Boeren en ecologen bereiken overeenstemming over Lauwersmeer

Een van de aanbevelingen van de partijen aan waterschap Noorderzijlvest en provincie Groningen is om op lange termijn te groeien naar een functionele zoet-zoutovergang. Dat moet gebeuren op basis van een gebiedsdekkend transparant en inzichtelijk meetnet, toereikende zoetwaterbeschikbaarheid en sturing via een multifunctioneel gemaal.

LTO Noord, Proefboerderij SPNA, De Waddenvereniging en Staatsbosbeheer zijn het er over eens dat er meer en uitgebreider moet worden gemeten. 'Er wordt nu slechts op één diepte gemeten. Een goed meetwerk op diverse locaties en diepten in het Lauwersmeer, inclusief een uitgebreid hydrologisch onderzoek, is een randvoorwaarde om de plannen verder te ontwikkelen. Wij weten nog veel te weinig hoe de kwelstromen lopen. Die gegevens moeten boven water komen. Een grote zorg van boeren is dat de plannen leiden tot onherstelbare verzilting van gronden.

Wat voor De Schutter tot een geruststelling leidde, is dat niet heel het Lauwersmeer brakker wordt als het aan de overheden ligt, maar alleen het noordelijke deel, waar geen landbouwbedrijven zijn. 'Het gaat om een overgangsgebied van zoet naar zout. Bepaalde vissen kunnen alleen maar in zo'n gebied overleven, het is belangrijk om hier ook rekening mee te houden.'

Jarenlang kritiek

Vanuit agrarisch ondernemers is er al jaren kritiek op de communicatie over het gebied. 'Eigenlijk werd er niet gecommuniceerd. En als er werd gecommuniceerd, was dat onvolledig of niet tactisch. Er werd te weinig rekening gehouden met mensen in de omgeving. Wanneer dat gebeurt, dan verzet je je tegen ideeën', stelt De Schutter, die met zijn bedrijf pal tegen het Lauwersmeergebied ligt.

De ondernemer schreef landbouw- en natuurgedeputeerde Henk Staghouwer (ChristenUnie) een brief toen hij vernam dat 'verborgen in een rapportje een hogere zoutnorm zou gaan gelden voor het Lauwersmeer'. 'Wanneer je als overheid op deze manier de natuurdoelen wilt halen, dan werkt dat averechts. Je bereikt helemaal niets.'

Vismigratie

In en rond het Lauwersmeer kijken waterschappen en provincies naar herstel van de natuurlijke overgang tussen zoet- en zoutwater ter bevordering van de vismigratie. Dat zijn wettelijke opgaven vanuit Natura 2000 en Kaderrichtlijn Water. Ecologen zoeken vooral naar een verbinding tussen Waddenzee, Lauwersmeer en het achterland voor een onbelemmerde vismigratie, variaties in zout, brak en zoet, en willen dynamiek in de waterstanden. De landbouw streeft naar de jaarrond beschikbaarheid van zoetwater, het tegengaan van wateroverlast en de versterking van de zoetwaterlens.

Op uitnodiging van provincie Groningen en waterschap Noorderzijlvest kwamen de partijen bij elkaar. 'Wij moeten maatregelen treffen, daar ontkomen we niet aan. Het Lauwersmeer is hartstikke zoet. We hebben een opgave. Wij dachten vorig jaar dat we een oplossing hadden, maar kregen eerst de landbouw over ons heen en toen de natuur. Er was nog veel onduidelijkheid over. Daarom is het goed om hierover het gesprek te voeren', stelt woordvoerder Silvia Mosterd van waterschap Noorderzijlvest.