Drinkwater varkens absolute topprioriteit bij hitte

Een probleem met de drinkwatervoorziening begint vaak al bij de bron: een onderbemeten eigen bron of een te kleine breektank of aansluiting op het drinkwaternet. Een breektank is wettelijk verplicht om te voorkomen dat er water vanuit het bedrijf terug het drinkwaternet in kan stromen.

'Stel dat je een luchtwasser op twee meter hoogte hebt staan en de waterleiding komt op een meter diepte het bedrijf binnen, dan heb je het al over een statisch drukverschil van 0,3 bar', rekent Jack Jacobs van Brabant Water voor. 'Bij lekkage in het drinkwaternet zou daardoor water kunnen terugstromen van je bedrijf de drinkwaterleiding in. En je wilt toch niet dat hierdoor problemen ontstaan bij kwetsbare groepen, zoals in het verzorgingshuis of een kinderopvang? Een breektank is dus een must.'

Breektank is buffer

'Die breektank is tegelijk ook de buffervoorraad voor het dagelijkse piekverbruik', zegt Jacobs. Ín de nacht, als de dieren weinig drinken, vul je die breektank tot de nok toe en tijdens de piek heb je dan altijd genoeg schoon drinkwater.'

De varkenshouder moet dan wel weten hoeveel water de varkens drinken tijdens de piekuren. En hoeveel water nodig is voor de verneveling die tijdens hitte ook volop draait. Jacobs: 'Voor die berekening staat op Infodwi.nl het waterwerkblad 2.1 D. Kom je er niet met een grotere breektank, dan kan het verhogen van de aanvoercapaciteit nodig zijn.'

Niet reinigen tijdens pieken

Om problemen met een hoog piekverbruik bij hitte te voorkomen, is het verstandig om op tijdens pieken niet te gaan reinigen en de luchtwasser zo in te stellen dat die alleen 's nachts spuit, anders is wel een erg groot buffervat en hoge aanvoercapaciteit nodig.

Een ander idee van Jacobs is om leidingwater te gebruiken voor de dieren en de verneveling, en een eigen bron voor het schoonmaken en het spuiwater. 'Water van het leidingbedrijf is altijd 24 uur per dag van topkwaliteit, dat garanderen we. En als varkenshouder in Nederland ben je toch bezig met het leveren van een product van topkwaliteit? Dan wil je toch ook dat het meestgebruikte voer voor je varkens van topkwaliteit is?'

Pompdruk opvoeren

Bedrijven met een eigen bron kunnen het piekverbruik bij hitte in theorie opvangen door de pompdruk op te voeren. Vaak is een eigen bron echter al langdurig op het bedrijf aanwezig en is die berekend op het toenmalige waterverbruik. Door groei van het bedrijf en plaatsing van een luchtwasser of nevelinstallatie klopt deze rekensom vaak al lang niet meer. En verder komen periodes met langdurige hitte tegenwoordig ook veel vaker voor dan 10 of 20 jaar geleden. Aanpassing van de pompcapaciteit en waterbehandeling is dan nodig.

Daarnaast is het bij een eigen bron van belang om een plan klaar te hebben liggen voor het geval de pomp uitvalt. 'Op piekmomenten is die pomp het zwaarste belast en loop je de meeste kans dat het misgaat', zegt Joost Straathof van JSWater (advies en techniek). 'Gelukkig zijn daar oplossingen voor. Zoals een systeem waarbij je twee pompen hebt die afwisselend werken. Dan heb je altijd een reserve. Een andere oplossing is dat je zorgt voor een reservebron of bijvoorbeeld de pomp van de beregeningsinstallatie gebruikt. Zorg dan wel dat dit goed is voorbereid. Het mag natuurlijk geen halve dag duren voordat je weer drinkwater beschikbaar hebt voor de dieren.'

Lage waterdruk risico

Van oudsher is het gebruikelijk om de waterdruk in het drinkwatersysteem via een drukregelaar of vlotterbak te verlagen tot 0,2-1 bar met als doel om waterverspilling te voorkomen. Maar dat kan er dan toe leiden dat de waterdruk aan het het einde van de leiding zo ver wegvalt dat de varkens onvoldoende drinkwater krijgen. Dit is volgens Straathof te voorkomen met een goed aangelegd systeem waarbij de leidingdiameters passen bij het verbruik en met een drukregelaar per afdeling, zodat zeker is dat er uit iedere nippel altijd de juiste hoeveelheid water komt.

Zorgen voor voldoende drinkwater uit alle nippels vraagt volgens Erwin van der Wielen van Kewi Sservices om een goede aanleg van het drinkwatersysteem waarbij hij liefst een scheiding ziet van de leidingen voor drinkwater, verneveling en aanvoer naar de hogedrukreiniger. 'Houd de leiding van het drinkwater zo kort en dun mogelijk om te zorgen voor een goede verversing. Met een hogedruksysteem kan dat. Daarmee voorkom je tevens terugslag van lucht in de leiding en houd je de waterkwaliteit hoog. Bij een hogere druk zijn wel regelaars in de nippel nodig die ervoor zorgen dat ieder nippel altijd de juiste waterafgifte kent.'

Constante waterafgifte

Een constante waterafgifte van elke drinknippel is te behalen met de groene ecoregelaars van Impex, die op vrijwel alle nippels passen. 'Deze werken in het gebied van 0,2 tot 6 bar', zegt Remco Heijmen van Impex.

'Ze zijn zo ontworpen dat ze binnen dit bereik altijd zorgen voor de gewenste waterafgifte. Je weet dan zeker dat een big 500 milliliter water per minuut krijgt en een kraamzeug 2,5 liter per minuut. De doorlaten zijn hierop uitgebreid getest door het Duitse DLG.'