Minder mycoplasma met vaccinatie ouderdieren

Ms leidt bij pluimvee regelmatig tot veel problemen, van luchtweg- en gewrichtsproblemen tot eierschaalafwijkingen en productieproblemen. Sinds 2014 is er een levend Ms-vaccin geregistreerd dat regelmatig wordt toegepast bij vleeskuikenouderdieren. In opdracht van de pluimveesector onderzocht GD of dit vaccin het risico op Ms-besmetting vermindert bij Nederlands commercieel pluimvee.

Ms maakt sinds 2015 onderdeel uit van het pluimveemonitoringsprogramma. GD heeft de data van dit monitoringprogramma uit de periode 2015-2019 gebruikt om te achterhalen of vaccinatie het risico op Ms-besmetting kan verminderen.

Het risico op Ms-infecties werd bepaald voor vleeskuikenouderdierbedrijven, legouderdierbedrijven en bedrijven die broedeieren voor de vaccinproductie leveren. Bij de vleeskuikenouderdierbedrijven is daarbij onderscheidt gemaakt tussen Ms-gevaccineerde en niet-Ms-gevaccineerde bedrijven. Op geen enkele van de vaccin- of legvermeerderingsbedrijven werd tegen Ms gevaccineerd. Ook werd het risico van verspreiding van Ms binnen bedrijven bepaald.

Minder besmettingen met vaccinatie

Het onderzoek laat zien dat vaccineren de kans op een Ms-besmetting met twee derde vermindert op de vleeskuikenouderdierbedrijven. Het Ms-besmettingsrisico voor niet-Ms-gevaccineerde vleeskuikenouderdieren was 11,8 gevallen per 1.000 weken. Voor Ms-gevaccineerde vleeskuikenouderdieren was dit 2,9-4,8 gevallen per 1.000 weken. Met andere woorden, zonder vaccinatie is het risico op een besmetting met Ms ongeveer 12 gevallen per 25 bedrijven. Met vaccinatie daalt dit naar minder dan 4 gevallen per 25 bedrijven.

Daarbij lijkt sprake te zijn van een langetermijneffect waarbij het risico op Ms-besmettingen afneemt als er meerdere ronden achter elkaar tegen Ms wordt gevaccineerd. Het risico op Ms-besmetting nam gedurende de monitoringsperiode namelijk sterk af bij Ms-gevaccineerde bedrijven. Op bedrijven die de hele monitoringsperiode vaccineerden was goed te zien dat de infectie steeds later tijdens de ronde optrad en uiteindelijk wegbleef.

Minder spreiding binnen bedrijf

Er is een duidelijk lager risico op Ms-besmetting binnen bedrijven met gevaccineerd pluimvee ten opzichte van bedrijven met pluimvee dat niet is gevaccineerd. Bij niet-gevaccineerde bedrijven lag het risico van Ms-verspreiding naar andere stallen op 146-165 gevallen per 1.000 weken.

Op een besmet bedrijf is het risico op verspreiding naar een andere stal dus behoorlijk groot Bij Ms-gevaccineerde bedrijven was de kans op verspreiding naar een andere stal op hetzelfde bedrijf nog maar 32 gevallen per 1.000 weken, een afname met 80 procent.

Goede hygiëne van belang

Op de de vaccin- en legvermeerderingsbedrijven is het risico op een Ms-besmetting betrekkelijk klein, met respectievelijk 4,2 en 3,4 gevallen per 1.000 weken. Dit is dus ongeveer hetzelfde als op de vleeskuikenouderdierbedrijven die vaccineren en 65 tot 71 procent lager dan bij de niet-gevaccineerde vleeskuikenouderdieren. Hoofdoorzaak hiervan lijkt de heel strikte hygiënemaatregelen op de vaccin- en legvermeerderingsbedrijven. Het hygiënebeleid is op deze bedrijven zeer consistent. Op de vleeskuikenouderdierbedrijven is het beleid wat wisselender.

Vaccineren kan dus op ouderdierbedrijven het besmettingsrisico en de spreiding binnen het bedrijf flink verminderen en het heeft een langetermijneffect. Daarnaast laat dit onderzoek zien dat het treffen van goede hygiënemaatregelen een belangrijke rol speelt in de bestrijding van Ms.