Bodemstructuur en vochtvoorziening bepalen kwaliteit peen

Voor peentelend Nederland was 2019 een moeilijk jaar om een goede kwaliteit te oogsten, constateert voorzitter Mark Brantjes van Landbouwbeurs Noord- en Centraal-Nederland (LNCN).

'Droogte, gewasstress en uiteindelijk wateroverlast in het najaar zorgden ervoor dat er nu veel problemen zijn met onder meer puntrot en phytophthora. Voor onze marktpositie is het belangrijk dat we peen oogsten van de beste kwaliteit.'

Productkwaliteit

Tijdens de Themadag Peen van LNCN vorige week in Emmeloord was er veel aandacht voor productkwaliteit. Schilder sprak over bodem en vocht in relatie tot de kwaliteit van peen. De teeltspecialist stelt dat de huidige peenteelt vraagt om maximale opbrengsten en een maximale kwaliteit. 'Dat kan niet zonder beregening.'

Net als Brantjes verwijst ook Schilder naar het moeizame groeiseizoen. Het voorjaar startte met een neerslagtekort en een mooie bodemstructuur, maar ook een rugopbouw met veel fijne grond en weinig aanvoer van vocht van onderaf. Daarna volgde een periode met droogte en hitte en dus gewasstress. Het seizoen eindigde met overmatige neerslag en een moeizame oogst.

Zuurstofgebrek

'De matige kwaliteit is veelal een gevolg van zuurstofgebrek', zegt Schilder. 'Dat is vooral ontstaan door verzadiging van de ruggen met een fijne structuur. Verder zorgde het vele vocht ervoor dat het gewas na de droogtestress opnieuw loof ging aanmaken. Dat ging ten koste van de afharding.'

Overigens veroorzaakten de ongunstige omstandigheden zeker niet overal kwaliteitsproblemen. De verschillen per perceel zijn groot en veelal terug te voeren op de conditie van de bodem en het vocht, stelt de teeltspecialist van Agrifirm.

Factoren die volgens hem een rol spelen, zijn naast grondsoort de aanwezigheid van storende lagen, een goede vlakligging, voldoende ontwatering, de intensiteit van het bouwplan, de rugopbouw en een goede verhouding tussen lucht, water en gronddelen.

Te nat of te droog vermijden

'Maar vooral vocht speelt een centrale rol. Waar mogelijk moeten we toestanden van te nat of te droog vermijden. Bij droogte zorgt beregening voor aansluiting met de ondergrond en een goede beworteling. Het doel van beregenen is het gewas aan de groei houden voor een betere weerbaarheid tegen stress.'

Schilder adviseert peentelers om tijdens het groeiseizoen de vochttoestand van hun percelen goed in de gaten te houden. Dat kan door gebruik te maken van vochtsensoren. 'Veel telers beregenen nog op basis van gevoel en ervaring. Maar door de vochttoestand te meten, krijgen ze meer inzicht in de werkelijke behoefte.'

PF-curve

De pF-curve van een bodem is volgens de teeltspecialist een goede graadmeter om te bepalen wanneer beregenen nodig is. De curve geeft aan wat de zuigspanning is van een wortelgestel om vocht aan de bodem te onttrekken. Bij veldcapaciteit is de bodem verzadigd met vocht en de pF is dan 2. Het verwelkingspunt ligt bij een pF van 4,2.

'Het advies is om te starten met beregenen bij een pF van 3,3. Dit is het aanvulpunt. De pF-curve leert dat beregenen vaak eerder nodig is dan we verwachten op basis van de stand van het gewas en ook dat we eerder moeten herhalen. Als we wachten op droogteverschijnselen in het gewas, dan is er vaak al sprake van onherstelbare schade', legt Schilder uit.