Vijf vragen over voedselzekerheid tijdens coronacrisis

Is er van officiële zijde al gewaarschuwd voor voedseltekorten?

Jazeker. De directeuren-generaal van de Wereldvoedselorganisatie (FAO), Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en Wereldhandelsorganisaties (WTO) hebben deze week een gezamenlijke waarschuwing afgegeven. Ze roepen overheden op ervoor te zorgen dat de voedselketen niet verstoord raakt door maatregelen gericht tegen de verspreiding van het coronavirus. In Europa worden oogsten en de voedselindustrie bedreigd, doordat arbeidsmigranten nu niet vrij kunnen reizen en grensformaliteiten het vrachtvervoer vertragen.

Wat zijn de grootste bedreigingen voor de voedselzekerheid?

Naast de al genoemde coronamaatregelen zien WHO, WTO en FAO ook dat voedselonzekerheid leidt tot verminderde exporten. Landen zijn geneigd eigen voedselvoorraden aan te leggen wat snel tot tekorten op de wereldmarkten kan leiden. Dit treft vooral de armere landen in de wereld waar sowieso al voedselschaarste is.

Zijn er al signalen dat het fout gaat?

Op het eiland Sicilië zijn supermarkten geplunderd. Dit kwam niet door dreigende tekorten. De coronacrisis treft in het zuiden van Italië veel kleine zelfstandigen wiens werk als straatventer of parkeerwachter is weggevallen. Zij kunnen hun boodschappen niet meer betalen. Italië trekt nu 400 miljoen euro uit voor voedselbonnen om de ergste nood te ledigen.

Heeft het hamsteren al tot tekorten op de wereldmarkt geleid?

Tot nu toe levert de coronacrisis daar nog geen grote spanningen op. De prijzen van veel voedselproducten zijn juist gedaald als gevolg van de verslechterde economische vooruitzichten en lage olieprijs. Alleen de rijstprijzen springen eruit. Die stijgen fors, doordat Vietnam een rem op de export zet. Als de crisis langer aanhoudt, kunnen er tekorten ontstaan in meststoffen en diermedicijnen wat invloed kan hebben op de voedselproductie in Europa.

Hoe kunnen voedseltekorten worden voorkomen?

Volgens de Wereldvoedselorganisatie (FAO) spelen solidariteit en data een belangrijke rol. Naast goed functionerende voedselketens moet informatie over prijzen, productie, consumptie en voorraden realtime beschikbaar zijn voor alle schakels in de keten. Op die manier worden onzekerheden over voedselvoorraden verminderd en wordt paniekgedrag bij consumenten, producenten, handelaren én landen voorkomen.