Uitscheiding stikstof 7 procent onder plafond

De fosfaatuitscheiding bedroeg vorig jaar 148 miljoen kilo, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Dat is 1,8 procent minder dan in 2020 en ruim 14 procent onder het fosfaatplafond. Het CBS heeft de cijfers voor 2021 nu definitief vastgesteld. Het stikstofplafond voor de Nederlandse veestapel is vastgesteld op 504,4 miljoen kilo.

De veehouderij in Nederland zat daar vorig jaar 33,4 miljoen kilo onder. Het is het vierde achtereenvolgende jaar dat de stikstofuitscheiding onder het productieplafond ligt. Sinds 2017 is de stikstofuitscheiding van de veestapel afgenomen met 41 miljoen kilo. De grootste bijdrage hieraan (30 miljoen kilo) werd volgens het CBS geleverd door de melkveehouderij, vooral door het houden van minder koeien en jongvee.

Niveau 2010

De stikstofuitscheiding van melkvee zit nu nog ruim 7 miljoen kilo boven het niveau van 2010. In dezelfde periode is de stikstofuitscheiding in de mest van varkens verminderd met 17 miljoen kilo en die van pluimvee met 10 miljoen kilo. De fosfaatuitscheiding daalde vorig jaar 2,7 miljoen kilo. De uitscheiding ligt met 148 miljoen kilo ruim onder het plafond van 172,9 miljoen kilo.

Melkkoeien en het bijbehorende jongvee scheidden in 2021 273 miljoen kilo stikstof uit, 4,7 procent minder dan in 2020. De stikstofuitscheiding van de melkveehouderij daalde daardoor tot onder het productieplafond van 281,8 miljoen kilo voor deze sector. Sinds 2015, toen het melkquotum werd afgeschaft, is dit de tweede keer dat de melkveesector onder het stikstofplafond uitkwam.

Samenstelling voer

De fosfaatproductie van de melkveesector ligt met 74,2 miljoen kilo ruim onder het fosfaatplafond van 84,9 miljoen kilo. De productie was 0,5 miljoen kilo hoger dan in 2020. Dat in de melkveehouderij minder stikstof, maar iets meer fosfaat is geproduceerd, hangt samen met de samenstelling van het veevoer, legt het CBS uit.

Het kuilgras dat in 2021 is gevoerd, bestaat voor een deel uit de grasoogst van 2020 en voor een deel uit de oogst van 2021. Het stikstofgehalte van het gras van 2021 was laag, waardoor het gemiddelde stikstofgehalte lager uitviel. Het fosforgehalte van het geoogste gras was in 2021 juist hoger.

Weersomstandigheden zorgden in de periode 2017–2020 voor relatief hoge stikstofgehalten en lage fosforgehalten van het gras. Daarnaast was er door krimp van het maisareaal in die periode minder van het relatief stikstofarme snijmais beschikbaar. In 2021 zat er weer minder stikstof in het rantsoen door het lagere stikstofgehalte van gras en door een groter aandeel mais. Het fosforgehalte van het rantsoen nam toe door het hogere fosforgehalte van gras.

Varkens

Door afname van het aantal dieren is de uitscheiding van stikstof en fosfaat via de mest van varkens en pluimvee in de afgelopen vijf jaar steeds verder gedaald. De stikstofuitscheiding van de varkenssector daalde in 2021 met 2,9 miljoen kilo (3,2 procent) naar 88,9 miljoen kilo. De fosfaatuitscheiding nam af met 2,2 miljoen kilo tot 34,5 miljoen kilo. Beide dalingen hangen samen met de inkrimping van de varkensstapel.

De daling van het aantal varkens is mede het gevolg van de stoppersregeling Actieplan Ammoniak Veehouderij en de Subsidieregeling sanering varkenshouderij (Srv). De stikstof en fosfaat die varkens produceren, liggen sinds 2016 onder de productieplafonds.

In de pluimveesector daalde de stikstofuitscheiding 0,7 procent en de fosfaatuitscheiding 3,7 procent. De stikstofuitscheiding bedroeg vorig jaar 54,3 miljoen kilo, de fosfaatuitscheiding 23,2 miljoen kilo, beide onder de productieplafonds. De stikstofuitscheiding van het overige vee nam in 2021 af met 0,9 miljoen kilo (3,9 procent) tot 21,9 miljoen kilo. Die daling is volledig toe te schrijven aan het verbod op het houden van nertsen per 1 januari 2021.