Nieuwe risico's bedreigen winstgevendheid agrifood

Met die waarschuwing voor boeren, tuinders, handelaren, foodfabrikanten, supermarkten, bakkers en slagers komt Euler Hermes, de grootste kredietverzekeraar ter wereld.

'We denken vaak: de wereldbevolking groeit, dan is er meer voeding nodig en dat is goed voor foodbedrijven. Het gaat echter om de winstgevendheid, de operationele marge, en die wordt door een aantal ontwikkelingen onderuit gehaald', zegt Johan Geeroms, Hoofd Risk Underwriting van Euler Hermes Nederland.

Enorme toename faillissementen

Bij Geeroms gaan de alarmbellen af als hij kijkt naar de omvang van grote faillissementen – bedrijven met een jaaromzet van meer dan 50 miljoen dollar – in de sector wereldwijd. Daardoor ging in het afgelopen jaar 20 miljard dollar aan omzet verloren. Een jaar eerder was dat nog 'maar' 6,4 miljard dollar. 'Die toename is enorm.'

Geeroms heeft het specifiek over de echte foodbedrijven die actief zijn in de keten van boer en tuinder tot het bord van de consument. Drankenproducenten en fabrikanten van landbouwmachines en toeleveranciers van bijvoorbeeld meststoffen worden niet meegerekend.

'Wij zien scheuren ontstaan in het hart van de Agrifood, een sector die in onze risicomatrix al jaren in de top 3 staat als veiligste sector voor ondernemers om zaken mee te doen', zegt Geeroms, die momenteel zijn handen vol heeft aan de gevolgen van het coronavirus voor de klanten van Euler Hermes.

Vijf trends die winstgevendheid ondermijnen

In het rapport 'Agrifood: nieuwe risico's op komst' schetst de researchafdeling van Euler Hermes vijf trends die de winstgevendheid van foodbedrijven ondermijnen:

1. Verandering van eetgewoonten, vooral in het Westen. Consumenten gaan in toenemende mate op zoek naar gezondere voeding.
2. Voedselproductie is verantwoordelijk voor een kwart van de uitstoot van broeikasgassen in de wereld. Er is een groeiend besef onder consumenten dat dieet- en voedselkeuzes een aanzienlijke invloed hebben op hun CO2-foodprint.
3. Foodbedrijven kampen met een sterke toename van zowel import- als exportregels. Handelsgeschillen dwingen bedrijven om voedselvoorzieningskanalen te diversifiëren.
4. Opwaartse druk op de lonen. In de agrifoodsector vormen de lonen zo'n 11 procent van alle bedrijfskosten.
5. Foodbedrijven missen het prijszettingsvermogen om hogere kosten door te berekenen aan (eind)klanten.

Volgens Geeroms zal de operationele winst van de foodbedrijven door bovenstaande risico's verder afnemen. 'Bedrijven verzwakken, dat maakt de kans op faillissementen wereldwijd groter.'

Doorberekenen kostenstijging

Door de consolidatie in de retailwereld zijn grote supermarktketens ontstaan met veel inkoopmacht. De prijsdruk begint voorin de keten en drukt steeds verder de keten in. 'Bedrijven achterin de keten worden daardoor het hardst geraakt, behalve als ze hun kostenstijging kunnen doorberekenen', stelt Geerooms.

Nederland is volgens Geeroms als wereldwijde koploper het best in staat om antwoorden te vinden op nieuwe uitdagingen. 'De vindingrijkheid en de ondernemersgeest in onze landbouwsector heeft zich in het verleden bewezen en dat zal ook nu weer gebeuren.'