Realisme in natuurbeleid nodig

Als agrariër vraag ik me al langere tijd iets af. Hoe kan het toch dat natuurorganisaties doelstellingen nastreven die in de jaren tachtig geformuleerd zijn? Deze zijn politiek gezien vastgesteld met de wetenschap van toen, maar met de wetenschap van vandaag zijn ze allang achterhaald. Wanneer worden deze conservatieve natuurorganisaties nu eens wakker en bekijken ze de doelstellingen van toen met de bril van nu?

Deze organisaties moeten kijken wat er hedendaags in het veld en in de natuur gebeurt en daarmee omgaan en op reageren zoals wij agrariërs dit al decennia lang doen. Natuurorganisaties roepen dat het klimaat verandert en steeds extremer wordt. Dit vraagt ook van hen om te accepteren dat klimaatbeleid moet meebewegen met veranderingen en de kennis van nu.

Succes meten

En wanneer wordt er eens gemeten of beleid succesvol is? En wanneer wordt er op basis van een realiteitscheck bijgestuurd?

Neem bijvoorbeeld de ecologische verbindingszone van de Astense Aa. Die is gedoemd te mislukken, verzonnen door mensen achter een bureau. Totaal niet stuurbaar, waardoor zowel vernatting als verdroging in de omliggende percelen op de loer ligt. Met als dieptepunt de wateroverlast in 2016 en het droogvallen van de Aa in 2018 en 2019.

Of neem het onacceptabele beleid van Natura 2000-gebied 'De Bult'. Het plan was om water vast te houden in een hooggelegen gebied. Vervolgens komt men erachter dat het plan letterlijk werkt als een vergiet. Wie verzint het om water vast te willen houden op een bult?

Deurnese Peel

En dan spreken we nog maar niet over het project in de Deurnese Peel. Het doel was om restanten van het oorspronkelijke gebied te willen behouden of te herstellen naar de tijd van voor het ontginnen. Natuurorganisaties denderen door, want volgens hen moet het oorspronkelijke plan gerealiseerd worden. Ondanks alle weerstand en het financiële plaatje.

Van het eens zo mooie bosgebied in de Deurnese Peel blijft straks niets meer over. Niet 10 centimeter water, maar 100 centimeter water gaat ervoor zorgen dat de bomen in het gebied dit niet gaan overleven. Bij iedere windvlaag of storm zullen de bomen met bosjes omvallen. Wat over enkele jaren overblijft, is een dorre kale vlakte.

En dan nog zal het project de doelstellingen niet gaan halen, omdat de natuur zich niet laat sturen op deze manier. De afgelopen twee jaren waarin de zomers extreem droog waren zijn daar een goed voorbeeld van.

Houdbaar en maakbaar

Niet ieder stukje natuur is houdbaar en maakbaar zoals natuurorganisaties beweren. Gemaakte doelstellingen zullen nooit behaald worden, omdat de maatschappelijke kosten te hoog zullen zijn. De theorie van Darwin geldt nu nog steeds: niet de sterkste, maar zij die zich aanpassen zullen overleven.

Agrariërs anticiperen direct op veranderingen via drainage, gewasvariatie, brede weersverzekering, verandering van bouwplan en beregenen. We bewegen mee met de veranderingen van het weer en de markt. We passen ons aan.

Niet alleen agrariërs ondervinden deze veranderingen en uitdagingen. Graag zoeken we samen met andere partijen naar praktische en duurzame oplossingen. Maar dan zien we wel graag een realistisch toekomstbeeld in het beleid.

Mario Berkers,
varkenshouder in Vlierden (Noord-Brabant)