Vertical farming staat voor grote uitdagingen

Met het oog op de sterk stijgende wereldbevolking is er grote behoefte aan vernieuwende landbouwmethoden om de productie van voedsel per vierkante meter sterk op te voeren. Ook de groei van steden, de verschuiving naar lokale productie en de klimaatproblemen waar we dagelijks mee te maken hebben vragen om oplossingen.

Een belangrijke ontwikkeling hierin is het verticaal telen van producten in een gesloten, volledig geconditioneerde omgeving met een hoog lichtniveau. De gewassen worden in meer lagen boven elkaar geteeld met minimaal ruimtegebruik en zonder het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen.

Wageningen University & Research (WUR) en Delphy Improvement Centre openden op 1 oktober de nieuwe onderzoeksfaciliteiten voor het fieldlab vertical farming op het Horti Science Park in het Zuid-Hollandse Bleiswijk. Zowel online als fysiek konden geïnteresseerden de opening meemaken. Managing director Jolanda Heistek van Greenport West-Holland is enthousiast over de nieuwe aanwinst. 'Dit wordt het hightechcluster voor het voeden en vergroenen van de wereld.'

Nederland is voorloper in indoor farming en betrekt verschillende bedrijven in het fieldlab. Zo wordt samen met Signify gewerkt aan ledlichtrecepten en wordt de inbreng van de overheid, provincie en andere belanghebbende partijen gebruikt. 'De samenwerking tussen verschillende kennisinstellingen en bedrijven is een van de belangrijkste kenmerken van dit fieldlab', zegt Heistek.

Om voorloper te blijven is het volgens Sjaak Bakker van de WUR-businessunit Glastuinbouw belangrijk om nieuwe kennis te blijven ontwikkelen. 'Wat is mogelijk in een vertical farm en hoe kan de kennis die wij hier opdoen uiteindelijk worden meegenomen in een groter commercieel systeem?'

'Hardware niet het belangrijkst'

Veel grootschalige vertical farms zijn gebaseerd op hardware en dat is volgens managing director Aad van den Berg van Delphy Improvement Centre niet het belangrijkst. 'Natuurlijk moeten we onze 'knowhow' over het runnen van een vertical farm up-to-date houden, maar we moeten de kennis over de plant daarbij niet uit het oog verliezen.' Ook Bakker beaamt dat de eigenschappen van de plant centraal moeten staan in een vertical farm.

In het fieldlab wordt ook onderzoek gedaan naar de meerwaarde van vertical farming voor consumenten en marktpartijen, zoals retail en horeca. De tendens naar lokaal en jaarrond telen heeft een positieve invloed op de aantrekkelijkheid van deze nieuwe vorm van landbouw.

'Consumenten zijn steeds meer op zoek naar lokale producten en voor inkopers van voedsel is het belangrijk dat producten jaarrond beschikbaar zijn', licht marktonderzoeker Gemma Tacken van Wageningen Economic Research toe.

Meerwaarde uitdragen

Voor consumenten is de meerwaarde van vertical farming nog onduidelijk. Wat is het verschil met biologische en reguliere landbouw? Zijn de producten wel natuurlijk? Dit moet volgens Tacken beter worden uitgedragen om vertical farming in de kijker te spelen.

De potentiële opbrengsten in een vertical farm zijn hoog, bleek tijdens de opening van het fieldlab. Ook is de kwaliteit optimaal te sturen en veel hulpbronnen worden duurzamer gebruikt dan meer traditionele vormen van land- en tuinbouw. Toch ontbreken er nog harde cijfers over de te behalen resultaten in een vertical farm, omdat deze per locatie verschillen. Dit is toe te schrijven aan de complexe interactie tussen het micro- en macroklimaat rondom het gewas.

Tijdens Greentech Live & Online op 29 september in RAI Amsterdam ging vertical farmingspecialist Lisanne Meulendijks van Delphy hier dieper op in. 'Niet alleen het klimaat direct rondom het gewas speelt een grote rol, ook het kamerklimaat is van invloed op de groeiomstandigheden.'

Onderzoekers van Delphy keken in twee verschillende proeven met dezelfde omstandigheden hoe de resultaten zo verschillend konden zijn. 'Het gewas zelf heeft ook invloed op het klimaat in de kamer. Het transpireert water van de bladeren, waardoor de lucht koelt en luchtvochtigheid toeneemt. Het is zaak de interactie tussen het micro- en macroklimaat te begrijpen', aldus Meulendijks.

Andere energiebalans

Meulendijks merkt op dat de energiebalans in een vertical farm heel anders is dan in een kas. Het gewas wordt voorzien van andere stralingsenergie. Ook de luchtstroom binnen de gesloten omgeving verschilt. 'Het is van belang een homogene luchtstroom te creëren boven het gewas', licht ze toe.

Het opschalen van de teelt in een vertical farm staat voor veel uitdagingen. De komende jaren zullen WUR en Delphy de nieuwe onderzoeksfaciliteiten gebruiken om meer te kijken naar plantfysiologie, klimaat en omgeving en de nutritionele waarde van planten.