Geef ons heden ons dagelijks brood

Bij aanvang van onze maaltijd baden we. Dat doen sommigen nog steeds. We bidden om brood! Niet om melk, spek, peren, asperges, hortensia's, Lego, Action-prulzooi of budgetvluchten. Om graan! Graan is de spil van de economie, sinds het begin van het bestaan van de beschaving. Niet goud. Goud kun je niet eten. Graan is makkelijk houd-, verhandel- en transporteerbaar, universeel voedsel voor mens en landbouwhuisdier.

Zoals bij de winkeliers is er bij ons in de landbouw, met schaalvergroting en het uitzwaaien van 85 procent van de ongeveer 400.000 boeren sinds de oorlog, sprake van een kaalslag. Wanneer ben jij aan de beurt? Terwijl jij, je vader of opa eerder je buurman kocht en dat wel best vond.

Demonstreerde je om hen die afvielen of uit angst om zelf aan de beurt te komen? Er is ook sprake van sociaal biodiversiteitsverlies in landelijke gebieden. Een grote groep kleine zelfstandigen, middenstanders en boeren is van belang voor de stabiliteit van een samenleving. Deze vormt het cement.

Ik zie in debatten te veel onzin van alle kanten. Wanneer anderen iets van ons vinden, zijn dat dan de juiste denkbeelden? Mogen wij dan ook iets van anderen vinden? Over hun uitstoot bijvoorbeeld? In samenspraak met mensen die alleen roepen en wijzen, terwijl zijzelf tastbaar geen CO2 en stikstof in potentie kunnen binden, moet naar het juiste evenwicht worden gezocht.

Er is visie nodig, ook regionaal. Daar is de omgevingsvisie een goed middel voor. Hier met het diverse gebied ten zuiden van de Biesbosch, tussen Dordrecht, Breda en Oosterhout, met de nabije Amercentrale en Moerdijk, vormt de natuur en landbouw een groene long binnen een infrastructureel intensief gebied. Er kan energie worden geproduceerd, voedsel, streekproduct, met toerisme.

We dienen rekening te houden met elkaar, boeren, burgers en buitenlui. De stad heeft ons nodig. Dan heeft die dat ons maar netjes te vragen met de pet in de hand, in plaats van via platte macht.