Duitse supermarkt vertelt klant wat product echt kost

De proef wordt gehouden in een nieuw Penny-filiaal in Berlijn. De supermarkt wil klanten daarmee laten zien dat voedsel eigenlijk te goedkoop is. De werkelijke prijzen zijn op verzoek van Penny's moederconcern Rewe berekend door de Universiteit van Augsburg. Onderzoekers namen zestien populaire artikelen onder de loep.

Uit het onderzoek kwam naar voren dat een kilo gehakt eigenlijk 20 euro zou moeten kosten, terwijl het voor 9 euro in de koeling ligt. Een liter melk kost nu 79 cent, maar de werkelijke prijs ligt met 1,75 euro bijna een euro hoger.

Onder de verborgen kosten schaart de universiteit onder meer de milieuschade die wordt veroorzaakt door de impact van stikstof en broeikasgassen en het gebruik van energie en landbouwgrond. Opmerkelijk is dat ook de prijs van biologische varianten niet alle kosten dekt.

Prijsdiscussie is kortzichtig

Alleen al op basis van deze vier parameters concludeert het team van hoofdonderzoeker Tobias Gaugler dat de huidige prijsdiscussie te kortzichtig is, omdat er geen rekening wordt gehouden met de daaruit voortvloeiende kosten van onze consumptie, zowel voor biologische als gangbare landbouw.

Een andere conclusie die de onderzoekers trekken, is dat de productie van de onderzochte gangbare producten niet zo'n negatieve impact heeft als soms uit het publieke debat zou blijken en in sommige gevallen zou een simpele toeslag van 1 cent per kilo voldoende zijn om deze af te dekken.

Op basis van acht gangbare voedingsmiddelen (zie tabel) zou de verkoopprijs gemiddeld zo'n 62 procent per kilo moeten stijgen, per kilo komt dit op een gemiddelde meerpijs van 2,30 euro per kilo. Bij de biologische varianten zou de gemiddelde prijs 35 procent moeten stijgen. En omdat de biologische prijzen doorgaans hoger liggen, komt de werkelijk meerprijs per kilo uit op 2,28 euro.

'De huidige prijsstelling voor voedsel weerspiegelt niet of in onvoldoende mate de kosten die worden veroorzaakt door de milieu-impact van stikstof, broeikasgassen en energieverbruik. Ik ben blij dat deze discussie niet langer beperkt is tot wetenschappelijke kringen en nu deel uitmaakt van het dagelijks leven van mensen. En ik ben erg benieuwd of dit initiatief met dubbele prijsstelling een sturend effect zal hebben', aldus Gaugler in een persbericht over de prijspilot.

Lage prijs afrekenen

In de Berlijnse pilotwinkel rekenen mensen de lage winkelprijs af. Het eveneens vermelden van de werkelijke prijs heeft als doel mensen aan het denken te zetten en wellicht te bewegen om andere consumptiekeuzes te maken, zegt Penny-directeur Stefan Magel.

'De prijzen die we voor ons eten betalen, zijn in het verleden vaak onderwerp geweest van intense en soms controversiële discussies. Volgens ons is de huidige aanpak echter kortzichtig, zoals de berekeningen van de Universiteit van Augsburg laten zien. We moeten de daaruit voortvloeiende kosten van ons verbruik zichtbaar maken. Alleen dan kan de consument zelf beslissen bij het winkelen.'

Onderdeel van het probleem

Magel erkent dat Penny als discounter onderdeel is van het probleem. 'Het lijdt geen twijfel dat wij als bedrijf opereren in een zeer competitieve markt. Ik geloof echter dat we door deze stap te nemen een deel van de oplossing kunnen worden. Ik hoop dat onze klanten positief zullen reageren op het vinden van twee prijzen voor onze producten. Als ze dat doen, zouden we ons kunnen voorstellen om zowel het aantal producten dat op deze manier is geëtiketteerd te verhogen als de proef uit te breiden naar andere winkels.'

Penny heeft in Duitsland 2.170 winkels en biedt werk aan meer dan 28.000 mensen. In 2019 werd op de thuismarkt een omzet geboekt van 7,8 miljard euro. De discounter is daarnaast ook actief in Oostenrijk, Zwitserland, Italië, Hongarije en Roemenië.