Gatenvuller boekt exportrecord op uienmarkt

Overstromingen in Zuid-Amerika en Zuidoost-Azië als gevolg van wellicht het veranderende klimaat hebben de Nederlandse exporteurs dit jaar een extra afzet van minimaal 100.000 ton uien opgeleverd, schetst Gijsbrecht Gunter. 'Met name India en Brazilië hadden te maken met tegenvallende oogsten. De gaten die daardoor zijn ontstaan in de betreffende regio's hebben wij deels kunnen invullen.'

Holland Onion Association (HOA) kijkt als koepelorganisatie voor de Nederlandse uienhandel terug op een uitstekend exportseizoen. Het exportvolume van 1,17 miljoen ton komt in de buurt van de 1,2 miljoen ton die vooraf was ingeschat, verklaart Gunter. 'Met een gemiddelde weekvolume van 22.500 ton en een mooi prijsniveau kunnen zowel telers als handelaren tevreden zijn.'

West-Afrika en Oost-Europa

Naast India en Brazilië zijn afgelopen seizoen opnieuw meer uien verkocht naar bestemmingen in West-Afrika, zoals Senegal en Ivoorkust. Verder herstelde onder meer de export naar Maleisië zich naar het niveau van het seizoen 2017-2018. Dat had onder meer te maken met de beperkte aanvoer vanuit India. Ook een land als Sri Lanka steeg daardoor snel op de ranglijst van exportlanden. Opmerkelijk zijn ook de grote hoeveelheden uien die na de jaarwisseling zijn verkocht naar Oost-Europese landen. De Nederlandse uienhandel heeft dit jaar veel zaken gedaan met landen als Polen, Kroatië, Moldavië, Montenegro, maar ook Roemenië en Hongarije, stelt Gunter.

'Ook hier is sprake van incidentele tekorten door kleinere voorraden. Bovendien bieden deze markten mogelijkheden om uien van een wat mindere kwaliteit aan het eind van het seizoen nog een goede bestemming te geven. Het gaat echter in principe niet om een structurele vraag.'

Oplossingen bieden

Het anticiperen op misoogsten wereldwijd en het invullen van noodvraag door voedseltekorten onderstreept het belang van de Nederlandse ui als gatenvuller op de wereldmarkt. Gunter vindt de term gatenvuller geen recht doen aan de handelspositie van de Nederlandse uiensector. 'Feit is wel dat we waar mogelijk oplossingen bieden. Dat doen we in de vorm van eigen aanbod, maar ook door kennisontwikkeling om lokale uienteelt in ontwikkelingsgebieden te stimuleren.'

Om optimaal te functioneren als gatenvuller is flexibiliteit in de handel een voorwaarde. Exporteurs en verwerkers moeten snel kunnen schakelen als ergens in de wereld vraag ontstaat. 'Daar ligt wel een punt van zorg', vindt Gunter. 'We merken dat de Nederlandse sorteercapaciteit van 40.000 ton per week op de markt begint te drukken. Veel sorteerbedrijven hebben door investeringen in sorteerlijnen en bewaarfaciliteiten te maken met relatief hoge vaste kosten en dat is ongunstig voor hun concurrentiepositie.'

Naweeën coronacrisis

Overigens is het volgens Gunter niet vanzelfsprekend dat het succesvolle afzetseizoen automatisch een goed vervolg krijgt. Hij waarschuwt voor de naweeën van de coronacrisis.

'Na de uitbraak van het virus zagen we in eerste instantie een toename van de vraag naar primaire voedingsproducten. Ook voor de uienhandel was dat positief. Nu zien we echter dat aanhoudende lockdowns in sommige landen en een tekort aan dollars bij afnemers in onder meer Afrika en ook nog stijgende transportkosten door de beperkte beschikbaarheid van koelcontainers, de uienexport parten gaan spelen.'

Meer plantuien

Gunter constateert sowieso dat het nieuwe afzetseizoen voor Nederlandse uien moeizaam op gang komt. De uitbreiding van het areaal plantuien en winteruien zorgt dat er al vroeg veel aanbod is.

'We hebben inmiddels 6.500 hectare tweedejaars plantuien en dat is bijna 20 procent van de totale aanvoer. Daar moet wel een bestemming voor gevonden worden. Voorheen waren we heer en meester op de internationale uienmarkt tot zeker december. Nu echter zien we dat ook aanbieders als Nieuw-Zeeland en China langer actief blijven, daar krijgen we in de vroege afzet mee te maken.'