Rabobank: Duitse krimp en oorlog Oekraïne stuwen varkensprijs

De varkensvleesprijs in Europese Unie was in week 11 13 procent hoger dan in dezelfde week vorig jaar en lag 12 procent boven het langjarig gemiddelde, zo blijkt uit het kwartaalbericht van Rabobank.

De grootste prijsverhoging deed zich in korte tijd voor in Duitsland. Daar steeg de varkenskarkasprijs van week 7 naar week 11 met 44 procent. De biggenprijs die vanaf een erg laag niveau kwam, pluste in die periode met 116 procent. Nederland volgde met een forse stijging van de biggenprijs met 153 procent van 22,50 in week 7 naar 57 euro (Vion-notering) in week 11. Bij de vleesvarkens liep de prijs met 42 procent op van 1,28 (Vion-notering) in week 7 naar 1,82 in week 11.

'Voor zeugenhouders zijn de biggenprijzen die nu rond de 60 euro (zonder toeslagen) liggen, wel ongeveer kostendekkend', zegt René Veldman, sectormanager Food & Agri bij Rabobank. 'Al zien we nu dat de voerprijzen wekelijks nog met 1 euro doorstijgen en de biggenprijzen juist moeite hebben om het huidige prijsniveau te handhaven.'

Marge nog steeds onder druk

Bij vleesvarkenshouders staat de marge nog altijd onder druk. 'De hoge vleesvarkensprijzen compenseren de voerprijzen, die door de oorlog in Oekraïne met 25 procent zijn gestegen, onvoldoende', stelt Veldman.

De hoge vleesvarkensprijzen hebben vooral te maken met de krimp in Duitsland. In januari daalde het aantal slachtingen naar zo'n 4 miljoen. Dat is fors lager dan in 2021, toen het aantal slachtingen door een corona-achterstand erg hoog lag, maar ook zo'n 400.000 lager dan het aantal slachtingen in januari 2020.

Zeugenstapel krimpt

Daarbij krimpt de zeugenstapel flink met 6,6 procent in een jaar tijd fors, ook al stelde het Duitse statistiekbureau Destatis die krimp iets bij. Eerder leek het erop dat de krimp 7,3 procent was. In totaal daalde de varkensstapel in Duitsland met 8,9 procent in een jaar tijd.

De vraag is wat er de komende periode met de varkensstapel in Europa gaat gebeuren. 'We verwachten een afvlakking van de groei in Spanje en de vraag is ook wat er bijvoorbeeld in Italië gaat gebeuren', zegt de sectormanager Food & Agri bij Rabobank.

'De Zuid-Europese landen zijn afhankelijker van de aanvoer van graan uit Oekraïne dan Noordwest-Europa. Daarbij is de voerconversie in de Zuid-Europese landen vaak ongunstiger en tellen hoge voerprijzen dus sneller door. Vraag is ook wat de Duitse vleesvarkenshouders, die doorgaans ook akkerbouwers zijn, doen. Zetten ze hun stallen weer vol of verwachten ze dat ze meer kunnen verdienen met de verkoop van granen?'

Markt beter in evenwicht

Een krimp in productie zal ervoor zorgen dat de markt meer in evenwicht komt in Europa. Dat is volgens Veldman wel van belang, omdat de huidige hoge varkensprijzen niet helemaal te verklaren zijn uit de mogelijkheden op de afzetmarkt. De totale consumptie in Europa is niet toegenomen en de export neemt af. Maar de Duitse slachterijen willen toch de haken vullen, terwijl het aanbod van varkens in eigen land sterk krimpt.'

Wel zal de afzet buiten Europa naar verwachting dit jaar blijven krimpen. Vorig jaar kromp die afzet al met 3 procent, vooral door een daling van de export naar China met 21 procent. De vraag vanuit China kan de komende tijd mogelijk verbeteren, omdat de productie in dit land kan dalen door de lage vleesprijzen en de hoge voerkosten. Aan de andere kant staat de afzet binnen China door de lockdowns, zoals nu in Shanghai, onder druk.

Kortom, de vooruitzichten zijn wisselend. Welke gevolgen het precies heeft voor een varkensbedrijf, is sterk afhankelijk van de situatie. Veldman: 'Bedrijven die zelfvoorzienend zijn voor energie of met langlopende contracten, hebben minder last van de sterk gestegen energieprijzen. Bedrijven die de inkoopprijs voor voer voor een flink deel hebben afgedekt, staan er beter voor dan de bedrijven die dachten dat de voerprijzen zouden gaan dalen. Verder zijn er steeds meer bedrijven die (gedeeltelijk) worden uitbetaald op basis van kostprijs.'