LTO: Europese wetgeving gewasbescherming gemiste kans

Het voorstel grijpt hard in op de bedrijfsvoering van Nederlandse boeren en tuinders met bindende reductiedoelstellingen, zonder daarbij bruikbare alternatieven te bieden, stelt LTO.

De organisatie noemt de voorgestelde aanpak eenzijdig en achterhaald. Eenzijdig, omdat de absolute reductie in het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen centraal staat, terwijl het om vermindering van de milieu-impact zou moeten draaien. Achterhaald, omdat Nederland – mede op initiatief van LTO – al een transitie naar weerbaarder teelten inzet.

Perspectief ontbreekt

Joris Baecke, Portefeuillehouder Gezonde Planten bij LTO Nederland: 'In de nieuwe Brusselse regels staan het voorschrijven van regels voor boeren en tuinders en de administratie centraal. Er wordt geen enkel perspectief geboden om te komen tot weerbare teeltsystemen en planten. Die transitie zetten we in Nederland, mede op initiatief van de boeren en tuinders van LTO, al in met het Uitvoeringsprogramma Gewasbescherming 2030.'

Baecke stelt dat het Europese voorstel daarom 'absoluut niet bijdraagt aan de verdere verduurzaming van de Nederlandse land- en tuinbouw. Een gemiste kans.'

Eenzijdige aanpak

De voorgestelde Brusselse regels hebben een eenzijdige aanpak, vindt LTO: er wordt gestuurd op absolute reductie in het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen in kilogrammen. 'De mogelijkheden voor de ondernemer om het gebruik van gewasbescherming verder te verduurzamen ontbreken. Dit terwijl er van mogelijkheden zijn, zoals de toelating van laag-risico stoffen, basisstoffen en groene en biologische middelen.'

Verder vindt LTO dat moderne veredelingstechnieken, zoals CRISPR-Cas, moeten worden toegestaan om versneld tot weerbare rassen te komen. 'Het Uitvoeringsprogramma Gewasbescherming 2030 is wat ons betreft de juiste en enige invulling van de Europese Green Deal en Boer-tot-Bord-doelen.'

Opbrengst lager door afbouw middelen

Ook uit andere hoe klinkt kritiek op de plannen van de Europese Commissie. Eisen om het gebruik van meststoffen en pesticiden te verminderen zou de tarweopbrengst van de EU tegen 2030 met ongeveer 15 procent kunnen verminderen, waarschuwde de Europese handelsvereniging voor onder andere granen COCERAL eerder. Dit kan een prijsopdrijvend effect hebben.

Volgens landbouwonderzoek door de Britse non-profitorganisatie CABI kunnen plagen en ziekten de opbrengst van gewassen wereldwijd met 20 tot 40 procent verminderen.

Recept voor misoogsten

Europarlementariër Bert-Jan Ruissen (SGP) is kritisch op het voorstel. 'Dit is een recept voor misoogsten. Natuurlijk moeten we blijven werken aan het verminderen van afhankelijkheid van gewasbeschermingsmiddelen. Maar niet op deze rigide manier. Een boer moet in geval van ziekten en plagen altijd kunnen ingrijpen. Daar wringt nu de schoen. Het ene na het andere middel wordt verboden, maar er komen nauwelijks nieuwe voor terug. Timmermans zou juist daar op moeten inzetten.'

Ook Europarlementariër Annie Schreier-Pierik (CDA, foto)) plaatst kanttekeningen. 'Dit is niet het juiste moment voor de wetsvoorstellen over pesticidenreductie en natuurherstel. Omdat we midden in de ergste voedselcrisis van onze eeuw zitten, moet de Europese Commissie geen nieuwe wetgeving invoeren die de voedselproductie in Europa gevoelig kan verminderen', onderstreept ze.

'In een bedreigende situatie te midden van tijden van oorlog in Oekraïne, zouden de voorstellen van de Commissie leiden tot aanzienlijke opbrengstverlagingen en een bedreiging vormen voor de wereldwijde voedselzekerheid', vervolgt Schreier-Pierik. 'Europa moet zijn verantwoordelijkheid in de wereld nemen, zeker nu. Boeren en tuinders hebben de passende instrumenten en gereedschapskist nodig om onze voedselzekerheid te waarborgen en voldoende en gezond voedsel te produceren.'

Ongepast excuus

Volgens EU-functionarissen zijn de plannen ambitieus, maar zullen ze geleidelijk ingevoerd worden en haalbaar zijn. Daarbij zal de voedselproductie niet in gevaar komen, zo klinkt het. Verder merken ze op dat er geen alternatief is, aangezien de achteruitgang van bestuivers zoals bijen als gevolg van pesticiden een ernstige bedreiging vormt voor de voedselvoorziening op langere termijn.

De ingrijpende wetsvoorstellen zijn niet gericht tegen de boeren. 'Alles wat we doen is juist om ze een duurzame en geloofwaardige toekomst te geven, en ook hun kinderen', is de boodschap van vicevoorzitter Frans Timmermans aan de Nederlandse boeren. Timmermans vindt het juist ongepast om de oorlog in Oekraïne 'als excuus te gebruiken om mensen bang te maken', pareerde hij in Brussel.

Hij wees erop dat de landbouw 'niet meer van het oude moet doen' maar dat betere alternatieven moeten worden gebruikt.