Winkelprijs voeding stijgt 18 procent in tien jaar

De consumentenprijzen van gezondere voedingsmiddelen stegen in tien jaar tijd gemiddeld 21 procent. De prijsstijging van ongezondere producten als snoep en ijs was met bijna 15 procent minder groot. Maar de laatste twee jaar stegen de prijzen van ongezonder eten op jaarbasis juist iets sterker dan de gezondere keuze. CBS heeft in deze studie alleen naar de consumentenprijzen gekeken en niet naar de afboerderijprijzen.

Uit CBS-gegevens blijkt dat consumenten in 2019 12,8 procent van hun bestedingen uitgaven aan voedingsmiddelen en dranken voor thuisgebruik. Dat komt neer op gemiddeld 7,18 euro per inwoner per dag. Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) heeft berekend dat een gemiddelde volwassene voor 6,27 euro per dag gezond kan eten, volgens de Schijf van Vijf. Afhankelijk van geslacht, leeftijd en grootte van het huishouden is dat bedrag lager of hoger.

Van de gezonde producten zijn vooral de consumentenprijzen van eieren gestegen: de gemiddelde winkelprijs was in 2020 bijna 47 procent hoger dan in 2010. Met name door de ontdekking van het gebruik van fipronil bij leghennen in 2017 stegen de prijzen sterker.

Voor verse halfvolle en magere melk werd in de winkel in tien jaar tijd 43 procent meer betaald. Vooral in 2017 nam de prijs toe. De hogere winkelprijs van melk komt door diverse factoren. Het CBS noemt in dit verband handelsmarges, loonkosten en transportkosten.

Ook is de prijs bij de boeren gestegen, meldt het CBS. Al gebeurde dat niet in dezelfde verhouding. In januari 2010 stond de gemiddelde melkprijs op 31,05 euro/ 100 kilo, in januari 2020 was dat 35,58 euro/100 kilo. Niet alle gezonde producten stegen sterker in prijs dan ongezondere. Zo werden sommige graanproducten als mengsels van bakproducten en zetmeel goedkoper en stegen andere gezonde producten maar licht in prijs.

Verse groenten zijn in tien jaar tijd met 6 procent veel minder in prijs gestegen dan fruit. Groenteconserven werden 12 procent duurder. Vers en gekoeld fruit is in tien jaar tijd 26 procent in prijs toegenomen, gedroogd fruit en noten stegen 29 procent in prijs. Bij fruitconserven was de prijsstijging kleiner: 16 procent.

Een verklaring in dit verschil zit volgens CBS in de weersinvloed. Goede of minder goede oogsten zijn van invloed op de prijs die de consument uiteindelijk betaalt. De prijs van conserven is minder vatbaar voor weersinvloeden, dan die van vers fruit en verse groenten.

Voedingsmiddelen waren afgelopen jaar 2 procent duurder dan in 2019. Ongezondere voedingsmiddelen stegen in 2020 op jaarbasis 2,3 procent iets sterker in prijs dan gezondere voedingsmiddelen met 1,8 procent. Van alle voedingsmiddelen steeg de prijs van suiker het sterkst: 11,4 procent.

Tussen 2010 en 2020 waren er drie jaren waarin de prijsstijging van voedingsmiddelen groter was dan 2 procent, waaronder 2019. Toen werd de btw op alle voedingsmiddelen verhoogd van 6 procent naar 9 procent. De prijsstijging op jaarbasis van ongezonde voedingsmiddelen was de afgelopen twee jaar groter dan die van gezondere voedingsmiddelen. Ook in 2012 en 2014 was dat het geval. In de overige zes jaren stegen gezondere voedingsmiddelen juist meer in prijs.