Schouten wil digitalisering landbouw verder bevorderen

De beleidsmakers verwachten dat digitalisering een belangrijke rol kan spelen voor een duurzame landbouw- en voedselketen en ook voor een robuuste natuur. Zo kunnen sensoren en precisiebemesting boeren, telers en tuinders helpen om hun stikstofuitstoot te monitoren en te beheersen. Nationale en internationale datauitwisseling en e-herkenning van boeren kunnen beter inzicht geven in meststromen. Maar ook satellietnavigatiesystemen en andere satellietdata zijn volgens het ministerie van groot belang voor natuurbeheer en precisielandbouw.

Een ander belangrijk element van digitalisering volgens het ministerie is transparantie. Data dragen bij aan het vergroten van transparantie voor producent en consument over productiewijzen, prijsvorming in de keten en bij risicobeoordelingen over voedselveiligheid.

Arbeid en robotisering

De coronacrisis heeft volgens minister Schouten laten zien dat de beschikbaarheid van arbeidskrachten in de tuinbouw en vleesketen om aandacht vraagt. 'Hier kunnen robotisering en verdere automatisering een rol in spelen', schrijft ze. 'Tenslotte kan digitalisering bijdragen aan vermindering van administratieve lasten voor boeren, telers en tuinders en opent het de deur naar nieuwe verdienmodellen in de agroketen.'

Het ministerie ziet niet alleen kansen in digitalisering. Er zijn ook risico's en bedreigingen. Het risico bestaat bijvoorbeeld dat boeren en tuinders afhankelijk worden van slechts een leverancier, waardoor niet de meest optimale producten worden afgenomen. Een ander risico is dat de concurrentiepositie van de Nederlandse land- en tuinbouw wordt aangetast, doordat gevoelige bedrijfsinformatie bij concurrenten terechtkomt. Al dan niet via openbare data.

Schaalvergroting

Schaalvergroting kan ook een effect zijn van meer data op het bedrijf. Digitalisering kan namelijk leiden tot een grotere kapitaalintensiteit. Andere risico's zijn foute resultaten uit verwerking met algoritmen en cyberbedreigingen, zoals gijzelsoftware, diefstal van hardware en data, sabotage, spionage en digitale beïnvloeding.

Het ministerie van LNV noemt in het visiestuk een aantal belemmeringen voor de gewenste digitalisering in de landbouw. Die zijn zowel technologisch, juridisch, ethisch, geopolitiek en financieel-economisch van aard. Er is bovendien een grote kloof tussen ontwikkelde en ontwikkelingslanden. Ook het beschermen van persoonsgegevens is een belangrijke voorwaarde bij digitalisering.

Gebrek aan vertrouwen

Gebrek aan vertrouwen is volgens het ministerie een van de belangrijkste handicaps voor datadeling en afspraken over datagebruik. 'Voor het vertrouwen en gebruik van data is het belangrijk om boeren, telers en tuinders ervan te verzekeren dat data niet tegen hen gebruikt wordt.' Het ministerie verwacht dat risico's weggenomen kunnen worden als er nationaal en internationaal afspraken gemaakt worden over datadeling.

De digitaliseringsvisie is de voorbereiding op een actieprogramma digitalisering dat nog dit najaar wordt gepresenteerd. Hierin worden de doelstellingen geformuleerd om digitalisering in de Nederlandse landbouw te bevorderen. Daar zal ook in staan welke verschillende partijen gaan spelen om de acties uit te voeren. Het is de bedoeling dat de acties vanaf 2022 worden uitgevoerd.