Vergelingsziekte: een strategische prioriteit voor SESVanderHave

Om dit probleem het hoofd te bieden, heeft SESVanderHave op indrukwekkende wijze onderzoeksmiddelen en kennis ingezet om zo snel mogelijk een antwoord te vinden voor dit ernstige probleem. Jan Sels geeft als verantwoordelijke voor de selectie voor Nederland een toelichting.

Welke middelen zet u in voor dit onderzoek?

'Wij zijn al enkele jaren bezig met onze programma's tegen de vergelingsziekte. In 2021 hebben we ons aantal veldproeven aanzienlijk opgeschroefd en hebben we een specifiek protocol voor die proeven ingevoerd. Eerst moesten er op grote schaal bladluizen worden geproduceerd die drager zijn van de verschillende vergelingsvirussen waarmee we hebben besloten te werken: BYV, BMYV en BChV. Onze technische teams hebben tien experimentele platforms opgezet in Frankrijk, België, Nederland en Duitsland.

'Het was een gigantisch werk: de percelen moesten worden gedund, de planten moesten worden geteld, de te inoculeren planten moesten geïdentificeerd. Daarna was het aan onze teams om de bladluizen met de specifieke virussen handmatig op elke plant over te zetten. In totaal werden duizenden planten op die manier geïnoculeerd. We waren zeer tevreden over de homogene inoculatie op al onze experimentele platforms, waardoor onze technici een betrouwbare beoordeling konden doen. Parallel daaraan voeren we ook bioproeven uit onder gecontroleerde omstandigheden in onze kassen. Het voordeel hiervan is dat we onze verschillende hybriden het hele jaar door kunnen testen.'

Over welke bronnen van resistentie beschikt u?

'Dit jaar hebben we het gedrag van enkele duizenden SESVanderHave-kruisingen in het veld onder de loep genomen, waaronder oude genetica, wilde bieten enzovoorts. Vervolgens hebben we verschillende bronnen van resistentie tegen vergelingsziekte geïdentificeerd. Momenteel werken we aan de selectie van de beste individuen voor de creatie van nieuwe rassen. Tot op heden is er echter geen hoofdgen waarmee de ziekte volledig onder controle gehouden kan worden.

'We evolueren dus naar een methode waarbij subgenen (gensegmenten) worden gecombineerd, wat een duurzame strategie is ten aanzien van de grote diversiteit aan virussen, maar de selectie daarvan vraagt tijd. Er worden sterkere resistentiecombinaties verwacht, maar aanvankelijk met een aanzienlijk opbrengstverlies op gezonde velden. Het doel is de vermenigvuldiging van het virus en de ontwikkeling van symptomen aanzienlijk te beperken en het opbrengstpotentieel geleidelijk te verhogen.'

Wat zijn uw eerste conclusies?

'Bij deze proeven hebben we twee doelstellingen: enerzijds willen we – door middel van metingen – de in ons materiaal aanwezige toleranties evalueren. En anderzijds willen we het opbrengstpotentieel van onze beste hybriden vergelijken onder gezonde omstandigheden en na inoculatie.

'We zien bemoedigende tekenen in ons onderzoek, omdat we genetische variabiliteit zien en sommige genetica die we in 2020 als beter hebben bestempeld, doen het opnieuw goed in 2021. Het gaat om rassen met een matige tolerantie voor het vergelingsvirus. Die toleranties moeten worden getest voor verschillende virussen en in verschillende omgevingen.'

Wanneer zullen de eerste genetische oplossingen beschikbaar zijn?

'De campagnes van 2022 en 2023 moeten worden gebruikt om zoveel mogelijk informatie over het gedrag van de huidige rassen te verzamelen, wat productiviteit en symptomen betreft. Vanaf 2024 kunnen er op basis van de informatie over de waarnemingen van de jaren 2020 tot en met 2023 aanbevelingen voor rassen worden gedaan, zodat rassen met een matige tolerantie kunnen worden geïdentificeerd.

'Vanaf 2024 zullen er variëteiten op de markt komen die het resultaat zijn van het specifieke kweekprogramma voor vergelingsziekte en die dus een betere tolerantie hebben. Deze nieuwe rassen gecombineerd met het monitoren van de vlucht van de bladluizen, insecticiden en biologische gewasbeschermingsmiddelen kunnen bijdragen in de beheersing van de ziekte.'

Dit artikel is gecreëerd door onze kennispartner SESVanderHave