Vergroening biedt vlas en hennep kansen

Voorzitter Watze van der Zee van branchevereniging Vlas en Hennep.NL gaat volgende week met het ministerie van Landbouw in gesprek om te kijken of er in het kader van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid mogelijkheden zijn om deze teelten de stimuleren. 'Met het onafhankelijke en positieve rapport van het CLM hopen we te kunnen scoren.'

Met een studie die CLM Onderzoek en Advies in opdracht van de branchevereniging uitvoerde, blijkt dat de teelt van de twee vezelgewassen en de verwerking in bouwmaterialen en textiel kunnen bijdragen aan de klimaatdoelstellingen binnen het toekomstige landbouwbeleid in Europa. Van der Zee is blij met het onderzoek en de conclusies van het CLM.

Weinig inzet gewasbeschermingsmiddelen

Uit het rapport blijkt dat de twee vezelgewassen goed zijn voor een nettovastlegging van 9 ton CO2 per hectare. Tegelijkertijd vragen beide gewassen relatief weinig inzet van gewasbeschermingsmiddelen. En ze hebben een positief effect op de bodemstructuur, de biodiversiteit en de verruiming van het bouwplan.

Het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid zou het saldo kunnen verbeteren als Brussel bij de inkomenssteun ook gaat kijken naar de bijdragen voor milieu en klimaat. 'Vlas en hennep moeten qua sado vooral concurreren met graan. Daar komt bij dat je met de teelt van vlas en hennep een groter risico loopt. Een stimulans zou goed zijn', zegt Van der Zee.

De teelt van vlas omvatte in Nederland zo'n twintig jaar geleden ruim 4.000 hectare, zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De afgelopen jaren schommelt het tussen de 2.000 en 2.500 hectare. De teelt vindt vooral plaats in het zuidwesten. Zo'n 80 procent van het areaal ligt in Zeeland en dat heeft vooral te maken met het klimaat.

Grote rol China

Voor vlas (lange vezel) is de belangrijkste bestemming textiel. China speelt daarbij een grote rol. De andere bestanddelen van vlas (korte vezel en scheven) en hennepvezel, die traditioneel een bestemming kent in de 'fijnpapiermarkt', hebben diverse toepassingen. Onder meer als isolatiemateriaal en composieten.

Van der Zee: 'De lange vezel bracht vorig jaar zo'n 3,25 euro per kilo op. Door corona is de afzet naar China stil komen te liggen. De prijs is gezakt naar zo'n 2 euro per kilo. Inmiddels stijgt deze wel weer iets.'

Twee verwerkers vezelhennep

Voor vezelhennep zijn er twee verwerkende bedrijven: HempFlax en Dun Agro, beide gevestigd in Oude Pekela. De teelt van vezelhennep omvatte volgens het CBS in het jaar 2000 krap aan 800 hectare. De afgelopen jaren schommelt het areaal rond de 2.000 hectare. Vooral in het noordoosten van het land wordt het gezien als een alternatief voor de graanteelt.

Door de ervaring van telers is de opbrengst van vezelhennep de afgelopen jaren gestegen en kan het gewas redelijk goed concurreren met graan. De innovaties bij de verwerking van vezelhennep door Dun Agro en HempFlax hebben daar ook aan bijgedragen. Naast het saldo is er vaak een andere reden om voor vezelhennep te kiezen: het vraagt per hectare minder uren werk.

Stijgende vraag

HempFlax houdt zich al ruim 25 jaar bezig met de productie van hennep en vlas en de verwerking van deze hernieuwbare grondstoffen tot halffabricaten en eindproducten. In 2012 werd HempFlax Roemenië opgericht. Dit betekent een uitbreiding van de capaciteit. Door de overname van Thermo Natur kan HempFlax beter inspelen op de stijgende consumentenvraag naar duurzame bouwmaterialen in Europa.

'Door de groeiende belangstelling voor duurzame bouwmaterialen is het de verwachting dat het areaal vezelhennep de komende jaren zal groeien', zegt Van der Zee. 'De verwerkers van vezelhennep moeten wel veel werk verzetten, want de bouwsector moet wennen aan de nieuwe werkwijze. De traditionele wijze van bouwen moet worden opengebroken.'

De groeiende belangstelling voor vergroening van bouwmaterialen blijkt uit het feit dat Albert Dun het vezelhennepbedrijf Dun Agro met twee nieuwe loodsen wil uitbreiden. Dit is nodig voor de productie van bouwmaterialen voor de bouw van woonhuizen. Daarvoor teelt Dun Agro zo'n 1.200 hectare vezelhennep. In totaal heeft het bedrijf al zo'n twintig huizen gebouwd.