Akkoord over 'mijlpaal' in Europees landbouwbeleid

Onder aanvoering van EU-voorzitter van Duitsland hebben de landbouwministers van de lidstaten twee dagen en een lange nacht onderhandeld. De Duitse landbouwminister Julia Klöckner sprak nadien van een bereikte 'mijlpaal' en een 'systeemverandering'.

De overeenkomst tussen de EU-lidstaten benadrukt de hogere milieuambitie in het nieuwe GLB voor na 2023 door de introductie van onder meer de verplichte ecoregelingen en verbeterde voorwaarden. Het akkoord biedt lidstaten ook de nodige flexibiliteit om de milieudoelstellingen te bereiken. Dit was een belangrijke voorwaarde voor een aantal Oost-Europese lidstaten.

Een deel van de Europese inkomenssteun wordt voortaan gereserveerd voor boeren die 'groener' werken, hebben de EU-landbouwministers afgesproken. Lidstaten moeten een vijfde van hun Europese landbouwsubsidies voor die zogeheten ecoregelingen reserveren. Hierover zal nog moeten worden onderhandeld met het Europees Parlement dat op het standpunt staat dat 30 procent van het budget naar de vergroeningssubsidies moet gaan.

Jonge boeren

Lidstaten krijgen twee jaar de tijd om de ecoregelingen op te nemen in hun nationale actieplannen. Ze mogen daarbij zelf prioriteiten stellen die passen bij het nationale beleid. Een andere afspraak is dat lidstaten 2 procent van het GLB-budget inzetten voor inkomenssteun aan jonge boeren. Verder zijn er afspraken gemaakt over een vereenvoudiging van het systeem voor de directe betalingen.

De landbouwraad heeft ook een reeks conclusies aangenomen over de boer-tot-bordstrategie van de Europese Commissie. De landbouwministers onderschrijven de doelstelling van de ontwikkeling van een Europees duurzaam voedselsysteem van productie tot consumptie. De conclusies bevatten een tweeledige politieke boodschap van de lidstaten aan de Europese Commissie: houd voedsel betaalbaar en draag tegelijkertijd bij aan de klimaatneutraliteit van de EU tegen 2050 en zorg voor een redelijk inkomen en sterke steun voor boeren en tuinders.

Nederland is tevreden met de uitkomsten van de onderhandelingen over het landbouwbeleid, laat minister Carola Schouten van LNV in een reactie weten. De hervormingen moeten, in lijn met de Nederlandse inzet, leiden tot een GLB dat bijdraagt aan de verdere ontwikkeling van een toekomstbestendige en innovatieve landbouw in balans met natuur, milieu en klimaat.

Toekomstbestendig

'Ik ben blij dat we als Europese landbouwministers tot een akkoord zijn gekomen dat goed is voor de boer en voor de natuur, het milieu en het klimaat. Het nieuwe GLB moet toekomstbestendig boeren sterker belonen en zorgt daarmee voor hoge ambities op het gebied van vergroening, innovatie en een eerlijk inkomen', aldus Schouten.

Nederland ging met hoge ambities de onderhandelingen in. Die belangen strookten niet altijd met de belangen van andere lidstaten. Schouten is onder meer tevreden over het feit dat agrarische collectieven onder een nieuw GLB gesubsidieerd kunnen blijven werken aan agrarisch natuur- en landschapsbeheer. In lijn met haar inzet zal het nieuwe GLB ook steun verlenen aan de overdracht van kennis en duurzame innovatie naar het boerenerf om zo agrarische ondernemingen toekomstbestendig te maken.

Over drie jaar

Regelgeving voortkomend uit het nieuwe GLB landt pas over een jaar of drie op het boerenerf. De lidstaten moeten over het nieuwe GLB, die bijna een derde van de EU-begroting uitmaakt, nog overeenstemming bereiken met de Europese Commissie en het Europees Parlement. Laatstgenoemde buigt zich deze week ook over het landbouwbeleid.

Het akkoord dat uit het zogeheten triloogoverleg komt, wordt ook nog ter goedkeuring voorgelegd aan het Europees Parlement. Daarna hebben de lidstaten nog tijd nodig om het nieuwe GLB op te nemen in hun nationale actieplannen. Daarin leggen de lidstaten binnen de EU-regels hun eigen (duurzame) speerpunten vast op het terrein van de landbouw. Die plannen moeten op hun beurt worden goedgekeurd door de Europese Commissie.