VTA-bestuurslid: 'Aardappelmarkt is op een keerpunt beland'

Timmermans is zelf akkerbouwer in Zeeuws-Vlaanderen. 'De capaciteit van verwerkers neemt fors toe en de consumptie van tafelaardappelen daalt', analyseert de bestuurder.

Timmermans sprak tijdens de online Themadag Aardappelen met Mark Brantjes over de toekomst van de Nederlandse aardappelteelt. Brantjes is voorzitter van de Landbouwbeurs Noord- en Centraal Nederland (LNCN).

Vaste relatie

Brantjes haalde de berichtgeving van Rabobank aan. De bank voorspelde onlangs dat er minder ruimte komt voor vrije fritesaardappelen door strengere eisen vanuit verwerkers, waardoor de relatie met telers vaster wordt.

'We merken nu al minder inbreng van vrije transacties, omdat akkerbouwers groter en professioneler worden. Ze dekken zich meer in', zegt de LNCN-bestuurder. Timmermans voegt toe: 'Traditionele teeltgebieden worden aangevuld met nieuwe fritesaardappeltelers in Oost- en Zuidoost-Nederland. Die werken vooral met vaste contracten.'

Volgens Timmermans streven verwerkers ook naar een vaste relatie omdat vooral uit de laatste vijf seizoenen blijkt dat de teelt behoorlijke risico's kent. 'Eerst droogte, toen de impact van corona en afgelopen jaar wateroverlast. Ook het chemiegebruik staat onder druk. Telers worden zich ervan bewust dat tegen of net onder de kostprijs telen onverantwoord is', licht hij toe.

Genoeg vraag

'Afnemers stellen contracten bij om de teelt binnenboord te houden', vervolgt Timmermans. 'Sterker nog, zij willen de industrie stevig uitbouwen. Er is genoeg wereldwijde vraag naar aardappelproducten.' Overigens vindt de bestuurder aardappelen vastleggen ook een risico. 'Als je pech hebt met de oogst, kun je de prijs niet verhogen en kom je geld tekort.' Veel telers kiezen voor een tussenvorm, ziet Timmermans binnen de VTA.

Deze ondernemers telen in een poolverband of waar de prijzen gaandeweg het seizoen worden bepaald. 'Die groep twijfelt door de onrust in de handel.' Brantjes stelt dat de aardappelmarkt verandert in een vraagmarkt.

Timmermans onderstreept dat, maar merkt dat er meer factoren gaande zijn. 'In Nederland is een strijd om de ruimte ontstaan. Niet alleen de overheid en de maatschappij discussieert over het grondgebruik, ook in de sector is er concurrentie rondom de grond. De vraag is of we de teeltintensiteit kunnen volhouden, zeker als het chemiegebruik onder druk komt te staan.'

Uitbreiding Noord-Frankrijk

Brantjes suggereert dat uitbreiding vooral in Noord-Frankrijk kan plaatsvinden. 'Verwerkers richten zich op dat gebied, maar dat wordt weer lastiger', reageert Timmermans. 'De industrie had ruimte om daar te groeien, omdat de productie van tarwe, suiker en koolzaad onder druk stond. Nu zien we weer een stevig marktherstel voor die producten. Daarnaast ageren in Frankrijk milieubewegingen tegen het watergebruik in de landbouw.'

Verder meldt Timmermans dat de opbrengst gaat stagneren door klimaatverandering, extremer weer en minder beschikking over chemie. 'Het worden spannende tijden voor de aardappelteler.'