Frisser stalklimaat geen invloed op geboortegewicht big

Waarom dit onderzoek?

'Er is veel te doen over biggensterfte. Onder andere via het programma 'Vitale Varkenshouderij' wordt er veel inzet gepleegd op het verbeteren van de bigvitaliteit en bigoverleving. Uit onderzoek blijkt dat de fitheid van de zeug hierbij een belangrijke rol speelt. Die fitheid wordt onder andere bepaald door voeding en omgevingsklimaat.

'In deze pilot hebben wij gekeken naar de relatie tussen stalklimaat tijdens de dracht en het geboortegewicht.'

Hoe zijn jullie te werk gegaan?

'Bart heeft in twee zeugenafdelingen met elk 46 zeugen van november tot en met maart een klimaatsensor van de slimme stal geplaatst om de concentraties ammoniak, kooldioxide en relatieve luchtvochtigheid te monitoren. Bij de proefafdeling was de temperatuur ingesteld op 20 graden Celsius en bij de controleafdeling op 23 graden Celsius.

'De minimumventilatie bij beide afdelingen was 10 procent en de bandbreedte 6 graden. Het voerniveau was gelijk voor alle zeugen: 2,75 kilo per dag vanaf vijf weken dracht. Een week voor het werpen verhuisden de zeugen naar het kraamhok, waar de dieren uit de twee groepen onder gelijke omstandigheden werden gehuisvest.'

En wat vonden jullie?

'In het onderzoek werden uiteindelijk 84 zeugen meegenomen; de eersteworpszeugen met een aangepast voerregime hebben we erbuiten gelaten. Van iedere toom is het totale toomgewicht bepaald van het aantal voldragen biggen. Per toom zijn de drie lichtste en de drie zwaarste gewogen.

'Het gewicht van de biggen van de zeugen uit de beide afdelingen was vergelijkbaar. Zoals verwacht zijn individuele biggen uit een grote toom lichter dan uit een kleine toom, maar de zeugen uit de warmere en koelere afdeling lieten geen verschil zien in geboortegewichten.

'Bij de controlegroep was de toomgrootte gemiddeld 19,6 biggen tegen 18,4 biggen bij de proefgroep. Bij de proefgroep wogen de drie lichtste biggen gemiddeld 3,1 kilo tegen 2,7 kilo bij de controlegroep. Eenzelfde beeld zagen we met gemiddeld 5,1 kilo versus 4,9 kilo bij de drie zwaarste biggen.'

Welke conclusies verbinden jullie hieraan?

'Onze conclusie is dat onder de omstandigheden in de stal waar het onderzoek plaatsvond, er geen aantoonbare verschillen zijn gevonden voor de biggewichten. Alleen focus op een frisser klimaat voor de zeug leidt niet direct tot zwaardere biggen. Enkele redenen kunnen zijn dat het effect wegvalt door grotere andere factoren die het gewicht bepalen en de zeugen bij de lager ingestelde temperatuur meer voer nodig hebben en in de proefgroep wat minder energie naar de dracht is gegaan.

'Op het bedrijf waar de pilot is uitgevoerd, valt het klimaat binnen de normen van minder dan 3.000 delen per miljoen kooldioxide, minder dan 30 delen per miljoen ammoniak en een relatieve luchtvochtigheid die ligt tussen de 50 en 80 procent. Op een bedrijf met een minder goed stalklimaat of met meer fluctuaties in het stalklimaat, zie je misschien grotere effecten van een frissere leefomgeving voor de dieren.

'Daarnaast heeft een beter stalklimaat invloed op de levensduur van de zeugen en de algehele gezondheid van de dieren wat je terug zou kunnen zien in de totale levensproductie van de zeug. Maar daar ging het in dit onderzoek niet om. Een fris stalklimaat is overigens ook beter voor de mensen die erin werken.'

Komt er een vervolgonderzoek?

'Dat willen we wel graag. Dit pilotonderzoek is uitgevoerd in de winter en het seizoen zal zeker invloed hebben op de resultaten. In de zomerperiode is het klimaatverschil naar verwachting kleiner omdat dan in beide afdelingen meer wordt geventileerd.

'Bovendien is het klimaat maar één aspect dat mogelijk van invloed is op bigvitaliteit en bigoverleving. In een vervolgonderzoek zouden we graag meer variabelen meenemen. We zoeken naar verbanden tussen de variabelen die we kunnen uitrollen naar meer bedrijven.'

Wat is 'Slimme stal' eigenlijk precies?

'De 'Slimme stal' is een sensorkastje dat 24/7 het klimaat in een stal registreert en met een online monitoringstool inzicht geeft in de meetdata. Het kan ook prima worden ingezet in zeugenafdelingen zoals in deze pilot.

'De 'Slimme Stal' is doorontwikkeld en wordt ook ingezet in stallen voor melkvee, vleeskalveren, leghennen en vleeskuikens. Inzicht in en verbetering van het stalklimaat bieden de veehouderij nog veel kansen op het gebied van diergezondheid, productie, welzijn en emissies.'