Corona zorgt voor sterkste economische krimp sinds Tweede Wereldoorlog

In het slotkwartaal van 2020 was volgens het CBS sprake van een minieme krimp van 0,1 procent. Dat kwam vooral doordat huishoudens in de laatste maanden van het jaar minder uitgaven, ook door de aangescherpte coronamaatregelen. Doordat de investeringen goeddeels op niveau bleven, was de neergang niet zo stevig als eerder dat jaar.

In het tweede kwartaal van het jaar was nog sprake van een krimp van 8,5 procent, toen de economische bedrijvigheid hard werd geraakt door de eerste lockdown tegen het coronavirus. In het derde kwartaal toonde de economie veerkracht met een groei van 7,8 procent. Dat kwam vooral doordat maatregelen goeddeels werden opgeheven.

'De krimp hakt er stevig in', zegt demissionair minister Bas van 't Wout van Economische Zaken. 'Het verbaast niet echt, maar het is wel slecht nieuws. Gelukkig is de economische krimp in Nederland beperkter dan die in andere landen. Dit komt onder andere door ons omvangrijke steun- en herstelpakket.'

Versoepeling coronamaatregelen

Ook in het derde kwartaal werd de krimp ietwat gedempt. De coronamaatregelen werden in die periode flink versoepeld, waardoor de economie in dat kwartaal enorm aantrok. 'Daar klamp ik mij aan vast', zegt Van 't Wout.

Het loslaten van de coronaregels wanneer dit weer verantwoord is, zou volgens Van 't Wout ook het beste zijn voor de economie. 'Laten we eerlijk zijn, we kunnen niet wachten tot ondernemend Nederland weer vol aan de slag kan. Dan kan de economie herstellen en groeien.' Maar heel optimistisch is de minister daar nog niet over. 'Ik vrees dat het nog wel even duurt.'

Vooral de sluiting van de horeca zorgde er het afgelopen jaar voor dat consumenten minder uitgaven deden. In totaal zakte de consumptie met 6,6 procent in, waarmee volgens het CBS sprake is van de grootse krimp van de bestedingen door huishoudens ooit gemeten. Naast de horeca werd ook minder uitgegeven aan recreatie en cultuur. Daartegenover werd wel meer besteed aan elektronica en woninginrichting.

Groei overheidsdiensten

Aan vervoersmiddelen als auto's, vrachtwagens en vliegtuigen werd ook minder geld uitgegeven. Daarnaast werd er minder geïnvesteerd in woningen en bedrijfsgebouwen. De investeringen in infrastructuur en computers groeiden wel. De consumptie door de overheid groeide vorig jaar met 0,2 procent. Vooral de uitgaven aan overheidsdiensten als politie, defensie en openbaar bestuur lagen hoger dan een jaar eerder.

De uitvoer van goederen viel vorig jaar 4,3 procent lager uit. Vooral de export van transportmiddelen, aardolieproducten en diensten waren fors lager dan een jaar eerder. De import daalde met 4,5 procent. Een groot deel van die krimp komt op rekening van toeristen. Zo bleven buitenlandse toeristen weg uit Nederland, waarmee ze ook geen geld pompten in de Nederlandse economie. Het tegenovergestelde gold voor Nederlanders die veel minder naar het buitenland op vakantie gingen.

De landbouw en visserij wisten zich evenals energiebedrijven en verhuurders van onroerend goed te onttrekken aan de economische malaise. Deze sectoren wisten in volume te groeien met respectievelijk 1,2 procent, 2,3 procent en 2,2 procent.