Eggen en schoffelen vragen meer focus

'Het is goed om met mechanische onkruidbeheersing aan de slag te gaan', vindt Ben Seubring van onderzoeks- en adviesinstelling HLB. 'Ons advies aan akkerbouwers is om er alvast op een gedeelte van hun bedrijf mee te beginnen om ervaring op te doen.'

Samen met zijn collega-teeltadviseur Luuk Heling en onderzoeker Corine Pinkert was Seubring betrokken bij het project 'Toekomstbestendige beheersing onkruid en aardappelopslag'. In dit project zijn afgelopen twee jaar op twee bedrijven in het Drentse Witteveen en in het Groningse Musselkanaal praktijkobjecten in zetmeelaardappelen en suikerbieten uitgevoerd met gangbare en mechanische onkruidbestrijding. In suikerbieten is in een reductieobject ook een combinatie van beide strategieën vergeleken.

Lagedoseringensysteembespuiting

In suikerbieten is in het gangbare object vijf keer een lagedoseringensysteembespuiting toegepast. In het reductieobject is begonnen met chemische onkruidbeheersing gevolgd door eggen en schoffelen, eventueel in combinatie met rijenbespuitingen. Mechanisch is voor het zaaien al gestart met één keer eggen. Dat is na het zaaien acht keer herhaald en tussendoor is één keer geschoffeld.

De resultaten van 2021 laten zien dat er nauwelijks verschil is in opbrengsten. Wel waren in de volledig mechanische objecten de plantaantallen duidelijk lager. Heling zegt dat HLB in de gangbare objecten gemiddeld honderdduizend planten telde, terwijl dit bij mechanisch 20 tot 35 procent lager was. 'Dit had geen effect op de opbrengsten omdat de bieten dikker groeiden.'

Aanaarden

In de gangbare objecten in de zetmeelaardappelen is één keer gespoten met een herbicidenmix en één keer aangeaard, kort voor het sluiten van het gewas. Mechanisch is afwisselend drie keer gewiedegd en twee keer aangeaard.

Ook hier waren er geen noemenswaardige verschillen zijn in de opbrengsten, zowel in tonnen als in de hoeveelheid geproduceerde zetmeel per hectare. Net als bij de suikerbieten wordt het effect van de onkruidbeheersing in aardappelen van gangbaar en mechanisch gelijk ingeschat en waren beide akkerbouwers tevreden over het bestrijdingsresultaat.

Dieper poten

Over de aandachtspunten voor mechanische onkruidbeheersing zegt Seubring dat het een overweging is om dieper te poten. 'De kans dat poters door het eggen bloot komen te liggen, is dan kleiner. Verder zorgt afwisselen van eggen en aanaarden ervoor dat naar beneden gewerkte grond vanaf de aardappelrug na het eggen weer naar boven wordt gebracht met aanaarden.'

Belangrijke conclusie van HLB is dat het vrij eenvoudig is om bij de onkruidbestrijding de milieubelasting terug te dringen. 'We zien dat bijvoorbeeld aan het reductieobject in de suikerbieten', zegt Pinkert. 'Door de combinatie van chemisch en mechanisch en door soms rijenbespuitingen uit te voeren, is vlot winst te behalen op het middelengebruik.'

Meer focus

De onderzoeker vindt wel dat mechanische onkruidbeheersing meer focus vraagt. 'De teler moet op andere dingen letten en belangrijk ook is dat bij mechanisch nauwelijks correctie mogelijk is. Vooral in het wittedradenstadium van de onkruiden kun je beter één keer te veel dan één keer te weinig eggen.'

Heling en Seubring bevestigen dit beeld. Heling meldt dat voldoende capaciteit om te kunnen eggen en schoffelen een voorwaarde is en dat telers vooraf goed moeten inventariseren of ze over de benodigde werktuigen kunnen beschikken. Volgens Seubring is mechanische onkruidbestrijding vooral intensief. 'Zeker als telers nog weinig praktijkervaring hebben, zullen ze in perioden dat het erom spant, elke dag op hun percelen moeten kijken.'

Kosten

Tot slot heeft HLB de kosten voor chemische en mechanische onkruidbeheersing globaal op een rij gezet. Ook deze verschillen lijken mee te vallen. Bottleneck is de tijd die de telers kwijt zijn voor de mechanische behandelingen. 'Daarom is het goed om op bescheiden schaal te beginnen. Met wat meer ervaring en betere timing zijn eventuele meerkosten te beperken', verwacht Pinkert.