zit met klimaat of water.'

Volgens Heijmans heeft de minister inmiddels aangegeven dat het stikstofkaartje richtinggevend is. Provincies kunnen hiervan afwijken. 'Misschien is het kaartje van tafel, de achterliggende vraagtekens nog niet. Zo is het onduidelijk waarop de kaartjes zijn gebaseerd. Wel is het zo dat er een reductie per gebied geldt en niet per bedrijf.'

Provincies aan zet

Omdat de provincies aan zet zijn, is het goed om voorlopig de berichtgeving van provincies en gemeenten in de gaten te houden, weet Marieke Toonders, voorzitter van LTO Paardenhouderij en jurist. 'Het kan zo zijn dat de grenzen voor een natuurnetwerk verlegd worden. Plannen worden ter inzage gelegd. Dan moet je binnen zes weken je zienswijze indienen. Door gemeente en provincie te volgen, blijf je ook op de hoogte van wat er in een gebied zelf speelt.'

Rud van Herk, specialist Milieu en Ruimtelijke Ordening bij Van Dun Advies, vindt het belang dat een ondernemer ook weet wat bij hemzelf speelt: 'Belangenbehartiging is belangrijk, maar uiteindelijk komt het aan de keukentafel tot wat dit voor de ondernemer en zijn toekomst betekent.'

Verschillende vergunningen nodig

Van Herk weet dat een paardenhouder verschillende vergunningen moet hebben. Terwijl het bestemmingsplan en de milieutoestemming, die kijken naar de eigen inrichting, vaak wel op orde zijn, ligt het vaak anders met de vergunning in het kader van de Wet natuurbescherming.

'We zien in de praktijk dat die Wet natuurbescherming nogal eens ontbreekt. Dat komt doordat in het kader van die wet van oudsher door de overheid werd gekeken naar de grote intensieve veehouderijen. Dat is langzaam uitgegroeid naar de melkveehouderij en andere sectoren. Nu komt het erop neer dat ieder bedrijf in het kader van deze wet een vergunning moet hebben'. legt de specialist uit.

Die vergunning ziet ook toe op het houden van het aantal dieren, omdat wordt gekeken naar de effecten op de Natura 2000-gebieden. 'Dat is nou net waar de Wet stikstof op toeziet', aldus Van Herk. 'Goed om alle vergunningen na te lopen en vraag bij twijfel de belangenorganisatie of adviseur om mee te kijken.'

Niet meteen in overtreding

Een ondernemer die geen natuurbeschermingswetvergunning heeft, is niet meteen in overtreding, weet Van Herk. 'Dan wordt vooral gekeken naar de milieutoestemming op het moment dat het Natura 2000-gebied is aangewezen. Dat kan in 1994, 2000 of 2004 zijn. Dan moet je terug naar een vergunning van bijvoorbeeld 1993, die bij de aanwijzing van toepassing was.'

Van Herk ziet ook dat er in de praktijk wellicht in 1993 een vergunning was voor bijvoorbeeld vijf paarden, maar dat er inmiddels bijvoorbeeld honderd paarden aanwezig zijn. Die komen sinds de in 2021 ingevoerde I&R-verplichting beter in beeld bij de overheid.

'Bij de groei van vijf naar honderd dieren heb je wel een gat. En wat doe je dan? Rustig afwachten zou ik dan nooit doen. Als ondernemer moet je toch naar de toekomst kijken en daarop voorbereid zijn. Met stilzitten kom je niet verder', tipt de Van Dun Advies-specialist.