Freshfel vraagt compensatie voor importverbod Wit-Rusland

Het Wit-Russische embargo ging in op 1 januari 2022 en heeft gevolgen voor de export van groenten en fruit uit de Europese Unie (EU). Deze gevolgen zijn mogelijk langer dan zes maanden merkbaar en zullen de exportpositie van verse producten uit de EU verder in gevaar brengen.

Freshfel stelt dat de AGF-sector maar beperkte mogelijkheden heeft om marktbeperkingen op te lossen die voortkomen uit politieke geschillen of anderszins buiten zijn macht liggen. In deze context roept Freshfel Europe beleidsmakers op om alle partijen, die direct en indirect worden getroffen door het embargo, te ondersteunen. Dat kan onder meer met directe hulp op de markt en promotionele activiteiten, evenals hernieuwde inspanningen om nieuwe markten te openen.

250 miljoen euro

Jaarlijks exporteert de EU ongeveer 400 tot 500.000 ton aan producten naar Wit-Rusland. Vooral het volume dat op het spel staat, met een waarde van 250 miljoen euro, is aanzienlijk. Polen wordt het zwaarst getroffen en is goed voor meer dan 60 procent van de EU-export met een jaarlijkse export van 300.000 ton. Spanje met 60.000 ton, België met 35.000 ton, Nederland met 30.000 ton, Griekenland met 15.000 ton en Italië met 10.000 ton zijn de andere EU-leveranciers, meldt Freshfel.

De groep merkte in een verklaring op dat embargo's op verse EU-producten de sector meer dan 3 miljard euro per jaar kosten. Freshfel Europe heeft de commissie geschreven om de ernst van het probleem te benadrukken. In een brief aan de Europese Commissie van 4 februari riep de handelsorganisatie op tot stappen om de sector te ondersteunen.

Herstel markttoegang

Het herstellen van markttoegang met Wit-Rusland wordt volgens Freshfel bemoeilijkt door het feit dat Wit-Rusland geen WTO-lid is en geen bilaterale overeenkomst met de EU heeft. Het embargo is momenteel ingesteld op zes maanden, hoewel het wordt verondersteld langer van kracht te blijven vanwege de banden met het Russische embargo. De sector ondervindt vandaag de dag daarvan nog steeds de gevolgen.

Geopolitieke embargo's sinds 2014 hebben een jaarlijkse impact van bijna 3 miljard euro op Europese AGF, meldt Freshfel. De AGF-sector is volgens de koepelorganisatie vaak een onderhandelingsmiddel in geopolitieke geschillen, zoals het Russische embargo. Dat kost de sector 2,5 miljard euro. Daarnaast zijn er de Algerijnse marktsluiting, de vergeldingsmaatregelen van de Verenigde Staten op andere handelsgeschillen en nu Wit-Rusland.

Boemerangeffect

Freshfel benadrukt dat Wit-Rusland, exclusief de export naar het Verenigd Koninkrijk, de tweede bestemming voor verse producten uit de EU is. Die uitvoer vertegenwoordigt meer dan 10 procent van de EU-export. Deze beperking kan een aanzienlijke impact hebben op de EU-markt en daarmee een boemerangeffect creëren op verschillende markten. Dat kan leiden tot aanzienlijke prijsverschillen voor bepaalde variëteiten.

Naast een directe uitdaging voor de groenten- en fruithandel tussen de EU en Wit-Rusland en indirecte gevolgen voor de EU-markt, zal het embargo ook neveneffecten hebben. Dat zijn onder meer douanevertragingen aan de grens voor EU-wederuitvoer van producten uit derde landen en onzekerheden over doorvoer door Wit-Rusland.