Gemeenten lopen vast met vele stoppers

De situaties zijn heel verschillend. Waar nertsenhouders eind vorig jaar noodgedwongen afscheid moesten nemen van hun dieren vanwege corona-uitbraken, kozen varkenshouders er vrijwillig voor om mee te doen aan de Srv-regeling. Maar één ding is hetzelfde: ze hebben de provincies en gemeenten nodig voor een vlotte afhandeling en een nieuwe toekomst.

Die toekomst is per bedrijf anders. Vaak moet de bestemming worden veranderd, bijvoorbeeld als op dezelfde locatie een bedrijf wordt gevestigd in een andere sector. Maar ook als de agrarische bestemming een woonbestemming moet worden.

Grote frustratie

Zowel bij het slopen, het herbestemmen als het bouwen moeten omvangrijke vergunningsprocedures worden doorlopen. En juist die procedures, zo blijkt uit navraag bij de sectoren, leiden tot grote frustratie. Door een gebrek aan mensen en expertise bij de gemeenten verloopt het te langzaam.

Voorzitter Martijn Pijnenburg van LTO-vakgroep Edelpelsdierhouderij ziet grote problemen in de uitvoering. Sinds januari is het verbod op de pelsdierhouderij vervroegd ingegaan en hebben nertsenhouders recht op nadeelcompensatie. Daarnaast komt er een sloop- en ombouwregeling.

Maar voor de voormalig nertsenhouders is er vooral nog veel onzekerheid. Onzekerheid of de vergunningen er komen, onzekerheid over wanneer de sloop- en ombouwregeling er komt en onzekerheid over het tempo. Tot die tijd kunnen ze niet verder.

Vaste lasten

Pijnenburg: 'De vaste lasten, zoals de ozb, rioolheffing en verzekeringen, moeten ondertussen gewoon worden afgerekend. Het gaat misschien wel jaren duren.' Dat is volgens hem om wanhopig van te worden. 'Het komt niet van de grond. Dat terwijl landbouwminister Carola Schouten in december heeft beloofd gemeenten en provincies hierbij te ondersteunen, zodat het niet spaak zou lopen in de uitvoering. Wij zien nu dat het tegendeel het geval is.'

Er zijn gemeenten waar veel stoppers zijn, zoals de gemeenten Sint Anthonis, Gemert-Bakel en Deurne in Noord-Brabant en Putten in Gelderland. Naast de ruim honderd nertsenhouders zijn er enkele honderden stoppers vanuit de Srv. De landelijke overheid heeft voor gemeenten 25.000 euro beschikbaar per stoppende varkenshouderijlocatie.

Niet alle gemeenten

Alfred van Lenthe heeft tot zijn verbazing gehoord dat niet alle gemeenten hier gebruik van maken. Hij is programmadirecteur van de Coalitie Vitalisering Varkenshouderij (CoViVa). 'Ik kan mij niet voorstellen dat gemeenten niet op de hoogte zijn van deze mogelijkheid.'

Van Lenthe ziet grote verschillen tussen gemeenten. 'Er zijn goede en slechte voorbeelden. Voor de wijziging van de NB-wetvergunning heb je de provincie nodig, voor de omgevingsvergunning de gemeente', legt hij uit.

Afspraken met Rijk

'Door de vertragingen hebben we met het Rijk kunnen afspreken dat indiening van een aanvraag voor wijziging van de NB-wetvergunning voldoende is om 70 procent van het geld vanuit de Srv-regeling alvast uitgekeerd te krijgen. Dat is een goede oplossing, want ondernemers mogen niet de dupe worden van zaken waar zij zelf geen invloed op hebben.'

De programmadirecteur hoopt dat hetzelfde kan worden gerealiseerd voor de omgevingsvergunningen die bij de gemeenten worden ingediend. 'Je hebt ze allebei nodig.'

Slooptermijn verlengd

Van Lenthe merkt bij het ministerie van LNV de bereidheid om mee te werken aan oplossingen. De slooptermijn is bijvoorbeeld verlengd met een jaar. Dat was een belangrijk knelpunt omdat er een beperkte sloopcapaciteit is. Ook gesloten bedrijven zijn, na overleg met LNV, in de gelegenheid gesteld al hun eigen biggen groot te brengen.'

Voorbeelden van gemeenten waar het wel goed loopt, laten volgens de programmadirecteur zien dat een adequate afhandeling wel degelijk kan. 'Dan moet het in de andere gemeenten ook kunnen.'