Sjaak van der Tak: 'Niet eenzijdig focussen op onteigening'

'De stikstofproblematiek los je absoluut niet op door eenzijdig te focussen op onteigening. Zeker niet met oog op de gebiedsprocessen met onze boeren. Geef die een kans', zegt Van der Tak. 'Met een gedwongen opkoop van boerenbedrijven gaat het nieuwe kabinet geen tijdwinst boeken', waarschuwt de LTO-voorzitter.

'Als onteigening de inzet is, dan zit men niet op de goede route en organiseert de nieuwe coalitie haar eigen verzet. Boeren zullen dan, gesteund door LTO, juridisch alles uit de kan halen, met jarenlange vertraging tot gevolg', verzekert hij.

Die vertraging is volgens Van der Tak niet nodig, noch gewenst. Hij betwijfelt daarom of het nieuwe kabinet voor een onteigeningsspoor zal kiezen. 'Ik ben ervan overtuigd dat de aanstaande coalitiepartijen dan ook andere stappen gaan nemen dan de berichtgeving aangeeft. Er zijn voorstellen van boeren, ondernemers- en natuurorganisaties. Die werken uitnodigend met focus op innovatie, extensivering, vrijwillig verplaatsen en vrijwillig uitkopen. Het genoemde budget van meer dan 20 miljard euro is daar absoluut voor nodig.'

Geen harde eis

De NOS meldt donderdagavond dat er in de formatiegesprekken een akkoord op handen is over de aanpak van de stikstofcrisis. Partijen zouden bereid zijn te bewegen. Voor D66 zou een halvering van de veestapel geen harde eis meer zijn, het CDA is niet langer gekant tegen onteigening.

Dat laatste vraagt wel om nuancering. Helemaal nieuw is dat standpunt namelijk niet. CDA-Kamerlid Derk Boswijk heeft onteigening eerder genoemd als laatste redmiddel voor enkele ingewikkelde situaties. Dat standpunt herhaalt hij nu tegen de NOS. Op Twitter laat Boswijk weten dat de berichtgeving veel reacties losmaakt.

Geen wetgeving nodig

Een nieuw kabinet hoeft overigens geen nieuwe wetgeving te maken om onteigening mogelijk te maken. Het wordt al toegepast bij onder meer wegenaanleg, bouwprojecten en de uitbreiding van natuurgebieden. Veel boeren hebben dat al kunnen ondervinden.

Dat onteigeningsprocedures niet altijd slagen, bleek deze week bij de Raad van State. Die veegde een aanvraag in de Zuid-Hollandse Krimpenerwaard van tafel. De Raad oordeelde dat het extensieve bedrijf van de desbetreffende boerin ondanks natuuruitbreiding in het gebied kan blijven bestaan.