Nog veel werk te verzetten in berenmarkt

Doorgaan met onverdoofd castreren is geen optie, twee derde van de consumenten wijst dat af. 'Daarnaast zijn beren veel efficiënter en kost pijnstilling bij castreren veel tijd en geld en is hiervoor geen ideale methode', aldus vicepresident Michel Bonneau van Innovative Approaches for Pork Production with Entire Males (Ipema).

'Dus we gaan naar berenhouden of vaccineren tegen berengeur.' 100 onderzoekers uit 25 Europese landen hebben daar de afgelopen vier jaar intensief onderzoek naar verricht. Dinsdag 15 september was de afsluitende onlinebijeenkomst.

Actieve dieren

Beren zijn actieve dieren. Nadat ze geslachtsrijp worden, zijn ze drukker met het exploreren van hun omgeving dan borgen of gelten. Daardoor ontstaat er eerder onrust, wat kan leiden tot verwondingen. Voor beren is dus veel afleiding nodig, via een andere hokinrichting, het gebruik van natuurlijk afleidingsmateriaal en het geven van ruwvoer.

Voordeel is dat deze maatregelen ook effectief zijn bij het verminderen van staartbijten, stellen de betrokken onderzoekers vast. Belangrijk is vroeg socialiseren. Het liefst al in het kraamhok moeten de beren kennismaken met de toekomstige hokgenoten die dan na spenen en bij opleg in de vleesvarkensstal bij elkaar blijven.

Berengeur aanpakken via fokkerij

Het ontstaan van berengeur is aan te pakken via fokkerij. Vleesrijke types als de Piétrain hebben er minder last van en fokkerijorganisaties hebben strikt geselecteerd op berengeur in de andere berenlijnen. De komende periode zal er gericht aandacht nodig zijn voor berengeur vanuit de zeugenlijn.

Voeding is het tweede aandachtspunt bij het voorkomen van berengeur en tegelijk bij het efficiënt voeren van de dieren. Beren hebben veel goed verteerbare energie en eiwit nodig om hun groeipotentieel te benutten.

Skatolniveau

Aan de andere kant moet er nog wel voldoende fermenteerbare energie overblijven voor de micro-organismen in de dikke darm. Krijgen die te weinig, dan gaan ze tryptofaan afbreken en wordt er skatol gevormd, een van de componenten van berengeur. Onderzoek heeft verder aangetoond dat chicorei of ruwaardappelzetmeel het skatolniveau reduceert.

De veel betere voerconversie van beren is een groot voordeel. Nadeel is dat het vlees minder mals is, beren minder vet aanzetten en het vet veel onverzadigde vetzuren kan bevatten. Voor de productie van gedroogde hammen en bijvoorbeeld bacon kan dat een nadeel zijn. Door de beren meer onverzadigde vetzuren te voeren, is dit nadeel voor een deel op te heffen. Net als door een selectie op meer intramusculair vet en meer spekdikte bij de fokkerij.

Overstappen kost tijd

Een van de lastigste vraagstukken is en blijft de acceptatie van beren en ook van vaccinatie tegen berengeur door de markt en de consument. Overstappen naar berenhouden kost daarom veel tijd. Het moet in alle schakels van de hele keten worden geaccepteerd. En als het in de keten in eigen land voor elkaar is, is de export naar met name Azië nog een lastig punt. Terwijl dat voor de vierkantsverwaarding van groot belang is.

Toch zijn er lichtpuntjes. In Duitsland ligt berenvlees nog gevoelig, maar is een slachterij gestart met vlees van dieren die tegen berengeur zijn gevaccineerd. Dat ging heel langzaam van start, maar inmiddels zijn er 100.000 dieren geleverd en lijkt de markt open te zijn gebroken.