'The Green Dilemma'

Bij ons zijn de gevolgen vooral van financiële aard. We stellen telkens weer vast wat een smeerlap Poetin is, die oorlog voert door uithongeren en verzwakken. Waarbij hij akkerbouwbedrijven, veehouderijen en voedselopslagen bewust kapotschiet. Ook zouden schepen met tienduizenden tonnen graan zijn weggesleept door Russische sleepboten.

Terug in de tijd. Het was mij niet bekend, maar Stalin veroorzaakte tussen 1931 en 1934 bewust hongersnood. Daarbij kwamen 4 miljoen mensen, vooral Oekraïners, om: de Holodomor, genocide door uithongering. Om de geest van het volk te breken. En dat zijn ze in Oekraïne nog niet vergeten.

Hoewel onzeker is hoe groot de impact van de oorlog zal zijn op de voedselmarkt, staat vast dat de onzekerheid groot is. En het einde is niet in zicht. Dit zet je aan het denken over de Green Deal met de boer-tot-bordstrategie: in 2030 50 procent minder gewasbeschermingsmiddelen, 20 procent minder kunstmest en 25 procent van het landbouwareaal biologisch. Daar komt bij dat in het nieuwe GLB beleid meer bouwland braak moet liggen.

Dit leidt tot opbrengstderving bij een groeiende voedselvraag. Dus ook in de toekomst onzekerheid en hoge voedselprijzen. Verduurzamen moet doorgaan, maar misschien een tandje minder. Nu gaat beleid waar jaren over is vergaderd niet zomaar op de schop. Toch slaat hier en daar de twijfel toe, vooral in Oost- en Zuid-Europa. En dinsdag stelde de Europese Commissie een aantal milieumaatregelen uit.

Intussen raakt ook in Nederland de zonnebloemolie op. We halen de schouders erover op. De onverschilligheid waarmee we concluderen dat onze supermarkten niet leeg raken en we ons geen zorgen hoeven te maken, in combinatie met het afschalen van de Nederlandse landbouw, schuurt met de indicatie voor mogelijke hongersnoden elders. Verenigde Naties-topman António Guterres waarschuwt zelfs voor een orkaan van honger.

Is het niet onze plicht de mogelijkheden en kennis die we hebben in te zetten voor de productie van voldoende en gezond voedsel? Niet alleen voor onszelf, maar ook voor anderen? Als je het mij vraagt is er geen Green Deal, maar een Green Dilemma.