Minder handel in Gouda-, Edam- en Maasdamkaas

Volgens marktanalist Mathieu Geuskens van A-INSIGHTS heeft de afname van de export alles te maken met de verminderde melkproductie in Nederland en andere Noordwest-Europese landen. Vanuit Nederland nam de exportwaarde van Nederlandse kaas 9,3 procent af. In Duitsland daalde de exportwaarde van Gouda-, Maasdam- en Edamkaas 6,3 procent, iets minder dan in Nederland.

Volgens Geuskens hebben zowel Nederland, Duitsland als België te maken met een kleinere melkproductie. Dat de exportwaarde in Duitsland minder afnam dan in Nederland heeft volgens hem te maken met het feit dat Duitsland in verhouding meer goedkope foliekazen exporteert dan Nederland en ons land juist meer de duurdere natuurkazen.

Stijgende melkprijzen

Dat de prijzen van kaas wereldwijd toenemen, heeft te maken met de mondiaal stijgende melkprijzen, maar ook met stijgende energie- en transportkosten. Polen profiteert op de kaasmarkt van Nederlandse kazen ten opzichte van Nederland en Duitsland van een juist iets hogere melkproductie (+0,9 procent). De Poolse export van Gouda-, Maasdam- en Edamkaas nam mede daardoor juist toe met 177 ton in januari.

Nederland zelf exporteert nog altijd de meeste Gouda-, Maasdam-, en Edamkaas: 34.977 ton in januari 2022. Duitsland staat op de tweede plaats met 22.831 ton. Nieuw-Zeeland (2.809 ton), Polen (2.474 ton) en Denemarken (1.562 ton) zijn relatief kleine spelers.

Goudse en Edammer kaas zijn geen beschermde namen, dus kazen vanuit de hele wereld mogen zo heten. De namen 'Gouda Holland' en 'Edam Holland' zijn sinds 2010 wel beschermd met een geografische aanduiding door de Europese Commissie.

Gouda Holland-kaas en Edam Holland-kaas mogen daarom alleen Nederland als oorsprong hebben en moeten de kazen van Nederlandse koemelk worden gemaakt. Noord-Hollandse Edammer en Noord-Hollandse Gouda hebben daarnaast een Beschermde Oorsprongsbenaming. In de cijfers van A-insights zijn zowel kazen met als zonder beschermde geografische aanduiding verwerkt.

Zuid-Europa

Terwijl de invoer door West-Europese landen als Duitsland, Nederland en België in januari afnam, verhoogden Zuid-Europese landen als Spanje, Italië en Frankrijk de invoer, ondanks de forse prijsstijgingen. Het meest opvallend is de stijging van 16 procent van de door Spanje geïmporteerde Nederlandse kazen.

Geuskens verwacht niet dat de marges voor kaasmakers zijn toegenomen door de hogere kaasprijzen. Volgens de marktkenner zijn de marges in de kaasproductie normaal gesproken al mager en hebben de producenten van kaas met enorme kostenstijgingen te maken.