Stikstofcrisis raakt nu ook Amercentrale en Schiphol

De rechtbank deed woensdag in Den Bosch uitspraak in een zaak die milieuorganisatie MOB aanspande tegen de Amercentrale. De rechters vinden dat in het stikstofdossier nog altijd sprake is van ‘dweilen met de kraan open’, maar stelt daar in een uitspraak over de Amercentrale nieuwe grenzen aan. Het vonnis begint met stevige kritiek op de overheid.

‘Inmiddels houdt de stikstofcrisis de gemoederen al ruim tweeënhalf jaar bezig’, schrijven de rechters. Weliswaar is begin dit jaar nieuwe wetgeving aangenomen om de natuur beter te beschermen tegen stikstofschade, maar ‘zolang ongelimiteerd gebruik kan worden gemaakt van bestaande rechten uit het verleden is dit dweilen met de kraan open’, stelt de rechtbank vast.

De rechter vernietigde in het vonnis de natuurvergunning van de energiecentrale in Geertruidenberg. Die draait van oudsher op steenkool en de laatste jaren grotendeels op biomassa. De provincie Noord-Brabant moet binnen een halfjaar een nieuw en beter gemotiveerd besluit over de vergunning nemen. In de tussentijd mag de centrale in bedrijf blijven.

Paal en perk

In de uitspraak stellen de rechters paal en perk aan het verwerken van oude rechten in nieuwe vergunningen. Dat mag wat de rechters betreft alleen als wordt aangetoond met welke ‘andere passende maatregelen’ een daling van de stikstofdepositie op natuurgebieden wordt gerealiseerd.

Zonder zulke eisen zou stikstofruimte die ooit is vergund ‘tot in de lengte der dagen’ gebruikt kunnen worden, zonder dat de gevolgen voor de natuur goed zijn beoordeeld. Diverse boeren kregen al eerder te maken met deze juridische argumentatie en zagen hun natuurvergunning ingetrokken.

De Amercentrale, die al sinds 1952 elektriciteit en warmte opwekt, veroorzaakt stikstofneerslag op nagenoeg alle beschermde Natura 2000-gebieden in Nederland. Dat blijkt uit berekeningen die hij de natuurvergunning zijn gemaakt. Die depositie begint al direct naast de centrale, want daar ligt de Biesbosch.

Nieuw kabinet

Milieuorganisatie MOB ziet in de opmerkingen van de rechtbank haar gelijk bevestigd. ‘Dit is precies het standpunt dat MOB sinds de nieuwe wet onophoudelijk heeft gecommuniceerd naar het ministerie van LNV’, laat voorzitter Johan Vollenbroek weten. Voor het nieuwe kabinet ziet hij ‘werk aan de winkel’ om een ‘compleet falen’ van de stikstof- en natuurwetgeving te voorkomen.

Eigenaar RWE van de Amercentrale laat in een eerste reactie weten blij te zijn dat de centrale wel kan blijven doordraaien. Het Duitse energiebedrijf bestudeert het vonnis en gaat in overleg met de provincie Noord-Brabant.

Zorgen over Schiphol

Mogelijk moeten er ook voor Schiphol ingrijpende maatregelen worden genomen om de toekomst van de nationale luchthaven veilig te stellen. Juridische adviseurs van het demissionaire kabinet adviseren volgens de NOS draconische maatregelen omdat de luchthaven niet voldoet aan stikstofregels en regels op het gebied van geluid en overlast. Ook beschikt de luchthaven niet over een natuurvergunning. Binnen het kabinet zouden er grote zorgen zijn over de kwestie.

Er wordt gewerkt aan een natuurvergunning, maar dat is juridisch heel complex. De kans bestaat dat het aantal vluchten per jaar moet verminderen. Zonder ingrijpende maatregelen zou volgens juristen een vergunning afgegeven kunnen worden voor zeker niet meer dan 400.000 vliegbewegingen per jaar, een afname van 20 procent.