Boerderijverkoop stuwende kracht voor mfl

Dat blijkt uit de onderzoeksreeks ‘Kijk op multifunctionele landbouw’ van Wageningen University & Research (WUR) in opdracht van het ministerie van LNV. Zo’n 30 procent van de Nederlandse boeren en tuinders wordt geschaard onder de mfl-bedrijven. Tussen 2018 en 2020 steeg hun omzet met 15 procent, zo maakt het onderzoek duidelijk.

De betekenis als economische activiteit van mfl voor Nederland is daarmee de afgelopen jaren verder doorgegroeid, concluderen de onderzoekers. De omzet van mfl wordt in 2020 geschat op 1.015 miljoen euro, een toename van 130 miljoen euro ten opzichte van 2018. In 2007, toen de eerste meting plaatsvond, bedroeg de omzet een kleine 300 miljoen euro.

Wel zijn er grote verschillen tussen de verschillende neventakken. Er worden er zes gedefinieerd in het onderzoek: boerderijverkoop, zorglandbouw, recreatie, agrarische kinderopvang, natuurbeheer en boerderijeducatie.

Grootste tak

Boerderijverkoop was in 2020 goed voor 370 miljoen euro omzet, verdeeld over 3.870 bedrijven. Daarmee is deze tak de grootste. De uitbraak van corona en de daarbij horende maatregelen zorgden in deze tak voor een positief effect.

Consumenten wisten de weg naar het boerenerf goed te vinden. De omzetgroei van 100 miljoen ten opzichte van 2018 is daarvan het bewijs, maar de groei van het aantal verkooppunten met zevenhonderd in die jaren symboliseert het belang van deze neventak nog beter.

Zorglandbouw kan ook een lucratieve bedrijfstak zijn, blijkt uit het WUR-onderzoek. Waar in 2007 756 zorgboeren goed waren voor gemiddeld 60.000 euro omzet per bedrijf, was dat in 2020 opgelopen tot 1.300 bedrijven die gemiddeld 242.500 euro omzetten met deze tak.

Opvallend is dat veel van de starters in deze tak met name een zorgachtergrond en in mindere mate een agrarische achtergrond hebben. Zonder corona was de totale omzet van 315 miljoen euro nog een paar procent hoger uitgevallen, concluderen de onderzoekers.

Een deelsector die veel meer last had van de uitbraak van corona, was de dag- en verblijfsrecreatie. Hoewel het aantal land- en tuinbouwbedrijven met een dergelijke neventak toenam van 3.140 naar 3.200, daalde de totale omzet van 221 miljoen naar 138 miljoen euro.

De lockdown in het voorjaar, een goede tijd voor deze sector, speelde een belangrijke rol. Een deel van de omzet werd in de zomer teruggepakt doordat mensen vaker vakantie in eigen land vierden.

Groepsaccommodaties hadden het binnen de recreatiesector het zwaarst, hun omzet ging van 54 miljoen euro in 2018 naar 8 miljoen euro in 2020. Hun aantal nam ook af, net als dat van de boerencampings. Wel kwamen er meer huisjes en appartementen.

De zakelijke markt werd ook zwaar geraakt door de coronamaatregelen. Door de opkomst van onlinevergaderen wordt bovendien verwacht dat vergaderlocaties het zwaar blijven houden.

Agrarische kinderopvang

Bedrijven die agrarische kinderopvang aanbieden, waren in 2020 goed voor een gemiddelde omzet van ruim 1 miljoen euro. De omvang van deze bedrijven neemt nog steeds toe en corona had geen negatief effect op de omzet. Voor de komende jaren worden het vinden van voldoende personeel en het krijgen van vergunningen vanwege luchtkwaliteitseisen een uitdaging.

Een andere op jeugd gerichte tak, boerderijeducatie, vindt plaats op duizend bedrijven. Deze had in 2020 maar een totale omzet van 100.000 euro, met name door corona. Agrarisch natuurbeheer leverde 11.200 bedrijven gemiddeld 7.000 euro op.