Sorghum heeft potentie bij extreme weersomstandigheden

Dat kwam begin deze maand naar voren tijdens het minisymposium over sorghum in Den Bosch. 'Sorghum heeft potentie en provincie Noord-Brabant ziet zeker kansen', stelt gedeputeerde Anne-Marie Spierings (D66) van Noord-Brabant.

'Mais is minder goed bestand tegen klimaatverandering. Daarom moeten we nu al kijken naar alternatieven, voordat we straks merken dat de maisteelt onmogelijk is geworden. We zoeken naar een gewas dat stikstof zo goed mogelijk kan benutten en weinig verliezen heeft. Dat lukt alleen als dit in de praktijk goed werkt. Vandaar dat we in het Praktijknetwerk Sorghum kennis en praktijk bundelen.'

Twee soorten

Volgens Nick van Eekeren van het Louis Bolk Instituut zijn er zeker mogelijkheden voor de Nederlandse veehouderij. Hij onderscheidt twee soorten sorghum: de bicolor is een graangewas, zetmeeltype en de sudan, meer een grasachtig structuurtype. 'Vooral het zetmeeltype is bruikbaar in de veehouderij.'

Volgens Van Eekeren moeten veehouders niet voor de hectares gaan. 'We willen een gestage groei om sorghum een goede ontwikkeling te geven. Veredeling speelt daarbij een belangrijke rol, maar dat kost tijd. Mais was al in de jaren dertig al in ons land, maar pas veertig jaar later werd de teelt groots opgepakt. Sorghum is er op de korte termijn nog niet klaar voor.'

Maiswortelboorder

Een voordeel van sorghum is dat het resistent is tegen de maiswortelboorder. 'Als veehouderij zijn we afhankelijk van twee gewassen. Stel dat je een ziekte hebt, dan kan dit een probleem zijn, zeker als bestrijding lastig is. Een niet-vatbaar gewas kan veel leed besparen.'

Uit de proeven tot nu toe blijkt dat sorghum gedeeltelijk geschikt is voor extreme omstandigheden, weet Van Eekeren. 'De zomer van 2016 was ideaal met een nat voorjaar en warme zomer met warme nachten. Dat gaf ten opzichte van mais relatief hoge sorghumopbrengsten. In de droge jaren 2018 en 2019 deed sorghum het niet beter. Op tijd beregenen blijft nodig. In een nat jaar kan sorghum interessant zijn.'

Diepere beworteling

Voor klimaatomstandigheden kan een diepere beworteling helpen bij droogte. Ook kan het een verdichte bodem doorbreken. Uit Duits onderzoek blijkt dat sorghum dieper wortelt dan gras, weet Joachim Deru, onderzoeker van het Louis Bolk Instituut.

'Uit een Nederlandse proef in Odiliapeel kwam dit niet naar voren. Hier scoorde vorig jaar de mais in de rij vooral in de bovenste 10 centimeter met meer wortelmassa, verder is er nauwelijks significant verschil. Tussen de rijen lijkt de sorghum, in dit geval het ras C7, juist te scoren met meer beworteling. Vorig jaar was ook een minder goed jaar voor sorghum.'

Ander pluspunt

Een ander pluspunt van de sorghum is volgens Maaike van Agtmaal van het Louis Bolk Instituut dat het meer stikstof uit de bodem benut bij een lage stikstofgift. Dat blijkt ook uit een bemestingsproef met sorghum van het zetmeeltype, sorghum van het structuurtype en mais, bij drie bemestingsniveaus van 0, pakweg 60 en ongeveer 120 kilo stikstof per hectare.

'Opvallend bij het zetmeeltype is dat een hogere stikstofgift niet leidt tot extra opbrengst, terwijl dit bij het structuurtype en de mais wel duidelijk het geval was', zegt Van Agtmaal.

Bemestingsniveau

'Daarbij heeft het bemestingsniveau effect op het stikstofgehalte in de plant bij sorghum. Er zit meer eiwit in het gewas. Je ziet dat de sorghum een soort luxe opname heeft. De hoeveelheid stikstofopname leidt niet tot meer groei, het zorgt voor extra eiwitaanzet.'