Consumenten weten winkel van Aspergeboerderij Koks goed te vinden

Aspergeboerderij Koks in Lettele was een typisch Sallands gemengd bedrijf met melkvee en varkens. 'De boerderij uit 1917 van mijn opa aan moederskant was ouderwets klein', zegt de Overijsselse Tim Koks, die een maatschap vormt met zijn ouders Adri en Wilma.

'Een oom van mijn moeder kweekte al sinds de jaren zeventig asperges in het nabijgelegen Kring van Dorth. Dat leek mijn vader, die andere interesses had dan veehouderij, ook wel wat.' In 1980 stopte het bedrijf met de melkkoeien en later ook met de varkenshouderij. In 2004 gingen de eerste aspergeplanten de grond in en bouwden de ouders van Koks een van de varkensstallen om tot boerderijwinkel.

'Mijn oom heeft ons het vak geleerd, maar in principe gaat het telen van asperges niet heel anders dan het verbouwen van andere gewassen', stelt Koks. 'Het draait om bemesten en oogsten, alleen is de oogst nu rechtstreeks bedoeld als voedsel voor de mens.' De familie Koks verbouwt vroege en late, dikke en dunne asperges. Het seizoen loopt van half maart tot 24 juni. Prius is het vroegste ras, gevolgd door Gijnlim, Cygnus, Fortems en Backlim.

Sinds een paar jaar hebben de ondernemers ook groene asperges van het ras Bacchus en paarse van het ras Erasmus in het assortiment. 'De teelt is gemakkelijker, omdat ze boven de grond groeien en het oogsten sneller gaat', legt Koks uit. 'De paarse hebben ook een andere smaak, een beetje nootachtig. Ik vind het leuk om nieuwe dingen uit te proberen.'

De kwekerij verkoopt de asperges aan horecazaken in een straal van 10 kilometer en in de boerderijwinkel, die alleen in het aspergeseizoen geopend is. 'Het is een product dat snel achteruitgaat nadat het is gestoken', laat Koks weten. 'Onze verse asperges zijn dan ook niet te vergelijken met die in de supermarkt en wij bepalen zelf onze prijs.'

Aspergeboerderij Koks verkoopt ook bijpassende producten, zoals biologische witte wijn van het Duitse Hubertushof, Iesselcider die in Schalkhaar is gemaakt uit sap van oude appelrassen, beenham van Piggy's Palace in Bathmen, scharreleieren van Kievitsbosch uit Raalte, roomboter, gerookte zalm, kookgerei voor asperges en cadeaupakketten.

Bevroren asperges

De asperges zijn al dan niet geschild te koop in de winkel en klanten kunnen ze ook in plastic laten vacumeren. 'Zo kun je ze lang in de diepvries bewaren. Je bereidt ze door ze in bevroren toestand in kokend water onder te dompelen', aldus Koks. 'Je kunt zo het hele jaar asperges eten, hoewel ze minder lekker zijn dan verse.'

Koks en zijn ouders telen ook rabarber en aardappelen op ongeveer een halve hectare, zodat de consument een hele maaltijd in de boerderijwinkel kan halen. Dankzij de ligging vlak bij de A1 weten veel consumenten de winkel te vinden, evenals bezoekers van campings in de buurt. 'Veel van hen komen niet van een boerderij', zegt de Overijsselse ondernemer. 'Door te laten zien hoe wij hier werken, willen we ze een positief beeld geven van de agrarische sector.'

Aspergeplanten gaan ongeveer tien jaar mee. De familie Koks koopt deze als knop met wortels bij een vermeerderingsbedrijf in, waarna een plant in het tweede jaar de eerste asperges oplevert. In het zesde en zevende jaar heeft een plant de beste opbrengst. Daarna wordt hij te breed om nog voldoende lengte en kwaliteit op te leveren.

'We nemen elk jaar grondmonsters om te kijken wat er aan bemesting nodig is. De zandgrond mag niet te zuur zijn. Daarom strooien we kalk en gebruiken we champost.' Van ziektes en plagen heeft de kwekerij weinig last, hoewel het aspergehaantje, een bladkever, soms de kop opsteekt. Vooral de larven kunnen schade berokkenen. 'We hebben geluk dat we in een gebied zitten waarin de aspergeteelt dun gezaaid is, daardoor hebben we er weinig last van.'

Voor het oogsten van de asperges huren te ondernemers zo'n twintig scholieren in, die aan het eind van de dag in ploegen van vijf komen steken. 'Dit jaar werkt er ook een Oekraïense vluchteling bij ons', zegt Koks. 'Hij woont hier in Lettele in een van de acht huizen van een vroegere zorgboerderij. We praten met hem via Google Translate en dat gaat prima, hij is heel welwillend.'

Voor de toekomst ziet Koks voorlopig weinig veranderingen. 'Uiteindelijk gaat het voor de aspergeboerderij om drie maanden per jaar. Mijn vader heeft 45 jaar in een slachterij gewerkt, waar hij die drie maanden altijd vrij kreeg. Hij doet het nu wat rustiger aan. Mijn moeder staat samen met scholieren in de winkel en ik werk bij een installatiebedrijf, waar ik tijdens het aspergeseizoen halve dagen werk. Zo is het goed te doen.'

Bedrijfsgegevens

Naam: Tim (36), Adri (64) en Wilma (64) Koks
Woonplaats: Lettele
Bedrijf: Aspergeboerderij Koks
Grootte: 3,5 hectare
Jaarlijks bedraagt de oogst van Aspergeboerderij Koks zo’n 6.000 kilo ongewassen asperges per hectare. Het bedrijf is aangesloten bij ‘Salland boert en eet bewust’, waarin boeren kennis met elkaar uitwisselen en in gesprek gaan met de samenleving door bijvoorbeeld open dagen te organiseren.