Dubbele resistenties tonen zich robuust

'We zijn geschrokken hoe makkelijk resistente rassen zich laten doorbreken. Resistente rassen liepen zelfs eerder onder van phytophthora dan niet-resistente rassen. Dat is zorgwekkend', vindt verkoper Maarten Kuijsten van Europlant.

'Het moet een wake-upcall zijn om te evalueren hoe we daarmee omgaan', vervolgt Kuijsten. 'Resistentie was ineens heilig voor de robuuste rassenlijst die we hanteren voor de biologische teelt in Nederland. Maar ik denk dat resistentie heilig moet zijn en dat we dat moeten beschermen.'

Convenant

De verkoper doelt op de lijst die in 2017 is ontstaan in het kader van het convenant 'Versnelde introductie naar robuuste aardappelrassen'. Een initiatief van brancheorganisatie Bionext die wordt ondersteund door alle ketenpartijen. Dit jaar zijn 36 robuuste rassen getest.

Otolia is het ras van Europlant met een resistentiegen. De gewilde geelvlezige consumptieaardappel is 2021 goed doorgekomen, maar uiteindelijk toch getroffen door phytophthora. Europlant introduceert het ras in het biologische en gangbare segment.

'Otolia is voor gangbare telers interessant, omdat door het resistentiegen het gewas minder spuitmomenten behoeft', weet Kuijsten. In die sector is met resistentie een grotere milieuwinst te behalen, biologische telers mogen toch al geen chemie gebruiken', stelt hij.

Twee robuuste tafelrassen

Den Hartigh noteert twee robuuste tafelrassen op de lijst. Connect bezit één resistentiegen en is vooral sterk in de knol. Het late ras is relatief goed het seizoen doorgekomen, al toonde ook dit ras op het eind alsnog schade.

'Ik pleit voor meervoudige resistentie. Dan houd je een ras langer robuust en is de kans kleiner dat de resistentie wordt doorbroken. Nola is dubbelresistent en heeft dit seizoen nauwelijks aantastingen laten zien', zegt hoofd productie Matthijs Kloek.

'De phytophthoradruk hield lang aan, ongeveer anderhalve maand', vervolgt Kloek. 'Toch bleven meerdere rassen gezond. Het belang van robuuste rassen wordt steeds groter. Verbod op chemische middelen zorgt voor extra druk op de veredeling. Dit jaar wordt het convenant verlengd. Dat vind ik een positieve ontwikkeling.'

Peter Pan

Geersing Potato Specialist gaat Peter Pan aanmelden voor de officiële rassenlijst. Het ras is nog in onderzoek voor de robuuste lijst. 'Het allersterkste ras dat we hebben', stelt directeur Jan-Eric Geersing. 'Dit jaar scoorde hij een 9,9 op phytophthora. Ik wist wel dat hij goed was, maar in zo'n jaar helemaal geen phytophthora is bijzonder. Overigens wil dat niet zeggen dat de resistentie niet kan worden doorbroken.'

Het handelshuis heeft Cammeo, Passion en Tentation al op de robuuste rassenlijst staan. Daarvan heeft vooral Cammeo zich bewezen dankzij het sterke R8-gen en een hulpgen. 'Normaal begint de pootgoedafzet richting Israël eind oktober, maar nu hebben we de hele maand al aardappelen geleverd', zegt een tevreden directeur.

Camillo nog sterker

Een vergelijkbaar ras dat het bedrijf presenteert, is Camillo, dat nog sterker is. Het ras heeft dezelfde resistentiegenen als Cammeo en scoorde dit jaar een 9,3 op phytophthora. 'De kansen voor Camillo zijn groter, omdat dit ras vroeger grof is', denkt Geersing. 'Wel scoort het ras minder goed op schurftgevoeligheid en kun je er geen frites van bakken.'

Vitabella van Plantera had het dit seizoen niet makkelijk. 'Door de hoge phytophthoradruk heeft dit ras met zijn enkelvoudige resistentie het loodje gelegd', betreurt directeur Jeroen van Soesbergen. 'Voordeel van Vitabella is dat het vroeg grote knollen produceert. Ook is de aardappel meestal voor half augustus rooibaar en kan daardoor gedeeltelijk ontsnappen aan phytophthora.'

De eerste waarnemingen van het andere robuuste ras Cephora zijn goed. Het lijkt vooral op zware grond een robuuste knol te zijn. Cephora scoort een 8 op phytophthora in het loof en een 5,5 op de knol. Het enige verschil met Vitabella is het kooktype. Cephora heeft type B, Vitabella kooktype A.