Belangstelling voor 'groen' drijft handel sierteeltproducten op

Uit de World Floriculture Map die de bank en de bloemenveiling 13 januari publiceerden blijkt ook dat aan de wereldwijde handelsstromen van sierteeltproducten zelf weinig is veranderd. Het aanbod uit Colombia, Ecuador, Kenia en Ethiopië veroorzaakte tien jaar geleden grote verschuivingen op de wereldwijde sierteeltmarkt, maar sindsdien is er duidelijk minder veranderd.

Bedrijven uit Colombia en Ecuador bevoorraden nog steeds de Noord-Amerikaanse markt met snijbloemen als de roos, chrysant, anjer en lelie. Kenia en Ethiopië zijn nog altijd de belangrijkste leveranciers van snijbloemen voor de Europese Unie (EU) en het Verenigd Koninkrijk (VK). Nederland blijft het belangrijkste centrum voor de bloemenhandel en bevoorraadt vooral Europese landen. Nederlandse bollenexporteurs leveren hun bloembollen wel over de hele wereld.

Volgens Rabobank-specialist Lambert van Horen is de groei grotendeels te verklaren door de toenemende belangstelling van de consument voor 'groen'. 'Daarnaast heeft de groeiende wereldbevolking invloed op de cijfers, evenals de inflatie.' De groei was sinds 2016 het grootst in Noord-Amerika. De Europese groei bleef daarbij duidelijk achter. Dat wil volgens Van Horen niet zeggen dat Europa het niet goed heeft gedaan.

'In Noord- en West-Europese landen liggen de bestedingen aan potplanten en snijbloemen al heel hoog, dan kun je procentueel moeilijker groeien, terwijl de absolute groei veel dichter bij elkaar kan liggen', stelt Van Horen. De internationale handel in tuin- en potplanten groeit sneller dan in snijbloemen, snijgroen en bloembollen. 'Een simpele verklaring daarvoor is dat bloemen en bloembollen al eerder de grens overgingen en die groei al hebben gehad.'

Verrast door brexit

De brexit heeft de internationale sierteelthandel enigszins verrast. Er werd gedacht dat het vertrek van het VK uit de EU een keerpunt zou zijn. Maar door corona bleef de vraag in het VK hoog, net als in andere West-Europese landen. Engelse retailers zijn tot nu toe voor zeker gegaan, omdat brexit op zich al lastig genoeg is voor hen. Wel kan het VK langzaam maar zeker wat gaan afdrijven van handel met de EU. 'Dat is geen voorspelling', benadrukt Van Horen, 'wel een scenario dat we in ons achterhoofd moeten houden.'

De rol van Nederland in de internationale sierteelthandel is de laatste vijf jaar vrij stabiel gebleven. Nederland is hoofdzakelijk een leverancier, zowel in de teelt als in de handel, en bevoorraadt vooral EU-landen. 'Dat hadden we vijf jaar geleden niet gedacht', zegt de Rabobank-specialist.

'We gingen ervan uit dat het Nederlandse aandeel in de internationale sierteelthandel nu wel wat lager zou zijn. Vooral omdat we ervan uitgingen dat Kenia en Ethiopië meer rechtstreeks aan Europese landen, Rusland en het VK zouden gaan leveren. Die handel is toch wel redelijk via Nederland blijven lopen', legt Van Horen uit.

Coronapandemie

Een verklaring zoekt de specialist mede bij corona. 'Het was voor landen als Kenia en Ethiopië onmogelijk om nieuwe afzetroutes te ontwikkelen in een tijd met een tekort aan vliegtuigen en zeevrachtschepen. We zien dat ze op zeker hebben gespeeld. Wat dat betreft heeft covid-19 voor deze landen meer verstoord dan voor Nederland.'

Van Horen geeft toe dat het mogelijk is dat deze landen na corona alsnog directe afzetkanalen gaan zoeken. Toch zal Nederland als hub nog steeds een belangrijke rol blijven vervullen. 'Dat komt doordat Kenia en Ethiopië veelal halfproducten leveren, snijbloemen die worden verwerkt in een gemengd boeket. En dat gebeurt voor de Europese markt grotendeels in Aalsmeer, Naaldwijk en Rijnsburg.'

Bovendien heeft Nederland alles goed geregeld, geeft Van Horen aan. 'Denk aan het betalingsverkeer, de logistiek en de marketing.'

Inkomens Polen verbeteren

De duidelijkste groeimarkt voor Nederland is Polen, gevolgd door Tsjechië. 'Polen is voor ons goed bereikbaar, maar voor onze concurrenten lastig te beleveren. Bovendien zien we dat de inkomenssituatie van de Polen sterk aan het verbeteren is', aldus Van Horen.

Een wat kleinere groeimarkt volgens de Rabobank-specialist is de zuidkant van de Perzische Golf, met Koeweit, Qatar, Bahrein, de Verenigde Arabische Emiraten en Saoedi-Arabië. 'Ter vergelijking: Polen telt 38 miljoen inwoners ten opzichte van 3 miljoen Koeweiti. Slechts een klein beetje meer dan onze provincie Noord-Brabant. In dit perspectief moet je deze groeimarkt zien.'

Over het algemeen kan worden geconcludeerd dat de concurrentiepositie van de Nederlandse sierteeltsector in de internationale handel goed is. 'Maar de positie van de Nederlandse teelt is zorgwekkend, gezien de hoge gasprijzen. De energietransitie wordt nog noodzakelijker', besluit Van Horen.