Volkstuin in kas is doorslaand succes

Van huis uit is de Westlandse Ron van Zwet rozenkweker. Om zijn bedrijf uit te breiden, verhuisde hij in 1999 met zijn gezin naar het tuinbouwgebied in het Flevolandse Almere. Op den duur bleek de rozenteelt echter niet meer rendabel en besloot hij het over een andere boeg te gooien. Veel ideeën strandden, zoals de teelt van kersen en asperges. Maar in 2012 huurde hij een glastuinbouwbedrijf, waarin hij volkstuinen aanbood.

Het bleek een groot succes. Van Zwet had in 2016 bijna al zijn ruimte verhuurd. Hij verhuisde naar de huidige locatie van 1,6 hectare, die met vierhonderd klanten ook alweer bijna vol zit. 'Er is echt veel belangstelling voor', zegt de ondernemer. 'Vooral van Surinaamse en Antilliaanse mensen die uit de Bijlmer naar Almere zijn verhuisd. Zij houden van lekker eten met groenten die ze zelf kweken.'

De moestuinen zijn 40 vierkante meter groot, maar consumenten kunnen ook kleinere percelen huren, vanaf 12 vierkante meter. De kas is voorzien van alle gemakken, zoals een watergeefsysteem, schermdoeken, compost en gereedschap. Ook kunnen huurders tijdens hun vakantie gebruikmaken van een watergeefservice, de eerste twee weken gratis en daarna tegen betaling.

'In het begin had ik ook een pakket waarbij we de planten verzorgden en oogstten, maar dat werkte niet. Dan vergaten huurders de geoogste groenten op te halen en zaten wij met bedorven spullen', zegt Van Zwet.

Het initiatief heeft inmiddels navolging gevonden, onder andere bij de Indoor Volkstuin in Rijnsburg en Uw Volkstuin in Nieuwerkerk aan den IJssel. Hoewel huurders daar over het algemeen andere gewassen kweken. In de tuinen in Almere groeien vooral mediterrane en tropische gewassen, zoals meloen, aubergine, antroewa, kousenband, bitawiri en amsoi.

Huurders bij Onze Volkstuinen hebben zeven dagen per week toegang tot hun tuinen met een eigen keytag. Zij mogen alles verbouwen wat ze willen, behalve aardappelen en wietplanten. Het gebruik van chemische middelen is niet toegestaan.

Biologische gewasbescherming

Van Zwet zorgt voor de organisatie in de kas en is beschikbaar voor vragen. Ook koopt hij biologische gewasbescherming in, zoals stickjes tegen de tomatenmineermot of sluipwespen tegen luis. 'Maar over het algemeen hebben we weinig last van ziektes en plagen, omdat de gewassen hier in alle rust kunnen groeien.'

De tuinder heeft wel een en ander moeten leren over tropische groenten. 'Maar in de basis weet ik voldoende over de groei van gewassen om advies te kunnen geven.' Hij geeft op de zaterdagen workshops aan geïnteresseerden over zaken als de biologie, het telen, het opbinden en het oogsten van diverse groenten en dieven van tomatenplanten.

Van Surinaamse klanten hoorde Van Zwet dat de sopropo, of bittere komkommer, zou werken tegen diabetes type 2. Maar daar was geen wetenschappelijk bewijs voor. Dat leidde tot het project Green Health Solutions, dat zich richt op marktonderzoek naar groentes met gezondheidsbevorderende eigenschappen en waarin sopropo tot nu toe leidend is.

Na kleinschalige proeven met de groente, is Van Zwet in 2019 in een kas van 4.500 vierkante meter zelf sopropo gaan kweken. 'Mijn verdiensten komen uit de volkstuinen, dus ik kan in de andere kas naar hartenlust bezig zijn met het mooie kwekersvak.'

De teelt van is sopropo lastig, onder andere doordat de mannelijke en vrouwelijke bloemen moeten worden bestoven. 'In eerste instantie heb ik dat met hommels geprobeerd, maar dat was geen succes. Uiteindelijk heb ik een imker gevonden die bijen had waarmee de bevruchting wel lukte', legt de kweker uit.

'Een ander probleem is dat sopropo een woekergewas is. Door het op hoge draden onder schuine daken te telen, kunnen we de groei enigszins sturen', aldus Van Zwet.

De stekken voor de sopropo neemt Van Zwet af bij plantenkwekerij Jongerius in Houten, die ze opkweekt vanuit zaden van East-West Seed in Enkhuizen. 'We planten de stekken vroeg in april, omdat ze slecht tegen temperaturen onder de 10 graden kunnen. Vanaf juni tot het najaar kunnen we ze oogsten, met een opbrengst van 4 tot 5 kilo per vierkante meter.'

Groentenapotheek

In zijn sopropokas kweekt Van Zwet ook tropische groenten als tajer en verschillende soorten aubergine. De zelfgekweekte groenten en biologische streekproducten zijn te koop in de bedrijfswinkel. Deze 'groentenapotheek' is een samenwerkingsverband tussen Onze Volkstuinen en Horizon, de regionale ontwikkelingsmaatschappij van Flevoland.

Van Zwet: 'Ik ben ervan overtuigd dat groenten een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de menselijke gezondheid.'