PFAS gevaarlijker dan werd aangenomen

Nieuws Algemeen Pieter Stokkermans 05 jun 2021 om 10:24uur

Uit nieuwe wetenschappelijke studies blijkt datde chemische stoffen met de verzamelnaam PFAS schadelijker zijn voor de gezondheid dan eerder werd gedacht. Uit die studies komt naar voren dat mensen in Nederland te veel PFAS binnenkrijgen via voedsel en drinkwater

PFAS zijn door de mens gemaakte stoffen die van nature niet in voedsel of drinkwater aanwezig zijn. Door emissies uit fabrieken en bijvoorbeeld door het gebruik in brandblusmiddelen zijn de stoffen in onze leefomgeving terecht gekomen. Ze komen daardoor voor in voedsel en drinkwater. Als mensen over een lange periode kleine hoeveelheden PFAS binnen krijgen kan dit een negatief effect hebben op het immuunsysteem. Het immuunsysteem beschermt het lichaam tegen ziekten.

Het RIVM heeft berekend hoeveel PFAS mensen in Nederland binnen krijgen. Hiervoor zijn bestaande meetgegevens gebruikt. Uit deze berekeningen blijkt dat mensen in Nederland via voedsel en drinkwater samen waarschijnlijk al meer PFAS binnen krijgen dan de gezondheidskundige grenswaarde.

Ook in deel drinkwater

Volgens het RIVM bevat kraanwater gemaakt van oppervlaktewater doorgaans meer PFAS dan de door RIVM voorgestelde richtwaarde. Overigens is de hoeveelheid PFAS die mensen binnen krijgen door kraanwater overigens beperkt en kunnen mensen dit water blijven drinken. Wel wordt de overheid geadviseerd om de normen voor kraanwater te verlagen. Kraanwater gemaakt uit grondwater voldoet aan de RIVM-richtwaarde.

Verder blijkt dat het oppervlaktewater niet geschikt is om dagelijks vis uit te eten. De PFAS komen via dit water in de vis terecht. Dit sluit aan bij het bestaande advies van het Voedingscentrum om niet regelmatig zelf gevangen vis te eten.

In 2018 en 2019 deed het RIVM onderzoek naar GenX en PFOA perfluoro octanoic acid in gewassen in moestuinen in Dordrecht en Helmond. Hier staan chemische fabrieken, Chemours in Dordrecht en Custom Powders in Helmond. In Helmond is in 2017 gestopt met de uitstoot van PFAS, in Dordrecht wordt die fors beperkt.

Met de nieuwe kennis over PFAS adviseert het RIVM om geen groenten of fruit te eten uit moestuinen binnen een straal van één kilometer van de fabriek van Dupont/Chemours en geen groenten en fruit te eten uit volkstuincomplex Sluisdijk in Helmond. Mensen kunnen PFAS binnen krijgen door te zwemmen in de recreatieplas Berkendonk bij Helmond. Deze hoeveelheid is in vergelijking tot andere bronnen echter erg klein.

Slecht afbreekbaar

Om ervoor te zorgen dat er minder PFAS in de leefomgeving terechtkomen, werkt het RIVM in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat aan een Europees traject om het gebruik en de productie van PFAS aan banden te leggen. Maar omdat de stoffen heel langzaam afbreken, zullen ze nog jarenlang aanwezig blijven. Daarom is het volgens het RIVM belangrijk dat de overheid er ook aan werkt om het contact met deze stoffen zoveel als mogelijk terug te dringen.