Akkerbouwer Janknegt kiest voor vloeibare mest in bieten

Akkerbouwer Henk Janknegt uit Zeewolde weet dat je met vloeibare kunstmest nauwkeurig kunt bemesten. 'Met mijn gps-gestuurde centrifugaalstrooier kan ik goed bemesten, maar er komen toch altijd wat korrels in de sloot terecht. Ook de sproeisporen bemest je, terwijl daar geen planten groeien. Vloeibare meststoffen kun je nauwkeuriger toedienen. Op de juiste plek en diepte.'

Bij het bemesten van tarwe gebruikt Janknegt de Duport-spaakwielbemester van loonbedrijf Vollekracht. Loonwerker en buurman Marco den Uijl heeft ook een cameragestuurde spaakwielrijenbemester voor bieten. 'Bij bieten brengen de spaken de vloeibare meststof 7 centimeter naast de rijen en op een diepte van 7 centimeter. Bemesting in de wortelzone beperkt de uitspoeling en vloeibare meststoffen verlagen de CO2-footprint', zegt Janknegt.

Meststof besparen

Met rijenbemesting bespaart de ondernemer 15 procent meststof. 'Als je rekening houdt met de opnamecurve van het gewas, kan dat oplopen naar 20 procent. Bij bieten start de stikstofopname tussen het vier- en zesbladstadium. Op dat moment bemesten we. Bij mais is de opname van stikstof vooral vanaf het tienbladstadium. Het loonbedrijf zaait dan gelijk graszaad voor de vergroeningspremie.'

Bij de rijenbemesting met vloeibare kunstmest in bieten is Janknegt een voorloper. Hij weet de opbrengsten op niveau te houden. Cosun en IRS hebben interesse in de uitkomsten. 'Bij toepassing van deze wijze van bemesten kan worden aangegeven dat bieten met een minimale stikstofemissie zijn te telen.'

Bouwplan

Het bouwplan van de akkerbouwer bestaat uit 20 hectare suikerbieten, 20 hectare aardappelen, 20 hectare uien en 20 hectare graan. Omdat de grond 52 procent afslibbaar is, is er geen ruimte voor gebruik van dierlijke mest in het voorjaar. 'We gebruiken dierlijke mest vooral in de tarwestoppel en na de oogst van uien. De groenbemester heeft er profijt van.'

Bij de teelt van tarwe gebruikt Janknegt eigenlijk alleen vloeibare kunstmest. 'Behalve bij wintergraan in een nat voorjaar. In dat geval strooien we 30 à 40 kilo zuivere stikstof met de veldspuit, maar dat is eigenlijk tegen mijn principe. Het geeft relatief veel emissie naar de lucht.'

Niet in spuitsporen

Bij aardappelen injecteert de akkerbouwer tijdens het poten en frezen vloeibare stikstof in de rug. Bij de bieten past hij alleen vloeibare mest in de rij toe. 'Ik heb een veldspuit met een boombreedte van 40 meter. Door op die breedte 78 in plaats van 80 rijen bieten te bemesten, en dus niet in de spuitsporen, bespaar ik 2,5 procent meststof.'

Vooral in de uien gebruikt de ondernemer nog relatief veel korrelkunstmest. Hij teelt acht enkelvoudige rijen uien op 2 meter brede bedden en dat komt niet vaak voor. De wens naar capaciteitsvergroting en het wormenprobleem was de aanleiding om hiermee te beginnen. 'Qua vloeibare bemesting moeten we daar nog iets voor ontwikkelingen.'

Weinig uitspoeling

Uit onderzoek naar het drainwater blijkt dat op het akkerbouwbedrijf van Janknegt relatief weinig voedingselementen uitspoelen. 'Bij bijvoorbeeld bieten moet de stikstof in augustus/september op zijn. Dat is mogelijk door rekening te houden met het opnamepatroon van het gewas. In het najaar zijn er weinig voorraden in de grond. In droge jaren is de opname minder en blijft er meer in de grond achter.'

De akkerbouwer maakt vooral gebruik van een vloeibare stikstofoplossing en urean. 'De stikstofoplossing bevat 15 procent stikstof en 4 procent zwavel. Door de mindere zwavelneerslag verdient ook zwavelbemesting meer aandacht.' De vloeibare meststof afkomstig van luchtwassers, gebruikt hij alleen in groenbemesters. 'Het gehalte aan stikstof is nooit constant.'

Flinke besparing

Janknegt is in het verleden begonnen met vloeibare kunstmest omdat het goedkoper is dan korrelkunstmest. 'Je koopt nu meststof inclusief toepassing en bespaart daarmee bij een gift van 200 kilo stikstof op tarwe 45 euro per hectare in vergelijking met KAS-S en 25 euro per hectare in vergelijking met KAS. Het scheelt geld en arbeid.'

Door de stikstofdiscussie neemt het belang van emissiearme aanwendingstechniek van meststoffen alleen maar toe, verwacht de akkerbouwer. 'Volgens TNO komt 8 procent van de stikstofemissie door het gebruik van kunstmest.'

Minder dierlijke mest

Janknegt denkt dat de veehouderijsector in de nabije toekomst op natuurlijke of niet-natuurlijke wijze zal krimpen. Daardoor komt er minder dierlijke mest beschikbaar waarvoor de sector nu geld toe krijgt. 'Beschikbaarheid van kunstmest is daarom van belang voor de sector.'