Afrika is serieuze markt voor gewassen peen

Van de Nederlandse peen die wordt geëxporteerd, gaat ongeveer twee derde ongespoeld de grens over naar met name landen als België en Duitsland. Van het gespoelde en gewassen product, op jaarbasis ongeveer netto 160.000 ton, is naar schatting gemiddeld 10 procent bestemd voor afnemers in Afrika.

De exportvolumes naar Afrikaanse bestemmingen varieerden van 22.000 ton in 2017 tot 12.000 ton in 2018. Tot en met oktober is in 2019 ongeveer 9.000 ton peen verscheept naar Afrika. Dit blijkt uit cijfers van GroentenFruit Huis. Deze cijfers gebruikte Van Liere deze week bij een inleiding over de peenexport. Op uitnodiging van Landbouwbeurs Noord- en Centraal Nederland vertelde de Flevolandse exporteur in Emmeloord tijdens de Themadag Peen over de afzetpotentie van de Afrikaanse markt.

Zelf vindt Van Liere het opmerkelijk dat hij als uienhandelaar zijn visie mag geven op de peenmarkt. Het grote exportbedrijf in Dronten exporteert op jaarbasis 125.000 ton foodproducten en verse landbouwproducten naar meer dan zeventig landen. De hoofdmoot daarvan is ruim 75.000 ton gele uien.

Plastic zakjes van 10 kilo

'Met een aandeel van 4 procent is peen voor ons bedrijf geen groot product. Toch hebben wij vanuit onze ervaringen met de export van uien en ook aardappelen een redelijke positie in Afrika. Wij merken dat daar zeker mogelijkheden zijn voor Nederlandse peen. Met name naar landen als Senegal, Mauritanië, Ghana, Gambia, Mali en Ivoorkust verkopen wij de laatste jaren behoorlijke volumes gewassen peen, veelal in plastic zakjes van 10 kilo.'

In zijn verhaal over de kansen op de Afrikaanse markt benadrukt de FlevoTrade-directeur dat alleen een geslaagde export mogelijk is met de beste kwaliteit peen. 'Het basisproduct moet goed zijn. De peen zit voor transport drie weken in geconditioneerde containers. Naast de hoge temperaturen is in Afrika de luchtvochtigheid ook vaak hoog. Met een beetje broei in het gestapelde product is de kans op schimmelaantastingen niet te onderschatten.'

Van Liere vertelt dat FlevoTrade voor de export naar Afrika werkt met gespecialiseerde spoelers. Het advies is om de peen 24 uur voor het verpakken te wassen en deze aan het einde van het reinigingsproces af te spoelen met schoon water. Het is daarna van belang om de schone peen na het verpakken zo snel mogelijk terug te koelen naar een producttemperatuur van 2 graden.

Peen uit bewaring

'We werken het liefst met peen uit de bewaring. De export van verse peen die niet voldoende is afgehard naar verre bestemmingen brengt risico's met zich mee, vanwege de kans op beschadigingen', legt Van Liere uit.

Een bedreiging voor de exportpositie van Nederlandse peen op de Afrikaanse markt is de ontwikkeling van de eigen lokale peenteelt, stelt Van Liere. 'Deze staat nog in de kinderschoenen, maar de potentie is groot. Er is prima grond beschikbaar en er zijn mooie producties haalbaar, mits er een mogelijkheid is om waterbronnen te slaan. Wel is de knowhow nog beperkt en hebben lokale boeren hulp nodig om de teelt beter in de vingers te krijgen.'

Met name een land als Senegal is volgens Van Liere sterk geneigd om de eigen teelt te beschermen door het opleggen van invoerheffingen of door de grenzen te sluiten voor bepaalde periodes. Met name bij de export van uien en aardappelen is dat goed te merken. 'Vaak gaan de grenzen dicht als er voldoende eigen product beschikbaar is. De overheid kan daarmee sturen.'