Energieprijs jaagt productie tomatenkwekerij Lans omlaag

'Energiegoeroes adviseerden afgelopen voorjaar om niet vooruit gas in te kopen, omdat het rustig was op de energiemarkt', zegt Leo van der Lans, een van de directeuren van tomatenkwekerij Lans in het Zuid-Hollandse Maasdijk. 'Gelukkig hebben we via energie-inkoopcollectief Kasenergy toch een contract afgesloten tot eind 2024 voor 60 procent van onze behoefte. We hebben niet geprofiteerd van de prijsdip in de afgelopen jaren, maar hebben nu wel minder last van de hoge energieprijzen.'

Desondanks heeft de kwekerij de winterproductie teruggeschroefd tot 60 procent om de kosten in de hand te houden en is maar de helft van de lampen aan. Van der Lans geeft aan dat sommige collega-bedrijven hun kassen hebben leeggelegd en de tomatenproductie over de hele linie terugloopt.

'De prijzen zijn langzamerhand met zo'n 30 procent omhooggekropen, maar met de huidige energieprijzen zouden tomaten wel twee tot drie keer zoveel moeten opbrengen', stelt Van der Lans. Hij had gehoopt dat het net zo zou gaan als met de energiecrisis in de jaren tachtig. Toen schoten de energieprijzen ook de lucht in, maar in januari vielen ze weer terug naar het oude niveau. Anderzijds heeft hij in zijn lange ervaring geleerd om vooral kansen te blijven zien.

Het familiebedrijf Lans is zo'n vijftig jaar geleden opgericht. 'Mijn vader kreeg vroeg reuma, waardoor ik al op mijn 18de samen met mijn broer Cees het bedrijf heb overgenomen', zegt Van der Lans. De kwekerij breidde gestaag uit en ging op substraat boven de grond telen.

Van 1,5 hectare in Poeldijk gingen de broers naar een bedrijf van 2,5 hectare in 's-Gravenzande, dat ze in 1994 verkochten om in plaats daarvan een nieuw bedrijf van 7,5 hectare in Maasland te bouwen. Tegenwoordig is Lans met ruim 79 hectare en zeven locaties in het Westland, Dinteloord en Rilland een van de grotere tomatenkwekerijen van Nederland.

Aard- en restwarmte

Voor de energievoorziening maakt het bedrijf vooral gebruik van warmtekrachtkoppelingen die warmte, elektriciteit en CO2 leveren. Eén vestiging in het Westland gebruikt aardwarmte, als deelnemer aan GeoPower Oudcamp. De kwekerij heeft plannen om de vestiging aan de Burgerweg in De Lier ook aan te sluiten op aardwarmte en in Dinteloord gebruik te gaan maken van restwarmte.

'We staan er helemaal achter om het gebruik van fossiele brandstoffen terug te dringen', zegt Van der Lans. 'Maar met het aanvragen van vergunningen en het aanleggen van de installaties ben je zo jaren verder. Bovendien zijn de subsidies voor dergelijke projecten verlaagd, omdat die aan de energieprijzen zijn gekoppeld en je de investering op papier sneller terugverdient.'

Door de tijd heen is de tomatenproducent steeds meer het belang in gaan zien van samenwerking. 'We zijn ervan overtuigd dat je problemen samen met collega's beter kunt tackelen', stelt Van der Lans. 'Daarom zijn we bijvoorbeeld medeaandeelhouder in zaadbedrijf Axia Seeds, verpakkings- en distributiebedrijf Greenpack, softwarebedrijf Nitea IT Solutions en uitzendbureau NL Jobs. Allemaal ten dienste van de tomatenteelt.' Om de complete keten van zaad tot afzet rond te krijgen, is Lans lid van telersvereniging Harvest House.

Gecertificeerd

De tomatenkwekerij is GlobalGAP, PlanetProof en Tesco Nurture gecertificeerd. 'Achteraf kijk je heel anders naar hoe we in onze jeugd bespuitingen met chemische middelen uitvoerden. Tegenwoordig is het werk veel lichter en kun je veel gerichter ziektes en plagen bestrijden met biologische middelen.'

Net als veel andere kwekerijen heeft Lans te maken gehad met besmettingen met het Tomato brown rugose fruit virus. 'Als je zolang meeloopt als ik, weet je dat er telkens nieuwe virussen opduiken. Ik verwacht dat we van dit virus binnen afzienbare tijd verlost zullen zijn, omdat de eerste proeven met resistente rassen hoopvolle resultaten laten zien.'

In de toekomst wil Lans zijn vleugels uitslaan naar Midden-Europa en Noord-Afrika. 'We hebben al eens geprobeerd een samenwerking te beginnen met een kwekerij in Saoedi-Arabië, maar vonden het mensonterend hoe ze daar omgingen met medewerkers. Nu hebben we plannen in Tunesië. Daar willen we werknemers toekomstperspectief bieden, zoals we ook in Nederland altijd goed om willen gaan met onze mensen.'

Ook op het gebied van innovatie zit Lans niet stil. Samen met een Hongaars bedrijf ontwikkelt de kwekerij ledlampen met wit licht die 30 tot 40 procent energie besparen en tot een betere plantengroei leiden. En met hightechbedrijf Priva werkt Lans aan een bladplukrobot. 'Als we niet zouden vernieuwen, kweekten we hier nog steeds druiven en spinazie', lacht Van der Lans.