Brits Hogerhuis verwerpt omstreden brexitwet Johnson

De lords stemden met 433 tegen 165 leden voor het schrappen van de clausule in het wetsvoorstel die Britse ministers in staat stelt om eenzijdig delen uit het uittredingsverdrag met de Europese Unie (EU) teniet te doen.

Volgens Johnson is deze 'interne marktwet' nodig om het interne goederenverkeer in het Verenigd Koninkrijk (VK) te beschermen. Hij ziet het als een vangnet en verzekeringspolis om de politieke en economische integriteit van het VK te bewaren als er geen handelsakkoord met de EU wordt gesloten.

Johnson heeft erkend dat de wet het internationale recht schendt, terwijl veel van zijn partijgenoten vrezen daarmee de reputatie van het VK op het spel te zetten. Het Lagerhuis heeft de wet eerder voorlopig groen licht gegeven. Het Hogerhuis zegt nu dat de passages die het verdrag met de EU schenden moeten worden geschrapt, zoals Brussel heeft geëist.

Veiligheidsnet

Johnson kan er nu voor kiezen de bewuste passages te schrappen of ze in stand te houden als het Lagerhuis het wetsvoorstel volgende maand opnieuw behandelt. Hij zei eerder dat de betreffende clausules een vitaal veiligheidsnet vormen.

De Britse premier hoopte met de voormalig president van Amerika, Donald Trump, gemakkelijker een handelsakkoord te sluiten. Maar hij ziet zijn medestander in Washington normaliter in januari plaatsmaken voor Joe Biden. Die heeft de vrees uitgesproken dat de interne marktwet van Johnson de vrede in Noord-Ierland kan ondermijnen.

Optimistische geluiden

Mochten de EU en het VK een deal sluiten over een handelsverdrag, dan zijn de beschermende passages mogelijk niet langer nodig. De onderhandelingen daarover verkeren in een eindfase, er klinken enige optimistische geluiden.

De EU zal zich door het aanstaande vertrek van brexitvoorstander Donald Trump uit het Witte Huis niet anders opstellen tijdens de besprekingen met de Britten. Dit heeft een woordvoerder van de Europese Commissie laten weten. Het overleg dat onder steeds hogere tijdsdruk staat, gaat de hele week duren.

De Britten zijn vanaf 1 januari niet meer gebonden aan EU-wetten. In het uittredingsverdrag blijft de EU zeggenschap houden over de handel met Noord-Ierland. Mede om te voorkomen dat er controles komen aan de grens met EU-lidstaat Ierland.

Landbouw centraal

Voor Groot-Brittannië staat de landbouw centraal in de handelsagenda, liet de Britse handelsminister Liz Truss vorige week weten. Vorige maand verwierp het Britse parlement een amendement op de Agriculture Bill (landbouwwet). Die wet moest ervoor zorgen dat importproducten aan de Britse standaarden moeten voldoen. Daarmee zette de regering de deur open voor de importen van producten die niet voldoen aan de EU-normen.

Boerenorganisaties vreesden dat Britse boeren straks moeten concurreren met 'chloorkippen' en 'hormoonvlees' uit landen die goedkoper en met lagere standaarden kunnen produceren. De Britse National Farmers Union, producenten, milieuorganisaties en ook tv-kok Jamie Oliver organiseerden een handtekeningenactie tegen de plannen. Die werd gesteund door een miljoen Britten.

Handelsminister Truss ging daardoor overstag en zegt nu dat nieuwe handelsovereenkomsten ook van waarde moeten zijn voor vitale sectoren als de landbouw. Er komt een onafhankelijke commissie die de regering en het parlement daarover gaat adviseren bij nieuwe handelsakkoorden.