PAS-problematiek geen maatschappelijk probleem volgens provincie

De provincie kocht de betreffende melkveehouderij in 2019 aan. Het bedrijf ligt op een steenworp afstand van de Mispelseindsche Heide, onderdeel van Natura 2000-gebied Kempenland-West. De grond werd ingezet voor de ontwikkeling van het Natuurnetwerk Brabant (NNB).

Op het bedrijf ligt een vergunning voor het houden van 120 melkkoeien inclusief jongvee, goed voor zo'n 2.000 kilo stikstof. De provincie moet door de PAS-uitspraak terugvallen op de geldende vergunning uit 2009 en wat er feitelijk is gerealiseerd op het bedrijf. Uiteindelijk staat er 1.100 kilo stikstof in de etalage, goed voor bijna 10 mol stikstofdepositie per hectare per jaar.

Overvallen

'We werden vorige week een beetje overvallen door dat nieuws', begint Vreugdenhil. 'Het is natuurlijk niet illegaal, maar het is de eerste keer dat dit zo gebeurt en de voorwaarden die de provincie stelt zijn op zijn minst opmerkelijk te noemen en niet met Provinciale Staten gedeeld.'

Vreugdenhil doelt op het feit dat de kopende partij binnen een maand een plan, inclusief Aerius berekening, moet indienen over wat er met de gekochte stikstof gaat gebeuren. 'De gunning zal plaatsvinden aan de hand van de grootste gebruiker en daarna aan de hoogste bieder', noemt Vreugdenhil nog een voorwaarde uit het koopcontract. 'Nou, dan zet je dus bij voorbaat de kleinere agrarische ondernemers of bedrijven buitenspel.'

Kans voor kleinere bedrijven

Coördinerend gedeputeerde stikstof Erik Ronnes is het niet mee eens met de kritiek. 'Integendeel zelfs. Kleinere bedrijven hebben nu de kans om een klein plukje stikstof bij te kopen. Het hoeft niet als één geheel verkocht te worden. Ik vind vier weken ook niet te kort om een plan met onderliggen de berekening in te dienen. Partijen met een acute opgave hebben hun plannen waarschijnlijk al klaar liggen.'

Op de vraag of het te verwachten is dat een groot industrieel bedrijf de stikstof opkoopt, antwoordt Ronnes ontkennend. 'Nee, daar zijn we niet zo bang voor. Het moet juridisch kloppen en ook precies matchen met wat zo'n bedrijf nodig heeft. Kopers moeten heel duidelijk aangeven waarvoor ze de stikstofruimte gebruiken. Daarnaast moet een groot industrieel bedrijf bij een ontwikkeling over meerdere Natura 2000-gebieden kleine beetjes stikstof compenseren. Mocht zo'n bedrijf interesse hebben, dan blijft ook hier vaak voldoende over voor andere ontwikkelingen.'

Hoogste bieder

De provincie heeft de tekst over de verkoop op de website aangepast. De zinsnede dat 'de gunning zal plaatsvinden aan de hand van de grootste gebruiker en daarna aan de hoogste bieder', is inmiddels verwijderd. 'Dat is een communicatieve afweging', stelt Ronnes. 'We hebben de tekst voor de website meer algemeen gemaakt, maar aan de toekenningscriteria is niets veranderd. De criteria worden toegelicht door het stikstofloket.'

Er heeft zich na de publicatie nog niemand gemeld volgens Ronnes. Wel heeft zich een bedrijf via het stikstofloket gemeld. 'Daarna is gekeken of er een match te vinden was, en dat bleken wij dus te zijn met een deel van de stikstof van de melkveehouderij.

De mogelijke koper is manege Bartels in Hooge Mierde. 'Dat bedrijf heeft ongeveer een vijfde van de vrijkomende stikstof nodig. Maar uit oogpunt van zorgvuldigheid willen we de verkoop openbaar en transparant houden zodat andere bedrijven zich ook kunnen melden. We hebben dan ook nog niets toegezegd aan de manege.'

Hoera, geen probleem

'Hoera, geen stikstofprobleem meer in Brabant. Er zijn geen 'initiatieven met algemeen belang' meer te vinden. Misschien wel met maatschappelijke doelen? PAS-melders bijvoorbeeld?', reageerde ZLTO-bestuurder Hendrik Hoeksema vorige week via Twitter cynisch op het persbericht van de provincie.

De gedeputeerde snapt wel dat er enige ophef over de openbare verkoop is ontstaan. 'Het stikstofdossier is zo complex dus dan is het begrijpelijk dat er soms conclusies worden getrokken die niet helemaal kloppen. Er is ook veel scepsis over extern salderen. We moeten het goed uitleggen.'

De kritiek van Vreugdenhil en ZLTO dat de provincie de stikstof niet reserveert voor de vele PAS-melders, wordt door Ronnes gepareerd. 'Het oplossen van de PAS problematiek ligt op het bordje van de minister van LNV. 'Wij hebben al meerdere malen aangegeven dat we bij het stikstofloket aangemelde stikstofruimte die we niet kunnen matchen met een vraag, daarvoor kunnen inzetten. Maar daarvan heeft het Rijk tot nu toe geen gebruik gemaakt.'

Hoeksema vindt die uitleg 'te makkelijk': 'Dat klinkt als afschuifpolitiek. Het gaat erom of de provincie en het Rijk zich verantwoordelijk voelen om samen de PAS-problematiek op te lossen. Dat idee krijg ik niet door deze manier van handelen. Je kunt als provincie ook zeggen: beste minister, wij reserveren deze stikstof voor de PAS-melders. Dan help je het probleem op te lossen.'

Degelijke inventarisatie

Volgens Ronnes liggen er in het Kempenland ook geen maatschappelijke opgaven zoals woningbouw of infrastructurele projecten, die met de stikstof vooruit geholpen kunnen worden. 'Er is een degelijke inventarisatie gemaakt. Dit was echter niet aan de orde.'

Maar Hoeksema ziet dit net iets anders. 'De situatie waarin de PAS-melders nu al veel te lang zitten, vind ik wel degelijk een maatschappelijk probleem. En tot op heden wordt dat niet opgelost. Ja, het is primair de taak van de LNV-minister om met oplossingen te komen. Maar waarom zou je als provincie daar niet een handje bij helpen?'