LTO/NOP: 'Eendenhouderij zit in overlevingsmodus'

Jaap Maarsingh heeft in Zeewolde een eendenhouderij met 12.000 eenden. Daarnaast heeft hij een akkerbouwbedrijf. De Flevolandse ondernemer noemt de combinatie van eenden met de akkerbouwtak hét voorbeeld van kringlooplandbouw. 'Ik hoef geen mest af te voeren en stro in de stallen komt van eigen grond, net als de granen die ik bijmeng voor de eenden.'

Wij hebben loopeenden in de stal, dat zijn geen zwemeenden

Jaap Maarsingh, voorzitter van de LTO/NOP-kring eendenhouders

Is de nood in de eendensector groot door corona?

'Dat verschilt natuurlijk per bedrijf, maar zorgelijk is het zeker. Van de vijftig eendenbedrijven heeft iedereen wel weer eenden opgezet. Ik heb geen zicht op de schade per bedrijf of in totaal, maar de som is natuurlijk snel gemaakt als er een tijd niets binnenkomt.

'Er zijn diverse eendenhouders die met hun financier in gesprek moesten. Sommigen hebben een paar rondes andere diersoorten opgezet. Nu de horeca weer dicht is, zijn die afzetkanalen grotendeels weg. In deze periode rond kerst is normaal gesproken de afzet richting horeca het grootst. Nu is het stil.'

Hoe kijkt u terug op de gesprekken met het ministerie van LNV voor steun?

'Namens LTO/NOP heb ik samen met slachterij Tomassen Duck-To, slachterijenorganisatie Nepluvi en pluimveekoepel Avined al in een vroeg stadium aan de bel getrokken. Al heel snel hebben we onze verantwoordelijkheid genomen door te stoppen met opzetten en inleggen. En als je dan uiteindelijk hoort dat steun er niet in zit en voor andere sectoren wel, voelt dat oneerlijk.'

U vermoedt dat er geen steun komt omdat de sector niet diervriendelijk en duurzaam zou zijn.

'Sinds ik eenden houd, dat is al ruim twintig jaar, staat de sector ter discussie. Onze branche ligt niet zo lekker, maatschappelijk en politiek gezien. Groot discussiepunt is open water. De dierenbeschermingsorganisaties vinden dat eenden natuurlijk gedrag moeten vertonen en moeten kunnen zwemmen.

'De pekingeenden die wij houden, worden vergeleken met parkeenden. Daar gaat het mis, want deze vergelijking loopt volledig spaak. Wij hebben loopeenden in de stal, geen zwemeenden. Het is niet verstandig om een bad in de stal te maken. We strooien iedere dag vers stro in de stal. Als daar veel water bij komt, is de kans op ziekten door slechte hygiëne, natter strooisel, meer mest en slechtere voetzolen groter.'

Waarom vertellen jullie niet nog meer en beter hoe het werkelijk zit?

'We ventileren dit zeker wel naar onze achterban, maar deze wil het niet horen, lijkt het. Open water is een ideaalbeeld. Wij willen het zo goed mogelijk doen. De uitvalpercentages liggen laag, op mijn bedrijf tussen de 1 en 2 procent. Dit is hét teken dat het houderijsysteem goed is.'

Er is toch een drinkwatersysteem beschikbaar waarbij eenden hun kop in waterbakken steken?

'Klopt. In Duitsland passen ze in sommige deelstaten dit Pekino-drinkwatersysteem toe. Daarbij kunnen eenden hun hele kop in speciaal gevormde waterbakjes steken om te drinken en hun verenkleed te wassen.

'De aanschaf van dit systeem met extra water- en stroverbruik en een hogere mestproductie geeft een kostprijsverhoging van 0,11 euro per eend. Nederlandse eendenhouders willen wel mee in dit systeem, maar als de volledige rekening bij de boeren komt te liggen, is dat niet haalbaar. Vooral niet nu veel bedrijven in de overlevingsmodus zitten.'

Is eenden houden in Nederland nog wel toekomstbestendig?

'Deze crisis gaat de sector wel overleven. Het grootste deel van de eenden gaat naar het buitenland, waar vaker eend op het menu staat en wordt betaald voor kwaliteit. Maar het blijft afwachten hoe de markt zich ontwikkelt.'