Records energieprijs nemen af, onzekerheid blijft

Amper twee weken geleden noteerden veel handelsmarkten voor energie en andere grondstoffen nieuwe prijsrecords, hoger zelfs dan in de recordmaand december 2021. De prijsvolatiliteit was enorm, constateert AgroEnergy. Dit Rotterdamse energiebedrijf helpt tuinders met de energie-uitdagingen.

Elk nieuws over de ontwikkeling van de oorlog in Oekraïne zorgde in de eerste twee weken van maart voor grote nervositeit op de markten. Sancties tegen Rusland en uitsluiting van het betalingsverkeer hebben niet alleen gevolgen voor de gasaanvoer naar Europa, het land levert ook een veelvoud aan grondstoffen, zoals kunstmest voor de tuinbouw.

Er heerst angst voor tekorten, wat de prijzen tot recordhoogte opdrijft. Zo stegen de gasprijzen in de eerste week van maart voor de korte termijn richting de 200 eurocent per kuub. Een week later stond er zelfs even ruim 300 eurocent per kuub genoteerd. Het plan van Duitsland en de Europese Unie om vulverplichtingen van de gasvoorraden tot 80 procent voor 1 oktober van dit jaar in te stellen, verergerde de situatie op de gasmarkt.

De hoge daggasprijs had die eerste maartweek direct invloed op de Epex-spotprijs voor elektriciteit. Het zonnige weer zorgde ervoor dat overdag de Epex-prijzen nog tussen de 200 en 300 euro per megawatt per uur bleven, maar in de ochtend- en avondpiek liepen de uurprijzen zelfs eenmaal op tot 700 euro per megawatt per uur.

Vorige week koelden de energiemarkten enigszins af na de ongekende prijsrecords. Voor het eerst sinds de jaarwisseling is er weer gas opgeslagen. Het ging om kleine hoeveelheden, maar het geeft aan dat de relatief hoge temperaturen in combinatie met voldoende gasaanbod ervoor zorgden dat er netto meer gas binnenkwam dan werd verbruikt.

Veel onzekerheden

Zowel op de korte als lange termijn zijn er veel onzekerheden, stelt AgroEnergy. Tot en met 2025 worden duidelijk hogere prijzen verwacht. De markt durft er nog niet op te vertrouwen dat de Russische gasleveringen doorgang blijven vinden. Er is een plan om de gasvoorraden deze zomer te vullen, maar het is nog de vraag wie dat gaat betalen en waar dit gas vandaan moet komen.

In de afgelopen maanden is 24,5 miljard kuub LNG naar Europa verscheept, veelal vanuit de Verenigde Staten. In januari ging het om 13,5 miljard kuub LNG en een maand later om 11 miljard, wat veel meer is dan in de jaren daarvoor. Maar het weegt bij lange na niet op tegen de 160 miljard kuub gas die Rusland in 2021 aan Europa leverde. Dat staat gelijk aan zo'n achthonderd extra LNG-tankers. Naar verwachting blijft Europa zeker tot 2024 aan het LNG-infuus liggen.

Dit alles zorgt voor veel onzekerheid bij tuinders. Ze moeten rekening houden met een structureel hoge inflatie, een tekort aan kunstmest en een lagere productie. Tuinders maken hun afwegingen anders dan ooit tevoren, weet AgroEnergy. Ze doen er alles aan om de schade zoveel mogelijk te beperken.

Volgens het energiebedrijf wordt een geopolitiek probleem neergelegd bij een markt die dit niet kan oplossen. Dat besef dringt ook door tot de Nederlandse overheid. Klimaatminister Rob Jetten verklaarde vorige week in Brussel dat Nederland voorstander is van het gecoördineerd inkopen van gas door de Europese Unie. Dit standpunt betekent een omslag in het regeringsbeleid.